
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,762 |
تعداد مقالات | 72,833 |
تعداد مشاهده مقاله | 131,761,400 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 103,490,906 |
بررسی و نقد دلایل مخالفت مکتب تفکیک با نهضت ترجمه | ||
پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی | ||
دوره 57، شماره 2، بهمن 1403، صفحه 259-280 اصل مقاله (519.63 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhic.2025.378373.654492 | ||
نویسنده | ||
سید رضا مهدی نژاد* | ||
استادیارگروه تاریخ تمدن اسلامی، دانشکده تاریخ، سیره و تمدن اسلامی، جامعة المصطفی العالمیه، قم، ایران، | ||
چکیده | ||
نهضت ترجمه از مهمترین رخدادهای علمی در تاریخ تمدن اسلامی بهشمار میرود که دورۀ خلافت عباسیان شکل گرفت. دربارة این نهضت، اهداف، آثار و پیامدهای آن، دیدگاههای متفاوتی وجود دارد و بسیاری موافق و برخی نیز مخالف آن هستند. مکتب تفکیک از جریانهای فکری، مخالف این نهضت بهشمار میرود. پژوهش حاضر با روش توصیفی، تحلیلی، درصدد بررسی و نقد دلایل مخالفت این جریان با نهضت ترجمه است. یافتههای این پژوهش نشان داد، مهمترین دلایل مخالفت مکتب تفکیک با نهضت ترجمه، بهخودکفایی دین و معرفت دینی، انگیزهها و اهداف سوء خلفای عباسی، مترجمان و آثار و پیامدهای سوء آن در جامعه اسلامی ناظر است. دلایل مذکور از جهاتی قابل نقد است که مهمترین آن، نقد نوع نگرش این مکتب بهعقل و علم، تعارض با برخی آموزهها و دستورات دینی ناظر بهاندیشهورزی و کسب علم و دانش، ارائهنکردن شواهد و مستندات کافی در زمینة اهداف سوء خلفای عباسی، ردنکردن یا نقد صریح نهضت ترجمه از سوی ائمه(ع)، نقد برخی آثار سوء ترجمه و آثار تأثیرات مثبت آن در شکوفایی علمی تمدن اسلامی است. | ||
کلیدواژهها | ||
اهلبیت(ع)؛ خلفای عباسی؛ مکتب تفکیک؛ نهضت ترجمه | ||
مراجع | ||
ابراهیمیزاده، احمد، جلائیان اکبرنیا، علی و میرزایی، محمد (1399). نهضت ترجمه و تأثیر آن بر اعتبار سنجی ظنون. فقه و اصول، (121).
ابن ندیم، محمد بن اسحاق (1417ه). الفهرست. بیروت: دارالمعرفه.
اسلامی اردکانی، سیدحسن (1397). سودای تفکیک:جستارهایی در سنت فکری، روش شناسی و شخصیتهای مکتب تفکیک. تهران: کرگدن.
ارشادینیا، محمدرضا (1382). نقد و بررسی نظریه تفکیک. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
اصفهانی، میرزا محمدمهدی (1363). ابواب الهدی. مشهد: سید محمد باقر نجفی یزدی.
اصفهانی، میرزا محمدمهدی (1387). ابواب الهدی. تهران: مؤسسة فرهنگی و انتشاراتی منیر.
اصفهانی، میرزا محمدمهدی (1348). تقریرات. مشهد: آستان قدس رضوی.
جان احمدی، فاطمه (1379). نهضت ترجمه؛ نتایج و پیآمدهای آن. تاریخ اسلام، 1(4).
جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1368). تاریخ معتزله. تهران: کتابخانه گنج دانش.
جمشیدی، حسن و مشهدی، تکتم (1393). نقدهای استاد آشتیانی بر مکتب تفکیک. کتاب ماه فلسفه، (80).
حکیمى، محمدرضا (1378). اجتهاد و تقلید در فلسفه. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
حکیمی، محمدرضا (1375). شرف الدین. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
حکیمی، محمدرضا (1383). مکتب تفکیک. تهران: دلیل ما.
حکیمی، محمدرضا (1371). مکتب تفکیک. کیهان فرهنگی، (۹۵).
حکیمی، محمدرضا (1380). عقل خود بنیاد دینی. بازتاب اندیشه، (21).
خادمی، عینالله و عربی، علیرضا(1391). بررسی تطبیقی آرای علامه مجلسی و علامه طباطایی در عرصة چیستی عقل و کارکردهای آن. حکمت و فلسفه، 8 (2).
سیدان، سیدجعفر (1389). سمات. دفتر ویژه: مکتب تفکیک و تمایزات آن با فلسفه و عرفان، (2).
سیدان، سیدجعفر و نوروزی محمدرضا (1392). تبیین و دفاع امام رضا(ع) از معارف اسلامی در تقابل با نهضت ترجمه و آراء متکلمان. مطالعات قرآن و حدیث، ویژه پژوهشهای رضوی. 11 (21).
صفا، ذبیح الله (1384). تاریخ علوم عقلی در تمدن اسلامی. تهران: رامین.
طباطبایى، محمدحسین (1411ه). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
طباطبایى، محمدحسین (1371). مجموعه مقالات/ بررسیهای اسلامی. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
عظیمی اعتمادی، محسن (1376). نهضت ترجمه و نقل آثار و علوم بیگانگان طی قرون دوم تا چهارم هجری و تاثیرات آن بر تمدن اسلامی. نامة فرهنگ، (26).
مجلسى، محمدباقر (1403ه). بحار الانوار. تهران: مؤسسۀ الوفا.
مسعودی، علی بن حسین (بی تا). مروج الذهب و معادن الجوهر. بیروت: دارالفکر.
مطهری، مرتضی (1358). بیست گفتار. تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1388). تعلیم و تربیت در اسلام. تهران: صدرا.
مظفری، حسین (1384). معرفی مکتب تفکیک و نقد نگاه این مکتب به ترجمه فلسفه از یونانی به عربی. معارف عقلی، (2).
مفضل بن عمر (1388). توحید مفضل، ترجمة محمد باقر مجلسی. تصحیح و ویرایش محمد نبی فرهودی. قم: بقیۀ الله.
ملکی میانجی، محمدباقر (1373). توحید الامامیه. ترجمة محمد بیایانی اسکویی و بهلول سجادی. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
موسوی، سیدمحمد (1382). آئین و اندیشه: بررسی مبانی و دیدگاههای مکتب تفکیک. تهران: حکمت.
وکیلی، محمدحسن (1402). تاریخ و نقد مکتب تفکیک. قم: کانون اندیشه جوان.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 95 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 27 |