
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,762 |
تعداد مقالات | 72,829 |
تعداد مشاهده مقاله | 131,656,804 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 103,428,634 |
جابهجاییهای جمعیتی و تحول اقتصادی در دورۀ ساسانی: نیروی کار، تجارت و نظام مالیاتی | ||
پژوهشهای علوم تاریخی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 خرداد 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhss.2025.395061.473806 | ||
نویسندگان | ||
مهسا محجوب شیشه گری1؛ کلثوم غضنفری* 2 | ||
1گروه تاریخ دانشگاه تهران | ||
2دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
در دورة ساسانی، جابهجاییهای جمعیتی—اعم از اسیران جنگی و کوچهای سازمانیافتة حکومتی—نقش چشمگیری در تحولات اقتصادی و ساماندهی نظام درآمدی این شاهنشاهی ایفا میکرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطة این جابهجاییها با ساختار اقتصادی و مالی دورة ساسانی انجام شده و به دنبال پاسخ به این پرسش است که جابهجاییهای جمعیتی چگونه موجب تحول در ترکیب نیروی کار، گسترش شبکههای تجاری، و انسجامبخشی به نظام مالیاتی دولت ساسانی شدهاند. روش پژوهش، تحلیل کیفی با رویکرد تفسیر منابع تاریخی است. در این راستا از مجموعهای متنوع از منابع از جمله کتیبههای عصر ساسانی، متون پهلوی، متون رومی-بیزانسی، ارمنی، سریانی و همچنین تاریخنگاریهای دورة اسلامی بهره گرفته شده است. بر اساس شواهد دولت ساسانی با کوچاندن جمعیتها به نواحی کشاورزی، راهبردی و تجاری، نهتنها نیروی کار لازم برای تولید و بازرگانی را تأمین میکرد، بلکه با اسکان هدفمند آنان، زمینه را برای دریافت منظم مالیات، تثبیت قدرت مرکزی و افزایش بهرهوری اقتصادی فراهم میساخت. این جابهجاییها موجب پویایی مسیرهای بازرگانی و رشد مراکز اقتصادی جدید میشد. یافتههای پژوهش نشان میدهد که جابهجایی جمعیتی یکی از ابزارهای راهبردی حکومت ساسانی در پیشبرد سیاستهای اقتصادی، مدیریت منابع انسانی و تضمین درآمد پایدار برای حکومت بوده است. در دورة ساسانی، جابهجاییهای جمعیتی—اعم از اسیران جنگی و کوچهای سازمانیافتة حکومتی—نقش چشمگیری در تحولات اقتصادی و ساماندهی نظام درآمدی این شاهنشاهی ایفا میکرد. | ||
کلیدواژهها | ||
شاهنشاهی ساسانی؛ جابهجایی جمعیتی؛ اقتصاد؛ نظام مالیاتی؛ تجارت؛ نیروی کار | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 59 |