
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,762 |
تعداد مقالات | 72,830 |
تعداد مشاهده مقاله | 131,696,669 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 103,453,307 |
رویکردی جامعهشناختی به نمود جنسیت مترجم در ترجمههای فارسی رمان «الأسود یلیق بک» | ||
پژوهشهای زبانشناختی در زبانهای خارجی | ||
دوره 15، شماره 1، اردیبهشت 1404، صفحه 33-46 اصل مقاله (797.34 K) | ||
نوع مقاله: علمی پژوهشی(عادی) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jflr.2025.380967.1147 | ||
نویسندگان | ||
ملیکا افروز؛ علی بشیری* ؛ زهره قرائی | ||
گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشگاه کاشان،کاشان، ایران | ||
چکیده | ||
وجود زبان زنانه از دیرباز موردتوجه زبانشناسان و جامعهشناسان بوده است و مطالعاتی چند در این زمینه صورت گرفته است. در این راستا، این پژوهش از نوع تحلیل محتوای قیاسی کیفی با هدف بررسی نمود جنسیت مترجم در ترجمة رمان «الأسود یلیق بک» از احلام مستغانمی انجام شده است. برای انجام این پژوهش، ترجمههای موجود این رمان از یک مترجم مرد و یک مترجم زن انتخاب شد. بهمنظور کدگذاری دادهها، با توجه به ویژگیهای منتسب به زبان زنان توسط لیکاف کتابچهی کدگذاری (codebook) تهیه شد و دو متخصص بهطور مستقل متن را کدگذاری کردند و مصداقها را در یکی از پنج دسته واژگان متعلق به حوزة زنان، کاربرد تأکید، ذکر جزئیات، گفتار مؤدبانه و کاربرد واژگان و تعابیر زنانه قرار دادند. نتایج نشان داد که همة ویژگیهای منتسب به زبان زنانه در گفتار مترجم زن کاربرد ندارد و از این میان نمود گفتار مؤدبانه و تعابیر زنانه در کلام مترجم مرد بارزتر بود. کاربرد وجوه عاطفی نیز یکی دیگر از ویژگیهای منتسب به زبان زنانه بود که در کلام مترجم مرد یافت شد. بنابراین، ویژگیهای زبان زنانه جهانشمول و کلی نیستند. نهایتاً یافتهها از منظر رویکرد جامعهشناختی و با در نظرگرفتن مفهوم نقشهای اجتماعی و تمرکز بر جنسیت بهعنوان امری متأثر از مؤلفههای اجتماعی و فرهنگی بررسی شدند. بهعلاوه، یافتهها از منظر رویکرد ساختگرایی اجتماعی و مفهوم جنسیت بهعنوان یک ساختة اجتماعی تبیین شدند. یافتههای این مطالعه میتواند به درک عمیقتری از جنسیت به عنوان مفهومی فرهنگی و پویا کمک کند و نسبت به سوگیریهای جنسیتی آگاهی ایجاد کند. | ||
کلیدواژهها | ||
الگوی لیکاف؛ جنسیت مترجم؛ زبان زنانه؛ رویکرد ساختگرایی اجتماعی؛ رمان الأسود یلیق یک | ||
مراجع | ||
آذرنوش، آذرتاش. (1391). فرهنگ معاصر عربی- فارسی. تهران: نشر نی. اعطارشرقی، نوید.، و نوروزعلیائی، فائزه. (1399). بررسی تطبیقی مطالعات سبک نوشتار زنانه و تأثیر جنسیت بر ترجمه و تألیف در ایران. جستارهای زبانی، 2، 185-230. http://lrr.modares.ac.ir/article-14-43023-fa.html إیجلتون، تری. (1986). المارکسیة والنقد الأدبی. ترجمۀ ج. عصفور. بیروت: دار قرطبة للطباعة والنشر، الدار البیضاء. باطنی، محمد رضا. (1370). همبستگی زبان و اجتماع: مسائل زبانشناسی نوین. تهران: آگاه. برهومة، عیسی. (2002). اللغة والجنس. عمان: دارالشروق. خلیل نژاد اصل، غریب.، یگانی، مصطفی.، وصدرالدینی، اردشیر. (1403). نقد وبررسی سنت نوشتاری زنانه در سه رمان هدی برکات بر پایة مؤلفة زیستشناختی الین شوالتر. مجلة الجمعیة الإیرانیة للغة العربیة وآدابها، 7، 220-197. https://doi.org/10.22034/iaall.2023.403100.2812 رحیمی، رویا.، سلامت، لطیفه.، و خیالی خطیبی، احمد. (۱۴۰۲). مؤلفههای شاخص واژگانی در رویکرد لیکاف در رمانهای شیوا ارسطویی و سیمین دانشور با تأکید بر دشواژهها، رنگواژهها و سوگندواژهها. پژوهشنامه زبان عربی، ۳، 122-91. https://doi.org/10.22054/jrll.2023.75370.1047 رضوانی، وجیهه. (۱۳۹۹). بازتاب فرهنگی هویت زنانه در ضرب المثلهای زبان فارسی و روسی. پژوهشهای زبانشناختی در زبانهای خارجی، ۱۰، 799-788. https://doi.org/10.22059/jflr.2021.315696.787 رمضانی، ر. (2012). تجلیات النظریة النسویة فی ترجمة الأدب النسوی، فوضی الحواس لأحلام مستغانمی دراسة تطبیقیة. رسالة الماجستیر فی الترجمة لجامعة السانیا- وهران. روانشاد، فاطمه.، و افضلی، فرشته. (1401). نمود مشخصههای زنانهنویسی در رمان الأسود یلیق بک احلام مستغانمی بر پایة سبکشناسی فمینیستی سارا میلز. ادب عربی، 2، 128- 109. https://doi.org/10.22059/jalit.2021.321897.612377 زندرحیمی، مینا و آخوندی، الهه. (1400). بررسی تأثیر جنسیت و ایدئولوژی مترجم در ترجمة حکمتها، خطبهها و نامههای مرتبط با زنان در نهجالبلاغه. دو فصلنامة علمی -پژوهشی مطالعات ترجمه قرآن و حدیث، 15، 301- 339. http://qhts.modares.ac.ir/article-10-48912-fa.html سرایلو، زینب. (۱۳۹۶). بررسی تطبیقی سبک زنانه در آثار داستانی غادة السمان و زویا پیرزاد. «پایاننامه کارشناسی ارشد» زبان و ادبیات عربی دانشگاه محقق اردبیلی. شریفیفر، مسعود.