
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,762 |
تعداد مقالات | 72,841 |
تعداد مشاهده مقاله | 131,923,138 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 103,552,629 |
ویژگیهای وزنی ملمَّعات و طبقهبندی آنها از منظر عروضی (با تأکید بر ملمَّعات قرن ششم، هفتم و هشتم) | ||
پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 31 اردیبهشت 1404 | ||
نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlcr.2025.385717.2035 | ||
نویسندگان | ||
علا السید* 1؛ علی اصغر قهرمانی مقبل2؛ سیدمهدی طباطبائی3 | ||
1گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. | ||
2گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. | ||
3عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
وزن یا موسیقی بیرونی بهعنوان عنصر اساسی در شعر، نقشی تعیینکننده در برانگیختن احساسات و انتقال مفاهیم ایفا میکند. اهمیت آن تنها در ایجاد جذابیت هنری نیست، بلکه در ایجاد هماهنگی و انسجام بین ابیات یک منظومۀ شعری است. ملمَّع، یکی از انواع شعر فارسی است که در آن از دو یا چند زبان، و غالباً فارسی و عربی، بهصورت متداخل استفاده میشود و این ویژگی آن را از سایر انواع شعر متمایز میکند. این نوع شعر در دورههای مختلف ادبیات فارسی به کار رفته و در قرنهای 6، 7 و 8 هجری، با آثار شاعرانی چون مولوی و سعدی رونق پیدا کرده است. این مقاله به بررسی عروض (موسیقی بیرونی) و اوزان به کاررفته در ملمَّعات میپردازد و هدف آن شناسایی و دستهبندی اوزان این نوع اشعار است و با توجه به اینکه هر زبانی ویژگیهای عروضی خاص خود را دارد به دنبال پاسخ دادن به این پرسش است که یک شاعر در شعر ملمع چگونه از قواعد عروضی بهره برده است تا در شعر دو زبانۀ خود توفیق یابد. این پژوهش به عنوان یک مطالعه توصیفی- تحلیلی و آماری طراحی شده است. در این روش، ابتدا دادههای مربوط به اشعار ملمَّع و اوزان آنها جمعآوری گردید. سپس این دادهها به تحلیل و بررسیهای آماری پرداخته شد تا الگوهای موجود در عروض ملمَّعات شناسایی شود. نتایج مقاله نشان میدهد که ملمَّعات از لحاظ قواعد عروضی غالباً تابع عروض فارسی هستند و همچنین میتوان ملمَّعات را بر اساس اوزان به سه دسته اصلی تقسیم کرد: ملمَّعاتِ سروده شده بر اوازن فارسی، ملمَّعاتی که بر اوازن مشترک بین فارسی و عربی سروده شده است و ملمَّعاتی که بخش عربی آن بر وزن عربی و بخش فارسی آن بر وزن فارسی آمده است. این دستهبندی به طور عمده بر اساس زبان مبنای وزنها، یعنی فارسی یا عربی، صورت گرفته است. | ||
کلیدواژهها | ||
عروض فارسی؛ عروض عربی؛ وزن شعر؛ ملمَّعات؛ شعر فارسی | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 43 |