پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,693 |
| تعداد مقالات | 72,239 |
| تعداد مشاهده مقاله | 129,222,600 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,052,671 |
بررسی تلقی آیت‌الله جوادی‌آملی و آیت‌الله مصباح‌یزدی از «علم دینی» و نقش آن در تبیین گسترة مرجعیت علمی قرآن | ||
| مجله علمی " فلسفه دین " | ||
| دوره 21، شماره 4، دی 1403، صفحه 331-346 اصل مقاله (748.54 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpht.2025.385679.1006086 | ||
| نویسندگان | ||
| صالحه ملبوبی1؛ محمد صادق یوسفی مقدم2؛ سید محمد موسوی مقدم* 3 | ||
| 1گروه تفسیر تطبیقی، دانشکدة علوم و معارف اسلامی، جامعه المصطفی العالمیه و پژوهشگر همکار موسسه آموزش عالی و حوزوی معصومیه خواهران، قم، ایران | ||
| 2گروه مطالعات تطبیقی، پژوهشکدة فرهنگ و علوم قرآن، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران | ||
| 3گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکدة الهیات، دانشکدگان فارابی، دانشگاه تهران، قم، ایران | ||
| چکیده | ||
| بحــث مرجعیــت علمــی قــرآن کریــم نه‌تنهــا یــک اصــل اساســی در حــوزه تفکـر اسلـامی اسـت، بلکـه از ســوی دانشــمندان شــیعه مــورد تأکیــد بوده اســت. از این رو، قــرآن به عنــوان محــور مشـترک همـة مسـلمانان، باید در علوم مختلـف، اعـم از اسـلامی و انسـانی، مدار و محور قرار بگیرد و شـاخصة اصلـی حرکـت اسـلامی در جهـان بـر مبنـای آن شـکل بگیـرد. در ایـن مسـیر، تلاش‌هـای زیادی صـورت گرفتـه؛ امـا ابعـاد روش‌شـناختی، مبانـی نظـری، و جهت‌گیری‌هـای کاربـردی آن تـاکنون مـورد توجـه جـدی قـرار نگرفتـه و در قلمرو تـلاش آکادمیک دانشـمندان اسلـامی نبـوده اسـت. رویکــرد مرجعیــت علمــی قــرآن کریــم از جایــگاه معرفتــی و وحیانــی در علــوم اسـلـامی، انســانی، و طبیعــی به عنــوان عرصههای گوناگــون علــوم ســخن به میــان مــی‌آورد. همچنیــن در هــر یــک از علــوم قلمروهــای مختلفــی به عنــوان ســطوح آن علم وجــود دارد کـه مرجعیـت علمـی قـرآن کریـم به دنبـال بررسـی تأثیـر قـرآن بـر ایـن سـطوح دانشـی اسـت. تحقیق پیش رو با هدف واکاوی نظریات آیت‌الله جوادی‌آملی و آیت‌الله مصباح‌یزدی به گسترۀ مرجعیت علمی قرآن از حیث داشتن قابلیت استناد می‌پردازد. این مقاله با روش توصیفی و مطالعۀ موردی به نظریات و دیدگاه دو مفسر فوق دربارۀ مرجعیت علمی قرآن خواهد پرداخت. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آیت‌الله جوادی؛ آیت‌الله مصباح؛ علم دینی؛ قرآن کریم؛ گسترة علوم؛ مرجعیت علمی | ||
| مراجع | ||
|
ـ قرآن کریم
ابن‌منظور، محمد بن مکرم (1411 ق). لسان العرب. بیروت: دار صادر.
انوری، حسن (1381). فرهنگ بزرگ سخن. تهران: سخن.
جمعی از نویسندگان (1397). مبانی علوم انسانی از دیدگاه آیت‌الله مصباح‌یزدی. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام‌خمینی(ره).
جوادی‌آملی، عبداللّه (1382). سرچشمۀ اندیشه. قم: مرکز نشر اسراء.
ــــــــــــــــــ (1384). وحی و نبوت در قرآن. قم: مرکز نشر اسراء.
ــــــــــــــــــ (1386). منزلت عقل در هندسۀ معرفت دینى. تنظیم: احمد واعظی. قم: مرکز نشر اسراء.
ــــــــــــــــــ (1387). شریعت در آینۀ معرفت (بررسی و نقد نظریۀ قبض و بسط تئوریک). قم: مرکز نشر اسراء.
