
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,692 |
تعداد مقالات | 72,232 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,189,898 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,020,917 |
مفهوم توحید خالص و دلایل و لوازم آن در مکتب نومشّائی رجبعلی تبریزی | ||
فلسفه و کلام اسلامی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 31 فروردین 1404 اصل مقاله (939.02 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jitp.2025.381489.523535 | ||
نویسنده | ||
محمود هدایت افزا* | ||
پسادکترای فلسفۀ اسلامی از بنیاد ملی علم ایران، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
بارزترین خصیصۀ مکتب نومشّائی رجبعلی تبریزی و شاگردان وی، تبیین مسائل ناظر به ذات و صفات خداوند متعال بر پایۀ الهیات تنزیهی است. پژوهش پیش رو با بهرهمندی از آثار دست اوّل تبریزی و شاگردانش و با روش توصیفی ـ تحلیلی به تبیین مفهوم «توحید خالص» در این نظام فکری میپردازد. این مهم در آثار یادشده از رهگذر تبیین دلایل ایدۀ «نفی صفات» و لوازم آن در توضیح معانی اسامی خداوند حاصل شدهاست. تبریزی صفات کمال نظیر علم و قدرت را، نه عین ذات احدی و نه عارض بر آن ذات میداند. تلقّی خاص از مفهوم «صفت» و تمایز آن با ذات، مسیر همواری را برای او در تبیین ایدۀ نفی مطلق صفات فراهم کرد. تبریزی همچنین برای تثبیت عقلانی دیدگاه خویش، دلیلی عام بر نفی اتّحاد دو چیز و دلیلی خاص بر نفی اتّحاد ذات با صفت بیان میدارد و به نصوصی از متون امامیه نیز، به ویژه خطبههای توحیدی علوی و رضوی استشهاد میکند. در مصنّفات تبریزی و شاگردانش، شاهد پاسخگویی به برخی ایرادات مقدّر به دیدگاه «نفی صفات» هستیم. بدین منظور، طرح قابل توجّهی دربارۀ معانی اسامی خداوند در گزارههای الهیاتی، بر پایۀ الهیات سلبی، الهیات فعلی و الهیات تعبیر ارائه شدهاست. | ||
کلیدواژهها | ||
الهیات تنزیهی؛ نفی صفات؛ معناداری اسامی خداوند؛ رجبعلی تبریزی؛ قاضیسعید قمی | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 17 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 16 |