پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 163 |
| تعداد شماره‌ها | 6,762 |
| تعداد مقالات | 72,827 |
| تعداد مشاهده مقاله | 131,651,131 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 103,424,687 |
جنسیت و جهان‌های اجتماعی معاصر | ||
| فصلنامه علمی نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 خرداد 1404 اصل مقاله (1.16 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jstmt.2025.390502.1775 | ||
| نویسندگان | ||
| حمید پارسانیا1؛ ابوالفضل اقبالی* 2 | ||
| 1استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| 2استادیار گروه مطالعات زنان و خانواده، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| مباحث مربوط به زن، جنسیت و امتدادهای اجتماعی آن چالشِ تاریخی جهان اسلام بوده و هست و رویکردهای مختلف فکری و اجتماعی که هریک مبتنی بر نظام‌های معنایی خاصی هستند. در یک واکاوی کلان‌نگر می‌توان ردپایی از دو نظام معنایی عمده اسلام و تجدد در پس زمینه این رویکردها مشاهده نمود. پژوهش حاضر درصدد مطالعه این رویکردها و تحلیل نظام‌های معنایی آنها و صورتبندی رویکردهای معطوف به جنسیت در چارچوب جهان‌های اجتماعی می‌باشد. این پژوهش در زمره تحقیقات کاربردی بوده و و به لحاظ روشی در حیطه تحقیقات کیفی دسته‌بندی می‌گردد. چارچوب مفهومی مطالعه حاضر، نظریه جهان‌های اجتماعی و روش به کار گرفته شده برای شناخت نحوه تکوین این گفتمان‌ها در ساحت نظری و اجتماعی جامعه ایران، روش شناسی بنیادین می‌باشد. براساس یافته‌های این پژوهش، ذات‌انگاری جنسیتی، امتدادِ اجتماعی جنسیت، نظام‌سازی اجتماعی مبتنی بر زوجیت و جنسیت به‌مثابه ظرفیت وجودی، از مهمترین مولفه‌های نظریه اسلامی جنسیت بوده و فقه جواهری و حکمت متعالیه زمینه وجود معرفتی آن و تحولات اجتماعی و سیاسی عصر مشروطه و نیز انقلاب اسلامی ایران به عنوان زمینه‌های وجودی غیرمعرفتی این جهان اجتماعی در ایران می‌باشند. همچنین برساخت‌گرایی جنسیتی، فراجنسیت‌گرایی، جنسیت به مثابه امر سیّال، جنسیت به عنوان ابزار سلطه و نفی امتدادهای اجتماعی جنسیت از مولفه‌های محوری نظریه فمینیستی جنسیت بوده و تفکرات فمینیستی در غرب و جریان فکری نواعتزال و روشنفکری در جوامع اسلامی به عنوان برخی از زمینه‌های وجودی معرفتی و تفاوت‌های حقوقی زن و مرد در قوانین ایران به عنوان زمینه‌های وجود غیرمعرفتی این جهان اجتماعی در ایران بودند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| جنسیت؛ جهان‌های اجتماعی؛ اسلام؛ تجدد؛ روش‌شناسی بنیادین | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم
آیت‌اللهی، زهرا(1386). زن، دین و سیاست. تهران: شورای فرهنگی و اجتماعی زنان.
ابوزید، نصرحامد(2008). مفهوم النص. بیروت: المرکزالثقافی العربی الدار البیضاء.
بستان، حسین(1385). اسلام و تفاوت‌های جنسیتی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
بستان، حسین(1388). اسلام و جامعه شناسی خانواده. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
بستان، حسین(1391). کوششی در جهت ارائۀ چارچوبی اسلامی برای جامعه‌شناسی جنسیت، فصلنامه اسلام و علوم اجتماعی، ش8
پارسانیا، حمید و اقبالی، ابوالفضل(1397). روش‌شناسی بنیادین نظریه فمینیستی در ایران، فصلنامه روش‌شناسی علوم انسانی، ش23.
پارسانیا، حمید (1384). رویکرد انتقادی فلسفه اسلامی به رابطه عقل و جنسیت، حورا، ش 14.
پارسانیا، حمید(1391). جهان‌های اجتماعی، قم: کتاب فردا.
پارسانیا، حمید(1392). نظریه و فرهنگ: روش شناسی بنیادین تکوین نظریه‌های علمی، راهبرد فرهنگ، ش23.
پارسانیا، حمید و سلطانی، مهدی(1390). بازخوانی جهان‌های اجتماعی جامعه شناسی پدیده شناختی براساس حکمت متعالیه، فصلنامه معرفت فرهنگی اجتماعی ش1.
تانگ، رزماری(1387). نقد و نظر: درآمدی جامع بر نظریه‌های فمینیستی، ترجمه منیژه نجم عراقی، تهران: نی
جابری، محمد عابد(2013). مدخل الی القرآن الکریم فی التعریف بالقرآن. بیروت: مرکز دراسات الوحده العربیه. چاپ چهارم.
جابری، محمد عابد (1991). التراث و الحداثه. بیروت: مرکز دراسات الوحدة العربیة. چاپ اول.
جوادی‌آملی، عبدالله(1379). تفسیر موضوعی قرآن کریم، ج12 (فطرت در قرآن)، تنظیم و ویرایش: محمدرضا مصطفی‌پور، قم: اسراء.
جوادی‌آملی، عبدالله(1386). زن در آینه جلال و جمال. قم: انتشارات اسراء.
جیمز، سوزان(1382). فمینیسم، ترجمه عباس یزدانی، در مجموعه مقالات فمینیسم و دانش‌های فمینیستی، قم: مرکز تحقیقات زن و خانواده.
چالمرز، آلن(1387). چیستی علم، ترجمه سعید زیباکلام، تهران: سمت.
چراغی‌کوتیانی، اسماعیل(1388). خانواده، اسلام و فمینیسم. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
حر عاملى، محمد بن حسن(1416ق). وسایل الشیعه الى تفاصیل مسائل الشریعه. قم: مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث.
خمینی، سید روح الله(1389). صحیفه نور. تهران: دفتر تنظیم و نشر آثار حضرت امام(ره).
رئوف، هبه(1377). مشارکت سیاسی زن. ترجمه محسن آرمین، تهران: قطره.
رید، ایولین(1379). آیا سرنوشت زن را ساختمان بدنی او تعیین می‌کند؟، ترجمه رها دانش، تهران: دانش.
ریتزر، جورج(1374). نظریه جامعه شناسی در دوران معاصر، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: علمی.
زیبایی‌نژاد، محمدرضا(1391). هویت و نقش‌های جنسیتی، قم: پژوهشکده زن و خانواده.
سالاری‌فر، محمدرضا(1387). خانواده در نگرش اسلام و روانشناسی. قم: بوستان کتاب.
صادقی‌فسایی، سهیلا و ایمان عرفان‌منش(1391). وضع‌شناسی و تحلیل گفتمان نظریه‌پردازی‌های اجتماعی از الگوی خانواده مطلوب در ایران، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، شماره 58
صادقی‌فسایی، سهیلا و ابوالفضل اقبالی(1399). خوانش گفتمانی از مناقشات امر جنسی در ایران، فصلنامه زن در فرهنگ و هنر، دوره 12 شماره 1
صدرالمتألهین شیرازی، محمدبن ابراهیم(1383). الحکمه المتعالیه فی االسفار العقلیه. جلد8. تهران: شرکت دارالمعارف الاسلامیه.
صدوق، محمد بن علی(1413ق). من لایحضره الفقیه. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
طباطبایی، محمد حسین.(1370). المیزان فی التفسیر القرآن. تهران: بنیاد علمى علامه طباطبایى.
طبرسى، فضل بن حسن(1408ق). مکارم الاخلاق. بیروت: دار الحوراء.
عرب‌صالحی، محمد(1400). جریان‌شناسی اعتزال نو، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
علاسوند، فریبا(1390). زن در اسلام، قم: پژوهشکده زن و خانواده
غروی، سعیده(1383). معرفی معتزلیان معاصر، فصلنامه حکمت سینوی، ش24 و 25
فالودی، سوزان(1372). "اگر زنان با مردان برابرند؛ پس چرا؟". ترجمه زهره زاهدی، نشریه زنان، ش12.
کلینى، محمدبن‌یعقوب(1429ق). الکافى، قم: دارالحدیث للطباععه والنشر.