ــــــــــــــــــ (1388). قرآن در قرآن. قم: مرکز نشر اسراء.
ــــــــــــــــــ (1391). نسیم اندیشه (پرسش‌ها و پاسخ‌ها از آیت‌الله جوادی‌آملی). قم: مرکز نشر اسراء. دفتر اوّل.
جوادی‌آملی، عبداللّه و واعظی، احمد (1395). منزلت عقل در هندسۀ معرفت دینی. قم: مرکز نشر اسراء.
خسروپناه، عبدالحسین (1382). گسترة شریعت. قم: دفتر نشر معارف.
دهخدا، علی‌اکبر (1377). لغت‌نامة دهخدا. زیر نظر محمد معین و سیّد جعفر شهیدی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
رضایی‌اصفهانی، محمدعلی (1386). پژوهشی در اعجاز علمی قرآن. رشت: کتاب مبین.
ـــــــــــــــــــــــ (1388). علوم بشری و مثال‌های علمی در قرآن. مشکوه، ش 62 ـ 65.
سبحانی، جعفر (1387). خاتمیت از نظر قرآن و حدیث و عقل. قم: انتشارات امام صادق(ع).
سیوطی، جلال‌الدّین (1363). الاتقان فی علوم القرآن. تهران: امیرکبیر.
طباطبایی، سیّد محمدحسین (1379). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزة علمیة قم.
عباسی، ولی‌اللّه (1383). نظریۀ دین حدّاکثری: درآمدی بر قلمرو گسترۀ دین از نظر استاد مطهری. قبسات، ش 30 و 31.
عروسی حویزی، عبدعلی‌بن‌جمعه (1415). تفسیر نورالثقلین. چ 4. قم: مؤسسة مطبوعاتی اسماعیلیان. ج 2 و 4.
عظیمی، محمدشریفه (1396). چیستى و چگونگى مرجعیت قرآن در علوم انسانى. مجموعه مقالات. قم: نشر المصطفی.
غزالی، امام‌محمد (1365). جواهر القرآن. قم: نشر بنیاد علوم اسلامی.
ــــــــــــــــ (1402 ق). احیاء علوم الدین. بیروت: دار المعرفه.
فاکرمیبدی، محسن و رفیعی، محمدحسین (1398). مرجعیت علمی قرآن از نگاه علامه طباطبایی. مطالعات علوم قرآنی، س 1، ش 1.
قرائتی، محسن (1376). تفسیر نور. قم: مؤسسة در راه حق. ج9.
مجلسی، محمدباقر (1403 ق). بحارالأنوار. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
مصباح‌یزدی، محمدتقی (1368). قرآن‌شناسی. تحقیق و نگارش: غلام‌علی عزیزی‌کیا. قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
ـــــــــــــــــــــ (1392). رابطه علم و دین، تحقیق و نگارش: علی مصباح، قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
ـــــــــــــــــــــ (1394). معارف قرآن. قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
ـــــــــــــــــــــ (1401). نظریة سیاسی اسلام. چ 3. قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره). ج 1.
مطهری، مرتضی (1376). مجموعة آثار. تهران: صدرا.
ــــــــــــــ (1385). خاتمیت. تهران: صدرا.
معین، محمد (1388). فرهنگ فارسی معین. تهران: امیرکبیر.
ملکی میانجی، محمدباقر (1414 ق). مناهج البیان فی تفسیر القرآن. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
مؤدّب، سید رضا (1390). مبانی تفسیر قرآن. چ 2. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
موسوی عبادی، سیّد اسداللّه. مرجعیت علمی قرآن از دیدگاه آیت‌الله مصباح‌یزدی. سایت: http://qsa.isca.ac.ir/.
