پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 163 |
| تعداد شماره‌ها | 6,762 |
| تعداد مقالات | 72,827 |
| تعداد مشاهده مقاله | 131,651,860 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 103,425,193 |
انسان شناسی فاجعه: مطالعه موردی نسل دوم بازماندگان جنگ تحمیلی ایران و عراق (مورد: فرزندان جانبازان قطع نخاعی) | ||
| پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران | ||
| مقاله 1، دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 26، اسفند 1403، صفحه 1-20 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijar.2025.391679.459909 | ||
| نویسندگان | ||
| احمد نادری* 1؛ محمد اویسی فردوئی2 | ||
| 1دانشیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران | ||
| 2دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| هدف: انسان‌شناسان مطالعه جنگ را به عنوان یک «واقعه اجتماعی» از نظر ماهیت، منشأ، روش، ابعاد و زمینه‌ها مطالعه نموده و پیامدهای فرهنگ و اجتماعی آن را مورد اهمیت قرار می‌دهند. جنگ تحمیلی بر عرصه‌های مختلف جامعه به ویژه ابعاد انسان‌شناختی تأثیر گذاشته و همچنان بی‌تاثیر نیست. با این وجود بی‌توجهی و سکوت اندیشمندان علوم انسانی به ویژه در جامعه ایران در این زمینه به خوبی قابل مشاهده است.جنگ یکی بزرگترین فجایع انسانی و طبیعی در دنیا است. در جنگ ایران و عراق با یکی از بزرگترین خسارات انسانی در کشور مواجه‌ایم. جانبازان قطع نخاعی به عنوان بازماندگان آن، از جایگاه مهمی در شناخت و تبیین مسئله جنگ برخوردار هستند. فرزندان آنها به عنوان نسلی جدید و پویا پس از جنگ و دوره پساجنگی دارای مشکلات و مسائل فراوانی در تجربه زیسته خود از این موقعیت خانوادگی هستند. پرسش مهم در این پژوهش این است که فاجعه چه تاثیرات مستقیم و غیر مستقیمی بر خانواده جانبازان خواهد گذاشت و فرزندان جانبازان در زمینه خانوادگی به عنوان یکی از اعضای مهم خانواده با چه تجربه‌ای در ابعاد فردی و اجتماعی مواجه هستند؟ روش شناسی: به اقتضای موضوع و هدف این پژوهش که بررسی تجربه زیسته فرزندان جانباز قطع نخاعی است، روش اتخاذی همان روشی است که تحت عنوان پدیدارشناختی است. روش پدیدارشناختی شاخه‌ای از روش کیفی است که با روش کمی و پیمایشی متفاوت خواهد بود. روش کیفی روشی مطلوب در حوزه و مطالعات مردم‌شناختی قرار دارد و روشی که فرصت و امکان کافی برای درک و فهم و بازنمایی پیچیدگی‌های موضوع را برای محقق و پژوهشگر اجتماعی فراهم می‌سازد. سوژه‌های مورد مطالعه فرزندان جانباز قطع نخاعی از نظر «جنسیت» فرزندان «پسر» و «دختر» و همچنین از نظر «سنی» از حداقل سنی که هستند که فرد بتواند به راحتی به سوالات پاسخ دهد و در سنین بالاتر محدودیتی وجود نداشته باشد. نمونه‌ها در «محدوده مکانی» استان تهران و استان قم محدود خواهد شد. یافتهها: نتایج به دست آمده حاکی از تیپولوژی آنان به سه گروه است: ١. به شدت وابسته از نظر روابط و تعاملات خانوادگی ٢. گریزان از خانواده و واکنش‌های رفتاری تند در برابر خانواده ٣. در نهایت فرزندانی که به ناچار موضع تحمل و مدارا را در پیش گرفتند. مهم‌ترین دلایل ایجاد مسائل در گروه دوم و سوم آسیب‌پذیری چندگانه در تجربه زیسته این فرزندان است. از بعد فردی: آسیب‌های روحی و روانی پس از حادثه، آسیب‌های جسمی ناشی از عضویت در چنین خانواده‌هایی، از بعد خانوادگی: نقش‌پذیری به جای والدین، الگوی تربیتی والدین خودمحور، تعارضات ناشی از فرزندخواندگی، تعارضات معنایی و هویتی درون خانوادگی، از منظر فرهنگی: عدم حمایت اجتماعی و تاثیرات منفی حمایت‌های نظام سیاسی در قالب سیاست‌گذاری صرفاً تبلیغی و اغراق‌آمیز. با توجه به رویکردهای انسان‌شناسی شناختی و انسان‌شناسی فاجعه سعی در فهم و تحلیل تجربه زیسته فرزندان جانبازان قطع نخاعی و در جهت فهم و درک کیفیت زندگی آنها شده است | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| واژگان کلیدی: جنگ؛ فرزندان جانبازان قطع نخاعی؛ تجربه زیسته؛ فاجعه؛ خانواده | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
افروز، غلامعلی. و ویسه، علی اکبر. (١٣٨٠) بررسی رابطه میزان افسردگی فرزندان پسر جانباز و نحوه ارتباط با پدرانشان، مجله روان‌شناسی و علوم تربیتی، ٣1 (2)، 54-63.
اویسی فردویی، قاسم. (١٤٠٠) تحلیل جامعه شناختی زندگی خانوادگی جانبازان، انتشارات بشارت.
اویسی فردویی، قاسم. (١٣٩٨) تجربه زیسته زندگی خانوادگی جانبازان ۷٠ درصد، پایان نامه دکتری دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
ایوبی راد، محمد، (1376)، جنگ و صلح از دیدگاه مردم شناسی، پایان نامه جهت دریافت کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران: دانشکده علوم اجتماعی.
توانا، محمد علی.، هاشمی اصل، سید یزدان.، و جریده، سید جواد. (1398)، بررسی پدیده جنگ از منظر ابن خلدون، فصلنامه علمی پژوهشی نظریه های اجتماعی متفکران مسلمان، 2 (9)، 25-46.
دایره المعارف بریتانیکا. (١٣٩٩)، انسان و فرهنگ، ترجمه زهره دودانگه، نشر انسان‌شناسی.
روزن باوم، هایدی. (١٣۷٠)، خانواده به منزله ساختاری مقابل جامعه، ترجمه صادق مهدوی، نشر دانشگاهی
ریکور، پل. (۱۳۹۴). حافظه، تاریخ، فراموشی، ترجمه حسن خیاطی،تهران: نشر نی.
ریویر، کلود، (1382)، انسان شناسی سیاسی، ترجمه ناصر فکوهی، تهران: نشر نی
شریفی‌فر، علی. (۱۳۸۲)، جامعه‌شناسی جنگ و صلح، تهران: انتشارات سمت.
فراستخواه، مقصود. (۱۳۹۵). درآمدی بر روش تحقیق کیفی در علوم انسانی و اجتماعی. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم.
عنبری، موسی (١٣٩٣) جامعه‌شناسی فاجعه، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
فکوهی، ناصر. (۱۳۸۸). مقدمه‌ای بر انسان‌شناسی فرهنگی. تهران: نشر نی.
فکوهی، ناصر(١٣٨١) تاریخ اندیشه و نظریه‌های انسان‌شناسی، نشر نی.
فیاض، محمدرضا. (۱۳۹۸). انسان‌شناسی و فرهنگ: جستاری در مبانی نظری فرهنگ. تهران: نشر نی.
قهاری، شهربانو. (١٣۷۵) بررسی مقایسه‌ای میزان شیوع اختلالات رفتاری ایذایی و کمبود توجه در کودکان شاهد محروم از پدر، پایان‌نامه ارشد دانشکده روان‌شناسی.
کراسول، جان دابلیو. (۱۴۰۲). طرح پژوهش: رویکردهای کیفی، کمی و ترکیبی (ترجمه علیرضا کیامنش و مریم دانای طوس). تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
گل‌محمدی، داود. (۱۳۸۳). هویت ایرانی. تهران: نشر نی.
لطفی، صدیقه. و ابوالقاسمی، عباس. (1394)، قضاوت اجتماعی واکنش‌پذیری فردی و فوبی اجتماعی در زنان، مجموعه مقالات پنجمین کنگره انجمن روان‌شناسی ایران، ١٠، ١٣٣٨-١٣٣۵.
نادری، احمد. (١٣٩٨) انسان‌شناسی فاجعه و ایدئولوژی توسعه نئولیبرال، در:جستارهایی در مسئولیت اجتماعی دانشگاه ایرانی و بحران‌های زیست محیطی، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم.
نادری، احمد و سلیمی، مینو. (١٤٠٠) درآمدی بر انسان‌شناسی فاجعه، سازمان جهاد دانشگاهی تهران.
Beavers, W. R., Hampson, R. B., & Hulgus, Y. M. (1985). Family competence and the Beavers Systems Model. Journal of Family Therapy, 7(1), 73–80
Glowacki, L., Wilson, M. L., & Wrangham, R. W. (2020). The evolutionary anthropology of war. Journal of Economic Behavior & Organization, 178, 964–977.
Versailles, M. (2014), Post-war disability and reproductive health: A study of fertility challenges among veterans. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 47 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 23 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب