
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,696 |
تعداد مقالات | 72,295 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,377,990 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,225,411 |
سرشت هتروتوپیک (دگرفضایی) غزل قلندری (با تاکید بر غزلی از فخرالدین عراقی) | ||
ادب فارسی | ||
مقاله 5، دوره 14، شماره 1 - شماره پیاپی 33، شهریور 1403، صفحه 89-106 اصل مقاله (1.53 M) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2025.389105.2291 | ||
نویسندگان | ||
هاتف سیاه کوهیان1؛ فاطمه رحیمی* 2؛ حسین حسن رضایی3 | ||
1گروه ادیان و عرفان، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی، تاکستان، ایران. | ||
2استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
3گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
غزل قلندری به مثابه یک ضدژانر، با وارونهسازی قراردادهای موجود در سنتهای ادبی پیشین، به طور مستقیم و غیرمستقیم ارزشهای نمادین و روش کلی دیگر ژانرهای ادبی را به نقد و چالش میکشد. این پژوهش با بررسی تعامل غزل قلندری با دو ژانر سنتی شعر وعظی و شعر مدحی، به تحلیل هویت هتروتوپیک و ساختار بینژانری این نوع شعر پرداخته، و در پایان با تمرکز بر غزلی از فخرالدین عراقی نشان داده است که غزل هتروتوپیک قلندری چگونه با بهرهگیری از استراتژیهای پارودیک و تصویرپردازیهای کارناوالی، ضمن همگرایی با دیگر ژانرهای سنتی شعر فارسی و توسعه آنها در جهتهای جدید، همزمان آنها را در یک بازی ادبی پیچیده به چالش کشیده و لایههای جدیدی از بینامتنیت را خلق میکند. | ||
کلیدواژهها | ||
فخرالدین عراقی؛ غزل قلندری؛ شعر عرفانی؛ هتروتوپیای فوکو | ||
مراجع | ||
قرآن کریم
براون، ادوارد (1351)، از سعدی تا جامی، ترجمه علیاصغر حکمت، چ3، تهران: ابنسینا.
خاقانی شروانی (1373)، دیوان خاقانی شروانی، به تصحیح و تعلیقات ضیاءالدین سجادی تهران: زوار.
دوبروین، جی.تی.پی (1375)، «قلندریات در شعر عرفانی فارسی از سنایی به بعد»، ترجمه هاشم بناءپور، مجله معارف، ش37، صص119-105.
رازی، شمسالدین محمد بن قیس (1373)، المجم فی معاییر اشعار العجم، به کوشش سیروس شمیسا، چ1، تهران: فردوس.
زرینکوب، عبدالحسین (1376)، جستجو در تصوف ایران، چ 5، تهران: امیرکبیر.
سنایی غزنوی (1388)، ابوالمجد مجدود بن آدم، دیوان حکیم ابوالمجد مجدود بن آدم سنایی غزنوی، به اهتمام محمدتقی مدرس رضوی، تهران: سنایی.
سهروردی، ابوحفص عمر (2006)، عوارف المعارف، به اهتمام احمد عبدالرحیم سیح و توفیق علی وهبه، قاهره: مکتبة الثقافه الدینیه.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1372)، تازیانههای سلوک ، چ1، تهران: آگاه.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1375)، صور خیال در شعر فارسی، تهران: آگاه.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1386)، قلندریه در تاریخ: دگردیسیهای یک ایدیولوژی، تهران: سخن.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1393)، مفلس کیمیافروش: نقد و تحلیل شعر انوری، چ5، تهران: سخن.
شمیسا، سیروس (1370)، انواع ادبی، تهران: میترا.
صفا، ذبیحالله (1388)، تاریخ ادبیات در ایران و در قلمرو زبان پارسی: جلد ۱ و2، تهران: فردوس.
عراقی، فخرالدین (1372)، کلیات فخرالدین عراقی، به تصحیح نسرین محتشم، تهران: انتشارات زوار.
عراقی، فخرالدین (1370)، کلیات دیوان شیخ فخرالدین عراقی، با مقدمه سعید نفیسی، تهران: جاویدان.
عطار نیشابوری (1375)، دیوان عطار، ویرایش تقی تفضلی، تهران: شرکت انتشارات علم و فرهنگ.
فرخی سیستانی (1371)، دیوان حکیم فرخی سیستانی، به کوشش محمد دبیرسیاقی، تهران: زوار.
کارا مصطفی، احمد تارگون (1399)، تاریخ کهن قلندریه، ترجمه مرضیه سلیمانی، چ2، تهران: فرهنگ معاصر.
کیکاوسبنقابوسبنوشمگیر. (1312). قابوسنامه. بهتصحیح سعید نفیسی. تهران: چاپخانۀ مجلس.
گرگانی، حاج محمدحسین شمسالعلماء (1377)، ابدع البدایع، به اهتمام حسین جعفری، تبریز: احرار.
گلچین معانی، احمد (1346) شهرآشوب در شعر فارسی، تهران: امیرکبیر.
نجفقلی میرزا، آقاسردار (1362)، دره نجفی، با تصحیح و حواشی حسین آهی، چ1، تهران: فروغی.
واعظ کاشفی کمالالدین حسین (1369) بدایعالافکار فی صنایعالاشعار، به اهتمام جلالالدین کزازی، تهران: مرکز.
وطواط، رشیدالدین محمد (1377)، حدائقالسحر فی دقائقالشعر، به تصحیح عباس اقبال آشتیانی، تهران: کتابخانه سنایی و کتابخانه طهوری.
Holy Quran ‘Attar Nishaburi (1996). Divan-e ‘Attar. Edited by Taqi Tadhkiri, Tehran: Elmi va Farhangi. [In Persian]. ‘Iraqi, Fakhr al-Din (1993). Kulliyat-e Fakhr al-Din ‘Iraqi. Edited by Nasrin Mohtasham (Khaza’i), Tehran: Zavar. [In Persian]. Bakhtin, Mikhail (1984). Rabelais and His World. Bloomington: Indiana University Press. Brown, Edward (1972). From Saadi to Jami, translated by Ali-Asghar Hikmat, Chapter 3, Tehran: Ibn Sina. [In Persian]. Bruijn, J. T. P (2012). “Shahrangīz 1. In Persian.” In Encyclopaedia of Islam, 2nd ed., edited by P. Bearman, Th. Bianquis, C. E. Bosworth, E. van Donzel, and W. P. Heinrichs. Leiden: Brill Online. http://dx.doi.org/10.1163/1573-3912_islam_COM_1026. de Bruijn, J.T.P (1996). “Qalandariyat in Persian Sufi Poetry from Sana’i Onwards.” Translated by Hashem Banapoor, Ma’arif, no. 37. [In Persian]. Farkhi Sistani (1992). Divan-e Hakim Farrokhi Sistani. Edited by Mohammad Dabir-e Siyaqi, Tehran: Zavvar. [In Persian]. Foucault, Michel; Miskowiec, Jay (1986). "Of Other Spaces". Diacritics. 16 (1): 22–27. doi:10.2307/464648. ISSN 0300-7162 Gorgani, Haj Muhammad Hussein Shams al-Ulama (1998), Abdaʿ al-Badāʾiʿ, edited by Hossein Jafari, Tabriz: Ahrar. [In Persian]. Gulchin-e Ma’ani, Ahmad (1967). Shahr-ashub dar she’r-e farsi. Tehran: Amir Kabir. [In Persian]. Iraqi, Fakhr al-Din (1991), The Collected Works of Sheikh Fakhr al-Din Iraqi, with an introduction by Saeed Nafisi, Tehran: Javidan. [In Persian]. Johnson, Peter (2006). "Unravelling Foucault's 'different spaces'". History of the Human Sciences. 19 (4): 75–90. doi:10.1177/0952695106069669. ISSN 0952-6951 Johnson, Peter (2013). “The geographies of heterotopia”. Geography Compass. Nov; 7(11). Kara Mustafa, Ahmad Targun (2020). Tarikh-e qahen-e qalandariya. Translated by Marziyeh Solimani. 2nd ed, Tehran: Farhang-e Mo’aser. [In Persian]. Kaykavus ibn Qabus ibn Vushmgir (1933). Qabus Nama, edited by Saeed Nafisi. Tehran: Majles. [In Persian]. Khaqani Shervani (1994). Divan-e Khaqani Shervani. Edited by Zia’ al-Din Sajjadi, Tehran: Zavvar. [In Persian]. Leonard Lewisohn (2012) “Nāṣir-i Khusraw’s Ode to the Universal Soul and Intellect,” in Pearls of Persia: The Philosophical Poetry of Nāṣir-i Khusraw, ed. Alice C. Hunsberger, New York: I. B. Tauris and Institute of Ismaili Studies, 53–70. Meisami, Julie Scott (1993). “Arabic Mujūn Poetry: The Literary Dimension,” in Verse and the Fair Sex: Studies in Arabic Poetry and the Representation of Women in Arabic Literature, ed. Frederick de Long, Utrecht: M. Th. Houtsma Stichting. 8–30. Meisami, Julie Scott (1996). “Poetic Microcosms: The Persian Qasida to the End of the Twelfth Century.” In Qasida Poetry in Islamic Asia and Africa, edited by Stefan Sperl and Christopher Shackle, 1:137–82. New York: E. J. Brill. Meisami, Julie Scott (2003). Structure and Meaning, 181–89 Structure and Meaning in Medieval Arabic and Persian Poetry: Orient Pearls.New York: RoutledgeCurzon. Miller, Matthew Thomas (2022). “The Poetics of the Sufi Carnival: The Rogue Lyrics (Qalandariyyāt) as Heterotopic Countergenre(s)” In Al-ʿUṣūr al-Wusṭā, 30 (2022): 1-46. Miller, Matthew Thomas (2023). “Genre in Classical Persian Poetry.” In Routledge Handbook of Ancient, Classical and Late Classical Persian Literature, edited by Kamran Talattof. New York: Routledge. Najafqoli Mirza, Aqa Sardar (1983), Dorr-ye Najafi, edited and annotated by Hosein Ahi, Volume 1, Tehran: Forughi. [In Persian]. Razi, Shams al-Din Muhammad bin Qais (1994), Al-Mu'jam Fí Ma'áyíri Ash'ári 'L-'Ajam, edited by Sirus Shamisa, Volume 1, Tehran: Ferdows. [In Persian]. Safa, Zabih Allah (2009). Tarikh-e adabiyat dar Iran va dar qalamru-ye zaban-e farsi. Vols. 1 & 2. Tehran: Ferdows. [In Persian]. Sana’i Ghaznavi, Abu’l-Majd Majdud ibn Adam (2009). Divan-e Hakim Abu’l-Majd Majdud ibn Adam Sana’i Ghaznavi. Edited by Mohammad Taghi Modarres Razavi, Tehran: Sana’i. [In Persian]. Shafi’i Kadkani, Mohammad Reza (1993). Taziyaneh-hay-e saluk. Tehran: Agah. [In Persian]. Shafi’i Kadkani, Mohammad Reza (1996). Sovar-e khayal dar she’r-e farsi. Tehran: Agah. [In Persian]. Shafi’i Kadkani, Mohammad Reza (2007). Qalandariya dar tarikh: Degardisi-hay-e yak ideoloji. Tehran: Sokhan. [In Persian]. Shafi’i Kadkani, Mohammad Reza (2014). Maflis-e kimiyafurush: Naqd va tahlil-e she’r-e Anvari. 5th ed, Tehran: Sokhan. [In Persian]. Shamisa, sirus (1991). Anva’-e adabi. Tehran: Mitra. [In Persian]. Suhrawardi, Abu Hafs ‘Umar (2006). ‘Awarif al-ma’arif. Edited by Ahmad ‘Abd al-Rahim Sih and Tufayl ‘Ali Wahba.Cairo: Maktabat al-Thaqafa al-Dinia. [In Arabic]. Vatawat, Rashid al-Din Muhammad (1998), Hadāʾiq al-Siḥr fi Daqāʾiq al-Shiʿr, edited by Abbas Iqbal Ashtiyani, Tehran: Sana’i Library and Tahouri Library. [In Persian]. Wa’iz Kashfi Kamal al-Din Husayn (1990). Bada’i’ al-afkar fi sana’i’ al-ash’ar. Edited by Jalal al-Din Kazzazi, Tehran: Markaz. [In Persian]. Zarrinkoub, Abdolhossein (1997), A Search in Iranian Sufism, Volume 5, Tehran: Amir Kabir. [In Persian]. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 45 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 24 |