Holy Quran
‘Abbasi, V. (2003). The Theory of the Maximum Religion: An Introduction to the Scope of Religion from the Point of View of Professor Motahhari. Qabasat, No. 30 & 31. (in Persian)
Anwari, H. (2002). Farhang Buzurg Sukhan. Tehran: Sukhan Publications. (in Persian)
‘Arusib Huweizi, A. J. (14151995). Tafsir Nur al-Thaqalein. 4th edition. Qom: Ismailian Press Institute. Vol. 2 & 4. (in Persian)
‘Azimi, M.Sh. (2016). What and How is the Authority of the Qur'an in Human Sciences, Collection of Essays. Qom: Al-Mustafa Publishing. (in Persian)
A Group of Authors (2017). Basics of Human Sciences from the Perspective of Ayatullah Misbah Yazdi. Qom: Imam Khomeini Educational and Research Institute. (in Persian)
Dihkhuda, A.A. (1998). Dihkhuda Dictionary. Supervised by: Mohammad Mo’in & Seyyed Ja’far Shahidi. Tehran: Tehran University Press. (in Persian)
Fakir-Meibudi, M. & Rafi’i, M.H. (2018). The Scientific Authority of the Qur'an from the Perspective of Allameh Tabatabaie. Studies in Qur'anic Sciences, 1st year, 1st issue. (in Persian)
Ghazzali, I.M. (1986). Jawaher al-Qur'an. Qom: Publishing House of Islamic Sciences. (in Persian)
------------ (1982). Revival of Ulum al-Din. Beirut: Dar al-Marifa. (in Persian)
Ibn Manzur, M. M. (1991 ). Lisan al-’Arab. Beirut: Dar Sadir. (in Persian)
Javadi Amuli, A. (2006). Sarcheshme Andisheh. Qom: Isra Publishing Center. (in Persian)
-------------------- (2008). Revelation and Prophethood in the Qur'an. Qom: Isra Publishing Center. (in Persian)
--------------------- (2010). The Dignity of Reason in the Geometry of Religious Knowledge. edited by Ahmad Wa’izi. Qom: Israa publishing center. (in Persian)
---------------------- (2011). Shar’ia in the Mirror of Knowledge (Examination and Criticism of the Theory of Accounting and Theoretical Expansion). Qom: Isra Publishing Center. (in Persian)
---------------------- (2009). Qur'an in Qur'an. Qom: Isra Publishing Center. (in Persian)
---------------------- (2012). Nasim Andisheh (Questions and Answers from Ayatullah Javadi Amuli). Qom: Isra Publishing Center. First book. (in Persian)
Javadi-Amuli, A. & wa’izi, A. (2015). The Dignity of Reason in the Geometry of Religious Knowledge. Qom: Isra Publishing Center. (in Persian)
Khusrupanah, A.H. (2012). Gustareh Shari’at. Qom, Ma’arif Publishing House. (in Persian)
Majlisi, M.B. (1403 AH). Bihar al-Anwar. Beirut: Dar Ihya al-Turath al-’Arabi. (in Persian)
Maliki Mianiji, M.B. (1994). Manahij al-Bayan fi Tafsir al-Qur'an. Tehran: Ministry of Culture and Islamic Guidance. (in Persian)
Misbah Yazdi, M.T. (1989). Quranic Studies. Research and Writing: Ghulam-’Ali Azizikia. Qom: Imam Khomeini Educational and Research Institute. (in Persian)
----------------------- (2022). Political Theory of Islam. 9th edition. Qom: Imam Khomeini Educational and Research Institute. Vol. 1. (in Persian)
----------------------- (2014). Quran Education. Qom: Imam Khomeini Educational and Research Institute. (in Persian)
Muaddab, S. R. (2012). Basics of Qur'an Interpretation. second edition. Tehran: Tehran University Press. (in Persian)
Mu’in, M. (2009). Farhang Farsi Mu’in. Tehran: Amirkabir Publications. (in Persian)
Motahhari, M. (1997). Collection of works. Tehran: Sadra Publications. (in Persian)
--------------- (2006). Khatamiyyat. Tehran: Sadra Publishing House. (in Persian)
Musavi ‘Ibadi, S. A. The Scientific Authority of the Qur'an from the Point of View of Ayatollah Misbah Yazdi, website: http://qsa.isca.ac.ir/ (in Persian)
Qaraati, M. (1997). Tafsir Nur. Qom: Institute on the Right Path. Vol. 9. (in Persian)
Rezaie-Isfahani, M.A. (2006). A Research on the Scientific Miracles of the Qur'an. Rasht: Kitab Mubin Publications. (in Persian)
-------------------------- (2008). Human Sciences and Scientific Examples in the Qur'an. Mishkat Quarterly, No. 65-62. (in Persian)
Siyuti, J. (1984). Al-Itqan fi ‘Ulum al-Qur'an. Tehran: Amirkabir Publications. (in Persian)
Subhani, J. (2008). Khatamiyyat According to the Qur'an, Hadith and Reason. Qom: Imam Sadiq Publications (AS). (in Persian)
Tabatabaie, S. M.H. (2000). Al-Mizan fi Tafsir al-Qur'an. Qom: Islamic Publications Office of the Qom Seminary Society.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 71 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 68 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب