
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,761 |
تعداد مقالات | 72,823 |
تعداد مشاهده مقاله | 131,610,702 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 103,403,814 |
صورتبندی تحلیلی مهندسی فرهنگ براساس بر دیدگاههای آیتالله خامنهای | ||
فصلنامه علمی نظریههای اجتماعی متفکران مسلمان | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 اردیبهشت 1404 اصل مقاله (1.07 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jstmt.2025.391219.1779 | ||
نویسنده | ||
محمد سهیل سرو* | ||
استادیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
مهندسی فرهنگ نگاهی سیستمی به فرهنگ و تنظیم و اداره آن است که رویکردی نوین به فرهنگ بهحساب میآید. این رویکرد در کنار مهندسی فرهنگی که از سوی آیت الله خامنهای بیان شده است میتواند بهعنوان یک راهبرد برای پیشبرد فرهنگ مؤثر باشد. هدف از این تحقیق دستیابی بهصورتبندی این مفهوم بر اساس اندیشه آیت الله خامنه ای است. ازاینرو مسئله تحقیق را چیستی مهندسی فرهنگ و صورتبندی تحلیلی آن در نظر آیت الله خامنهای تشکیل میدهد. این مقاله با روش اسنادی در مرحله گردآوری دادهها و با تحلیل مضمون در تحلیل دادهها صورت پذیرفته است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که مهندسی فرهنگ از دیدگاه ایشان شامل پنج مقوله اصلی است: نظارت، هدایت، رشد، ماهیت و ساخت فرهنگ. این مقولات در یک فرآیند چرخشی و پویا با یکدیگر تعامل دارند و امکان جدایی آنها از هم وجود ندارد. نظارت فرهنگ به معنای کنترل و مراقبت از فرآیندهای فرهنگی، هدایت فرهنگ به معنای جهتدهی به فرهنگ در مسیر اهداف کلان نظام اسلامی، رشد فرهنگ به عنوان توسعه و ارتقای بنیانهای فکری و معنوی جامعه، ماهیت فرهنگ به عنوان حرکتی درونزا و کیفیتبخش و ساخت فرهنگ به معنای ایجاد فرهنگ جدید متناسب با نیازهای جامعه است. این مقاله با مقایسه دیدگاه آیتالله خامنهای با رویکردهای لیبرالیسم و سوسیالیسم، نشان میدهد که ایشان راهحلی بینابین بین رهاسازی و کنترل کامل فرهنگ ارائه میدهند. این رویکرد نه تنها به حفظ آزادیهای فرهنگی احترام میگذارد، بلکه از طریق هدایت و نظارت هوشمندانه، فرهنگ را در مسیر اهداف نظام اسلامی قرار میدهد. | ||
کلیدواژهها | ||
مهندسی فرهنگ؛ نظارت فرهنگ؛ هدایت و رشد فرهنگ؛ ساخت فرهنگ؛ آیتالله خامنهای | ||
مراجع | ||
قرآن کریم.
ابوالقاسمی، محمدجواد (1385)؛ شناخت فرهنگ، تهران، انتشارات عرش پژوه.
استریناتى، دومینیک (1380) مقدّمهاى بر نظریههای فرهنگعامه، ترجمه ثریّا پاکنظر، تهران: گام نو.
آشورى، داریوش (1376) دانشنامهى سیاسى، تهران: مروارید.
آقاسی, آناهیتا , بنی هاشمی, سید محسن و عقیلی, سید وحید . (1400). تحلیل مضمون هویت فرهنگی در اندیشه آیت الله سید علی خامنه ای. فصلنامه علمی نظریههای اجتماعی متفکران مسلمان، 11(2). 155-176.
فرهی بو زنجانی ، برزو. فرهنگ سازمانی و استاندارد سازی رفتار، همایش اسـتاندارد سـازی رفتار پلیس، پائیز1385
بشیریه، حسین (1379) نظریههای فرهنگ در قرن بیستم، تهران: نشر طلوع.
پوپر، کارل (1396) جامعه باز و دشمنان آن، ترجمه عزت الله فولادوند، تهران: خوارزمی.
پولادى، کمال (1383) تاریخ اندیشهى سیاسى در غرب (قرن بیستم)، تهران: نشر مرکز.
جهانبین، فرزاد (1398) باغبانی فرهنگ، تهران: نهضت نرمافزاری.
فرزاد، جهان بین. (۱۳۹۷). باغبانی فرهنگ؛ مدیریت فرهنگ در اندیشه حضرت آیتالله خامنهای (مد ظله العالی). فصلنامه علمی مطالعات انقلاب اسلامی، ۱۵(۵۳)، ۱۰۳-126.
خامنه ای، سیدعلی (1398). بیانات در دیدار معلمان و فرهنگیان، بازیابی شده در تاریخ (7/12/1403)، پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله خامنه ای، Khamenei.ir
خامنه ای، سیدعلی (1390). بیانات در دیدار اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، بازیابی شده در تاریخ (26/2/1404)، پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله خامنه ای، Khamenei.ir
خامنه ای، سیدعلی (1393). بیانات در حرم مطهر رضوی، بازیابی شده در تاریخ (7/12/1403)، پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله خامنه ای، Khamenei.ir
خسروی، زارگز، بخشی، سمیه، بازیابی پیکره فرهنگ در اندیشه مقام معظم رهبری، پژوهشهای انقلاب اسلامی، شماره 21، 1396: 175 تا 199.
دیویس، استنلی (1376) مدیریت فرهنگ در سازمان؛ ترجمه ناصر میرسپاسی و پریچهر معتمدگرجی، تهران: مروارید.
صفربیگی، ح.، میرزازاده احمد بیگلو، ف.، و کمالیزاده، م. (1401). نسبت مفهوم فرهنگ و تمدن نوین اسلامی در گفتمان رهبری انقلاب اسلامی ایران. آمایش سیاسی فضا، 5(1).
صمدیان, زهره و شفیعی فینی, علی . (1393). واکاوی مفهوم مهندسی فرهنگی با تأکید بر دیدگاه مقام معظم رهبری. پژوهش های اجتماعی اسلامی. 3-22(103) 20
فوزی، ی؛ و بصیرنیا، غ. (1387). مبانی نظری دو رویکرد سلبی و ایجابی به مهندسی فرهنگی در ایران پس از انقلاب. مطالعات انقلاب اسلامی، 4(15), 213-234.
مهرآیین، مصطفی، تحلیل متن در اندیشه ژولیا کریستوا، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، 171، 1391: 21-26.
ناظمی اردکانی، مهدی، فرهی بوزنجانی، پیروزمند، علیرضا، (1386) مقدمهای بر: تعیین اصول و روش مهندسی فرهنگی کشور، ناظر حسن علیاکبری، تهران: کمیسیون دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی کشور.
ناظمی اردکانی، مهدی، مفهوم شناسی مهندسی فرهنگ و مهندسی فرهنگی کشور، مصباح، 75، 1387: 85-116.
یوسفی, بتول و قربانی تازه کندی, سعید . (1400). فرهنگ و شکلگیری تمدن نوین اسلامی در اندیشه آیتاللهالعظمی خامنهای با بهرهگیری از روش تحلیل مضمون. پژوهشنامه انقلاب اسلامی، 11(40)، . 99-129
Braun, Virginia & Clarke, Victoria(2006), “Using Thematic Analysis in Psychology”,Qualitative Research in Psychology, Vol.3, No.2: 77-101.
Tylor, Edward Burnett (2012) Primitive Culture: Researches Into The Development Of Mythology, Philosophy, Religion, Language, Art And Custom, New York: Nabu Press.
Gray, C. (2006). Managing the Unmanageable: The Politics of Cultural Planning. Public Policy and Administration, 21(2), 101–113.
Baikov, E., Enikeeva, L., Bulochnikov, P., & Kuzmina, S. (2020). Organizational and economic mechanism for managing the development of the cultural sphere of the russian regions in the digital economy.
Khachatryan, R., & Makaryan, M. (2024). Transforming Organizational Culture in Higher Education Institutionsin the Republic of Armenia: a Management Model. Kachaṛ. https://doi.org/10.54503/2579-2903-2024.2-104
Fedorova, Z. V. (2022). On the mechanisms of socio-cultural engineering in the information society. KANT, 43(2), 195–199. https://doi.org/10.24923/2222-243x.2022-43.34 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 45 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 22 |