، و زند، فاطمه. (1392). تأثیر زبان زنانه و نگرشهای فرهنگی- جنسیتی بر ترجمه. فصلنامه مطالعات زبان و ترجمه، 3، 142-165. عمر، احمد مختار. (۱۹۹6). اللغة واختلاف الجنسین. بیروت: عالم الکتب. غلامی، سنا.، جرفی، محمد.، اناری بزچلویی، ابراهیم.، و مختاری، قاسم. (1401). نقد و تحلیل سنت نوشتاری زنانه در چهار رمان زنانه الجزایری بر نظریه الین شوالتر. ادب عربی، 3، 48-28. https://doi.org/10.22059/jalit.2021.325356.612402 فتوحی، محمود. (۱۳۹0). سبکشناسی نظریهها، رویکردها و روشها. تهران: سخن. فرید، زهرا.، و رستمپور ملکی، رقیه. (1401). زبان زنانه در رمان طیور أیلول، امیلی نصرالله بر اساس نظریة لیکاف. دوفصلنامة روایتشناسی، 11، 372-337. https://doi.org/10.22034/jlc.2021.133813 قرائی، زهره.، و حسینینسب، حدیث. (1401). موردپژوهی گرایشهای بینامتنی در بازترجمهها بر اساس روابط قرابت و تعارض. پژوهشهای زبانشناختی در زبانهای خارجی، 12، 535-515. https://doi.org/10.22059/jflr.2022.345668.967 لیکاف، رابین. (1399). زبان و جایگاه زن. ترجمۀ م. خدادادی و ی. پوراسماعیل. تهران: انتشارات نگاه. محمدی، اویس. (1399). بررسی تغییر زبان زنانه در ترجمة شعرهای غادۀ السمان به فارسی، مطالعة موردی: دو ترجمة «غمنامهای برای یاسمنها» و «علیه تو اعلان عشق میدهم» از عبدالحسین فرزاد. پژوهشهای ترجمه در زبان و ادبیات عربی، 23، 118-91. https://doi.org/10.22054/rctall.2020.52293.1472 مستغانمی، احلام. (2012). الأسود یلیق بک. بیروت: نوفل. ----------- . (1397). سیاه برازندة توست. ترجمۀ م. اکبری. تهران: نیلوفر. ----------- . (1401). مشکی برازندة توست. ترجمۀ م. حمادی. تهران: هیرمند. هادیپور، هدی.، و بهرامی نظرآبادی، نجمه. (۱۳۹۶). زبان زنانه و ترجمه: مطالعه موردی کاغذ دیواری زرد. پژوهشهای زبانشناختی در زبانهای خارجی، ۲، ۶۰۲- ۵۸۹. https://doi.org/10.22059/jflr.2017.237363.358
References Berg, B. L., & Lune, H. (2017). Qualitative research methods for social sciences (9th ed.). Pearson. https://indianapublications.com/Journals/IJHSS Coates, J. (2013). Women, men and language: A sociolinguistic account of sex difference in language. Longman. https://doi.org/10.4324/9781315645612 Creswell, J. W., & Creswell, J.D. (2023). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (6th ed.). Sage Publications. https://spada.uns.ac.id/pluginfile.php/510378/mod_resource/content/1/creswell.pdf Guest, G., MacQueen, K.M., & Namey, E.E. (2012). Applied thematic analysis. Sage Publications. https://dx.doi.org/10.4135/9781483384436 Hermans, T. (1996). The translator’s voice in translated narrative. Target: International Journal of Translation Studies, 8(1), 23-48. https://doi.org/10.1075/target.8.1.03her Holmes, J. (1996). Sex and language. In H. Gobel, P.H. Nelde, Z. Stary, & W. Wolck (Eds.), Contact linguistics: An international handbook (pp. 720-725). De Gruyter. https://www.researchgate.net/publication/354605139_Language_contact_an_international_handbook_Volume_1 Jespersen, O. (1922). The Woman. In O. Jespersen (Ed.), Language: Its nature, development and origin (pp. 237-254). Allen and Unwin. https://pure.mpg.de/rest/items/item_2350913_3/component/file_2350912/content Lakoff, R. (1975). Language and woman’s place. Language in Society, 1(2), 45-80. https://home.cc.umanitoba.ca/~rosenn/papers/Lakoff.pdf Talbot, M. (2019). Language and gender (3rd ed.). Polity. https://www.amazon.com/Language-Gender-Mary-Talbot/dp/150953010X Tannen, D. (1994). You just don’t understand: Women and men in conversation. Ballantine Books. https://www.amazon.com/You-Just-Dont-Understand-Conversation/dp/0060959622 von Flotow, L. (2010). Gender in translation. In Y. Gambier, & Doorslaer, L.V. (Eds.), Handbook of Translation Studies (pp. 129-133). Benjamins. https://doi.org/10.1075/hts.1.gen1 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 56 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 24 |