
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,692 |
تعداد مقالات | 72,237 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,208,749 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,036,647 |
هنر در عرفان اسلامی بهمثابۀ نوعی تفکر وجودی:با تاکید بر عرفان ابن عربی | ||
مجله ادیان و عرفان | ||
دوره 57، شماره 2، اسفند 1403، صفحه 303-322 اصل مقاله (590.16 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrm.2024.380947.630546 | ||
نویسنده | ||
حسین اسفندیار* | ||
دانشآموختۀ دکترا، گروه حکمت و فلسفه و منطق، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
تفکر وجودی بهمثابۀ نوعی معرفت غیر مفهومی، سیر از باطل به حق و از ظاهر به باطن دارد و در ذات خود معرفتی تأویلی است که در پی ارجاع صور و ظاهر به اصل و باطن و حقیقت آنهاست. از سوی دیگر هنر در منظر متفکران بزرگ، نه بازنمود جهان خارج و نه متعلق زیباییشناسی است بلکه فتوح و ظهور حقیقت است. چنانچه هنر اصیل را بعنوان «انکشاف حقیقت» و «امری که عالمی را میگشاید» بدانیم، آنگاه هنر اصیل نوعی گشودگی و آشکارگی اصیل وجود خواهد بود و هنرمند کسی است که در اثر خود وجود را متجلی میسازد. براین اساس آنچه که وی در هنر خود آشکار میکند درصورتی که با روش تأویل با آن روبرو شویم و از آن کشف حجاب کنیم، عالمی خاص را بر ما آشکار میکند و به ما اجازه میدهد با سیر از ظاهر اثر هنری به باطن هنر-یعنی حقیقت وجود و تجلیات باطنی آن-قدمی در قرب به حقیقت برداریم و بر این اساس هنر همراه نوعی معرفت و بصیرت پیشینی و هم خود بهمثابۀ نردبانی معرفتی برای متعاطی خود خواهد بود. هنر اصیل بهمثابۀ آنچه که ساحتی از حقیقت را آشکار میکند و به این معنی در عرفان خصوصا عرفان ابن عربی قابل طرح خواهد بود؛ و چون سیر صعودی و معرفتی از ظاهر به باطن در ذات این هنر هست، بهمثابۀ نوعی معرفت وجودی-حضوری هم خواهد بود. این پژوهش با روش تحلیلی-استنتاجی صورت پذیرفتهاست. | ||
کلیدواژهها | ||
تفکر وجودی؛ هنر اصیل؛ تأویل؛ معرفت هنری؛ ابن عربی | ||
مراجع | ||
اسفندیار، حسین؛ فلاح رفیع، علی (۱۴۰۳). «امکانات آموزههای ابن عربی در بسط طریقی نو تفکر وجودی»، مجله آینه معرفت، دوره ۲۴، شماره پیاپی ۷۸، اردیبهشت ۱۴۰۳: ص ۳۵-۵۴.
ابن فارس، احمد. (1404ق). معجم مقاییس اللغة. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
ابن عربی، محی الدین محمد بن علی. (1414 ق). الخیال؛ عالم البرزخ و المثال من کلام الشیخ الاکبر. جمعه محمود محمود غراب، دمشق: دارالکاتب العربی.
ابن عربی، محی الدین محمد بن علی. (1946). فصوص الحکم. بیروت: دارالکتب العلمیة.
ــــــــــ (2000). ذخائر الاعلاق فی شرح ترجمان الاشواق. بیروت: دارالکتب العلمیة.
ــــــــــ (2003). کتاب المعرفة. دمشق: دارالتکوین للطباعة و النشر.
ــــــــــ (بی تا). الفتوحات المکیة. بیروت: دارالصادر.
پازوکی، شهرام. (1384). حکمت هنر و زیبایی در اسلام. تهران: موسسه تالیف، ترجمه و نشر آثار هنری.
حکمت، نصرالله و جمعی از نویسندگان. (1397). «تبیین نسبت وجودی هنر و زیبایی انسان با اسماءالله در هستیشناسی عرفانی ابن عربی»، مجله پژوهشهای هستیشناختی. سال هفتم، شماره 13، بهار و تابستان 97: ص 1-20.
حکمت، نصرالله. (1389). متافیزیک خیال در گلشن راز شبستری. تهران: موسسه تالیف ترجمه و نشر آثار هنری.
خاتمی، محمود. (1390). اشاره ای به زیباشناسی از منظر پدیدارشناسی. تهران: موسسه تالیف، ترجمه و نشر آثار هنری.
چیتیک، ویلیام. (1401). عوالم خیال؛ ابن عربی و مسئله اختلاف ادیان، ترجمه قاسم کاکایی. تهران: نشر هرمس، چاپ دهم.
ریختهگران، محمدرضا. (1380). هنر، زیبایی، تفکر: تاملی در مبانی نظری هنر. تهران: نشر ساقی.
شبستری، محمود. (۱۳۷۲). گلشن راز. کرمان: انتشارات خدمات فرهنگی.
کاشانی، ملاعبدالرزاق. (1370). شرح فصوص الحکم. قم: انتشارات بیدارفر.
ــــــــــ (1422ق). تفسیر قرآن؛ تأویلات ملا عبدالرزاق. بیروت:دار احیاء التراث العربی.
کربن، هانری. (1387). ابن سینا و تمثیل عرفانی. ترجمه انشالله رحمتی، تهران: نشر سوفیا.
ــــــــــ (138۳). تخیل خلاق در عرفان ابن عربی. ترجمه انشالله رحمتی، تهران: نشر جامی
مولانا جلال الدین محمد بلخی. (1373). مثنوی معنوی. مصحح توفیق سبحانی. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی.
نصر، سید حسین. (1375). هنر و معنویت اسلامی. ترجمه رحیم قاسمیان. تهران: دفتر مطالعات دینی.
هایدگر، مارتین. (1381). شعر، زبان و اندیشه رهایی. ترجمه عباس منوچهری، تهران: نشر مولی.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 69 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 53 |