کوهن، توماس(1396). ساختار انقلابات علمی، ترجمه سعید زیباکلام، تهران: سمت.
مشیرزاده، حمیرا(1382). از جنبش تا نظریه اجتماعی. تهران: شیرازه.
مجلسی، محمدباقر(1404ق). بحارالانوار. بیروت: موسسه الوفاء.
مصباح یزدی، محمدتقی(132). انسان شناسی در قرآن. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
مطهری، مرتضی(1385). مقدمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی. تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی(1382). نظام حقوق زن در اسلام. تهران: صدرا.
میرخانی، عزت السادات(1380). رویکردی نوین در روابط خانواده. تهران، سفیر صبح.
میشل، آندره(1372). جنبش اجتماعی زنان. ترجمه هما زنجانی زاده، مشهد: نیکا.
نوری‌طبرسی، حسین‌بن‌محمدتقی(1401ق). مستدرک‌الوسایل و مستنبط‌المسایل. قم: مؤسسه آل‌البیت لاحیاء التراث.
هابرماس، یورگن(1393). جهانی شدن و آینده دموکراسی، ترجمه کمال پولادی، تهران، نشر مرکز
هاشمیان، سیدمحمدحسین، پارسانیا، حمید و سیدمحسنی، سیدمهدی(1398). دلالت‌های نظریۀ جهان‌های اجتماعی در بازسازی تحلیل گفتمان لاکلا و موفه(تمهید نظریۀ گفتمان بومی). فصلنامه مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی ش4.
هام، مگی و سارا گمبل(1382). فرهنگ نظریه‌های فمینیستی، ترجمه فیروزه مهاجر و نوشین احمدی خراسانی، تهران: نشر توسعه.
Barrett, M. & A. Philips (1992). Destabilizing Theory: Contemporary Feminist Debates, London: Polity Press.
Barrett, Michelle. (1989). "Women's Oppression Today". Halton Press.
Bernard, Jessie. (1981). "The Good Provider Role: Its Rise and fall." American Psychologist
Ben, S. L. (1993) the lenses of gender: Transforming the debate on sexual inequality. New Haven, Yale University Press
Connell, Raewyn (2010) "Transsexual women and feminist thought: toward new understanding and new politics". in Journal of Women in Culture and Society, vol. 37 no. 4
De Beauvoir, Simone. (1975). the Second Sex. Translated by H.M. Parsley. N.Y: Vintage Book.
Delphy, Chrisine (2003). "Rethinking Sex and Gender", Feminist. Theory Reader: Local and Global Perspective, New York, Routledge.
Friedan, Betty. (1963). "The Feminine Mystique". N.Y: Dell.
Firestone, Shulamith, (1970). "The Dialectic of Sex" in: Linda Nicholson (ed.), The Second Wave, New York and London: Rutledge.
Giddens, Anthony (2007). The Transformation of Intimacy (Sexuality, Love and Eroticism in Modern Societies), Stanford University Press, First Publish.
Jackson, S. (1999) Heterosexuality in Question, London: Sage.
Kersey-Matusiak, Gloria (2012). Delivering Culturally Competent Nursing Care. Springer Publishing Company.
Mackinnon, Catharine (1991). Toward a Feminist Theory of the State. Harvard University Press.
Millett, Kate. (1970). "Sexual Politics". Garden City, N.Y: Doubleday
Myers, Alex. (2018). "Trans Terminology Seems Like It's Changing All". Slate Magazine
Oakley, Ann, (1976). Woman's Work: The Housewife, Past and Present, New York: Vintage Books.
Richardson, D. (1996) Theorizing Heterosexuality: Telling It Straight. Buckingham, UK: Open University Press.
Rowbotham, Sh. (1973). Woman’s Consciousness, Man’s World. New Orleans: Pelican.
Sinclair, Karen (2013). About Whoever: The Social Imprint on Identity and Orientation. Paperback.
Steinem, Gloria. (1970). "Women's Right". Presented in Women's Rights Workshop, N.Y.
Vincent, Ben (2020). Non-Binary Genders: Navigating Communities Identities, and Healthcare. Bristol, UK: Policy Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 39 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 22 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب