
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,762 |
تعداد مقالات | 72,831 |
تعداد مشاهده مقاله | 131,697,631 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 103,453,811 |
ارزیابی تحمل به سرما در گیاهچههای عدس باززایی شده از طریق کشت درون شیشهای | ||
به زراعی کشاورزی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 خرداد 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jci.2025.387181.2909 | ||
نویسندگان | ||
هاجر آشوردن1؛ مسعود دهداری* 2؛ اسد معصومی اصل3؛ رحمت الله کریمی زاده4 | ||
1گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی،دانشگاه یاسوج | ||
2گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج | ||
3گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران | ||
4موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گچساران، ایران | ||
چکیده | ||
هدف: این مطالعه با هدف استفاده از تنوع سوماکلونی و بررسی تحمل به سرما در گیاهچههای حاصل از کشت درون شیشهای اجرا گردید. روش پژوهش: جهت بررسی تحمل به سرما گیاهچههای باززایی شده هفت ژنوتیپ عدس در معرض دو سطح دمایی 5 و 25 درجه قرار گرفتند. آزمایش در هر سطح دمایی به صورت طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در دانشکده کشاورزی یاسوج در سال 1400 به اجرا درآمد. ده روز بعد از اعمال تیمارهای دمایی صفات ارتفاع اندام هوایی، وزن تر اندام هوایی، وزن خشک اندام هوایی، وزن تر ریشه، وزن خشک ریشه و طول ریشه اندازهگیری شدند بعلاوه نشت الکترولیت، میزان قندهای محلول و کلروفیل برگ نیز اندازهگیری شدند. سپس تجزیه واریانس بر روی مشاهدات صورت پذیرفت و براساس نتایج بدست آمده ضرایب تنوع فنوتیپی و ژنوتیپی و وراثتپذیری صفات محاسبه شدند. در مرحله بعد تجزیه به عاملها انجام و مهمترین عاملها تفسیر شدند. در نهایت نمودار سهبعدی براساس سه عامل اول ترسیم و ژنوتیپها گروهبندی شدند. یافتهها: نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر دما برای تمامی صفات؛ اثر ژنوتیپ برای تمامی صفات بجز طول ریشه و برهمکنش دما و ژنوتیپ برای تمامی صفات بجز ارتفاع اندام هوایی، مقدار کاروتنوئید و کلروفیل معنیدار شدند. در دمای 5 درجه سلسیوس (تنش سرما) از نظر بیشتر صفات ژنوتیپ 09S 83259-14ILL6994/ILL5480 از سایر ژنوتیپها بهتر بود. گروهبندی ژنوتیپها با استفاده از نمودار سه بعدی حاصل از امتیاز سه عامل اول، ژنوتیپ-های ILL 7979 و 09S 83259-14ILL6994/ILL5480 را به عنوان متحملترین ژنوتیپها در شرایط تنش سرما معرفی نمود. صفت نشت الکترولیت بیشترین مقدار شدت تنش را داشت که نشان میدهد این صفت بیشتر از سایر صفات تحت تأثیر سرما قرار گرفت. ضرایب تنوع ژنوتیپی و فنوتیپی نشان داد که ژنوتیپها از نظر صفات مرتبط با اندام هوایی بیشترین تنوع را داشتند. سهم واریانس ژنتیکی نسبت به سایر اجزاء در این تنوع بیشتر بود. نتیجهگیری: در مجموع نتایج نشان داد که بین گیاهچههای حاصل از کشت بافت ژنوتیپها تنوع کافی از نظر تحمل به سرما وجود دارد. بالا بودن سهم واریانس ژنتیکی در این مطالعه نشان میدهد که انتخاب در شرایط کشت بافت برای تحمل به سرما در عدس کارا خواهد بود. بعلاوه صفات مهمی مثل میزان نشت الکترولیت، وزن تر و خشک اندام هوایی به شدت تحت تأثیر سرما قرار گرفتهاند که احتمالا بتوانند بعنوان معیاری برای تحمل به سرما در عدس بکار روند.. از این نتایج میتوان در برنامههای اصلاحی بهبود تحمل به سرما در عدس استفاده نمود. | ||
کلیدواژهها | ||
تجزیه عاملها؛ تنوع سوماکلونی؛ کشت درون شیشهای؛ نشت الکترولیت | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 28 |