
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,762 |
تعداد مقالات | 72,839 |
تعداد مشاهده مقاله | 131,915,589 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 103,550,735 |
معرفی و بررسی مطالع العارفین: نسخه ای نویافته از دوره صفوی | ||
پژوهشهای علوم تاریخی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 خرداد 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhss.2025.392084.473791 | ||
نویسندگان | ||
محمدحسین سلیمانی1؛ انور خالندی* 2؛ رضا شجری قاسم خیلی1 | ||
1استادیار گروه تاریخ دانشگاه مازندران | ||
2استادیار گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
قاینی از دانشمندان فارسینویس اواخر عصر صفوی است.وی دارای آثار بسیاری در علم نجوم،صنعت اسطرلاب، نورشناسی، علوم غریبه است.با این همه نهتنها بسیاری از کتابهای شناخته شدۀ او بررسی و تصحیح نشده، که بسیاری از آثار گمشدۀ او شناسایی و فهرست نشده است.یکی از این آثار مطالع العارفین است.از این رساله تنها یک نسخه در کتابخانۀ مدرسۀ علمیه حضرت ولیعصر خوانسار شناسایی شده است که در حکمت نظری و کلام تألیف شده و در اصل پاسخهایی است به زبان فارسی به پرسشهای فلسفی – کلامی یکی از ملوک جیل و دیلم است.پژوهش پیش رو برآن است تا به بررسی نسخه مطالع العارفین از لحاظ شکلی، ساختاری و محتوایی بپردازد.دستاوردهای این پژوهش نشان میدهد علاوه بر آنکه قاینی به عنوان دانشمندی در علم نجوم، علوم غریبه، تفسیر قرآن و نورشناسی شهیر بوده،در حکمت نظری و کلام نیز اثری از خود به یادگار گذاشته و با آثار کلامی قبل از خود آشنایی داشته و با نگارش مطالع العارفین نشان داده که با دیدگاههای متکلمان اخباری و فلسفی که بعد از استرآبادی و ملا صدرا دو جریان فکری کلامی بودند، آشنا بوده و در اثر خود از آنها بهره جسته است.از آنجا که قاینی، انتقاداتی را به برخی عقاید متکلمان پیشین وارد کرده و نظریات خود را به صورت استدلال و صریح بیان کرده،این اثر میتواند روندها و تکاپوهای کلامی- فلسفی عالمان شیعی را پس از ملاصدرا روشنتر ساخته و به شناخته شدن آثار آنان یاری و چشماندازی از پویاییهای فکری، علمی و حِکَمی ایشان را در واپسین سالهای عصر صفوی نشان دهد. | ||
کلیدواژهها | ||
مطالع العارفین؛ قاسمعلی قاینی؛ صفویان؛ نسخه شناسی؛ حکمت؛ کلام | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 33 |