
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,761 |
تعداد مقالات | 72,822 |
تعداد مشاهده مقاله | 131,617,542 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 103,406,984 |
تحلیل شمایلنگارانه و تفسیر شمایلشناسانۀ نقشمایۀ مار و عقاب در تمدن جیرفت (هزارۀ 3پ.م) | ||
پژوهش های ایران شناسی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 خرداد 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jis.2025.393018.1341 | ||
نویسندگان | ||
اسماعیل سنگاری* 1؛ شقایق طاهری بختیاروند2 | ||
1دانشیار گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
2گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
چکیده | ||
در سال 1380خورشیدی در جنوب شرق کرمان، بر اثر سیل، فرهنگ ناشناختهای در جیرفت سر از دل خاک بیرون آورد. به دنبال این سیل، آثاری از دل خاک بیرون آمد که هرکدام در برگیرندۀ گوشهای پنهان از فرهنگ ناشناختۀ مردمان جیرفت در هزارۀ سوم پیش از میلاد است. با توجه به کشف خط در فرهنگ جیرفت و به رغم ناشناخته بودن آن، تصاویر بکار رفته بر روی آثار مکشوفۀ فرهنگ مزبور، دارای اهمیت انکارناپذیری هستند. بر روی آثار جیرفت، نقشمایههای مختلف انسانی، گیاهی، حیوانی، هندسی، معماری و انسانی-جانوری نمایان است. برای درک نقشمایههای موجود، خوانش آیکونوگرافیک و آیکونولوژیک نقشمایههای مورد نظر و تطبیق این نقوش با تمدنهای همجوار فرهنگ مذکور بسیار کارآمد خواهد بود. با مطالعۀ آیکونوگرافیک، امکان دستیابی به محتوای ادبی، اسطورهها و داستانوارههای مرتبط با نقشمایهها میسر میشود. مطالعۀ آیکونولوژیک نقشمایهها نیز موجب درک پسزمینۀ حقیقی نقوش مکشوفه با توجه به بازۀ زمانی و مکانی در کنه جامعۀ مورد بحث خواهد شد. یکی از رایجترین نمادهای بکار گرفته شده در ظروف مکشوفۀ جیرفت، کهن الگوی نبرد عقاب و مار است. رایج بودن این شمایل در هنر فرهنگ ناشناختۀ جیرفت بیشک در برگیرندۀ مفاهیم پنهانی است که هنرمند جیرفتی سعی بر تأکید آن دارد. پژوهش حاضر با تکیه بر منابع کتابخانهای و شواهد باستانشناختی، با بهرهگیری از شیوۀ توصیفی-تحلیلی بر آن است تا از طریق تحلیل و تفسیر نقشمایۀ مورد بحث، این فرهنگ نه چندان شناختهشده را مورد واکاوی قرار دهد. | ||
کلیدواژهها | ||
فرهنگ جیرفت؛ کرمان؛ آیکونوگرافی؛ آیکونولوژی؛ عقاب؛ مار | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 18 |