
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,693 |
تعداد مقالات | 72,243 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,248,176 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,086,110 |
بینهایت در فلسفه دکارت | ||
فلسفه | ||
مقاله 3، دوره 22، شماره 2 - شماره پیاپی 43، اسفند 1403، صفحه 45-59 اصل مقاله (821.15 K) | ||
نوع مقاله: علمی -پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jop.2025.388276.1006876 | ||
نویسنده | ||
علی اردشیر لاریجانی* | ||
دانشیار گروه فلسفه دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
غالباً دکارت را بهعنوان فیلسوفی که در پایهگذاری فلسفه جدید نقش بسزایی داشت و مسیر تأملات علمی را فراهمتر کرد، مورد ستایش قرار میدهند. در بین آرای این فیلسوف، توجّه او به ریاضیات بهعنوان علمی که تماماً حاوی قضایای یقینی است، از برجستگی برخوردار است که همین التفات ویژه به ریاضیات باعث گردید تا وی به نظریه وحدت علوم، با خصوصیات ریاضی قائل گردد و مختصات اصلی ریاضیات را، «اندازهپذیری»، «ترتیب» و بهکارگیری «روش قیاسی» بیان داشته و اصطلاح «ریاضیات عام» را برای همه دانشها که از این خصوصیات برخوردار باشند بهکار برد. در بین آراء وی، تلقّی او از «بینهایت» نیز متفاوت از اکثر فیلسوفان مدرسی است. وی تصوّر بینهایت را به خلاف گذشتگان، تصوّری ایجابی میداند که در آدمی وجود دارد و بهعکس تلقّی متعارف، تصوّر امر متناهی را از سلب نامتناهی میسور میپندارد که از زبان دکارت تا امروز با چالشهایی همراه بوده است. در این مقاله به نقد و بررسی نظریه بینهایت دکارت میپردازیم و نشان داده میشود کار دکارت شروع خوبی بود اما در دل خود تردّدهای نظری دارد که بعدها در آرای ریاضیدانان به استحکام رسید. | ||
کلیدواژهها | ||
بینهایت؛ متناهی؛ نامحدود؛ پیوستگی | ||
مراجع | ||
منابع
دکارت، رنه. (۱۳۹۳). اعتراضات و پاسخها. ترجمه علی افضلی. تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
-------- (۱۳۶۱). تأملات در فلسفه اولی. ترجمه احمد احمدی. تهران: انتشارات مرکز نشر دانشگاهی.
راسل، برتراند. (۱۳۵۹). علم ما به عالم خارج. ترجمه منوچهر بزرگمهر. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
شهر آئینی، سید مصطفی. (۱۳۸۹). تأملاتی در باب تأملات دکارت. تهران: نشر ققنوس.
کاتینگم، جان. (۱۳۹۲). دکارت. ترجمه سید مصطفی شهر آئینی. تهران: نشر نی.
References Cuttingham, J. (2013). Descartes. Translated by Sayed Mostafa Shahraeyni. Tehran: Ney Publishing. (In Persian) Descartes, R. (1982). Meditations on first philosophy. Translated by Ahmad Ahmadi. Tehran: University Publishing Center. (In Persian) ----------------- (1985). Philosophical Writings (J. Cottingham, R. Stoothoff, & D. Murdoch, Trans.). Cambridge University Press. Volumes I & II. ------------------(2014). Objections and Replies. Translated by Ali Afzali. Tehran: Scientific and Cultural Publishing. (In Persian) Russell, B. (1980). Our Knowledge of the External World. Translated by Manouchehr Bozorgmehr. Tehran: Book Translation and Publishing Company. (In Persian) Shahraeyni, S. M. (2010). Reflections on Descartes' Meditations. Tehran: Ghoghnous Publishing. (In Persian) | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 108 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 74 |