
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,692 |
تعداد مقالات | 72,232 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,200,341 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,030,089 |
تحلیل وضعیت قراردادهای سفیدامضا در حقوق بانکی ایران: با نگاهی به آرای قضایی | ||
مجله علمی "حقوق خصوصی" | ||
دوره 21، شماره 2، مهر 1403، صفحه 281-295 اصل مقاله (852.28 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jolt.2025.378119.1007304 | ||
نویسندگان | ||
محسن صادقی1؛ سید علی کهنگی شهرضا* 2؛ زهرا رخساری زاده3 | ||
1گروه حقوق خصوصی، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
2گروه حقوق جزا و جرمشناسی، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری تهران، تهران، ایران | ||
3گروه حقوق خصوصی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران | ||
چکیده | ||
از معضلات حقوق ایران شیوع قراردادهای سفیدامضاست؛ بدین نحو که گاه بانکها قراردادها را به صورت سفیدامضا به مشتری تحویل میدهند و به دلیل سکوت قوانین وضعیت حقوقی آن محل اختلاف است. بعضی از قضات این قراردادها را باطل و بعضی صحیح میدانند و دستة سوم قائل به تکمیل قرارداد بر اساس قوانین پولی و بانکی و مصوبات شورای پول و بطلان نسبی نسبت به مبالغ فراقانونی هستند. با عنایت به اینکه در حقوق ما به این دسته از قراردادها پرداخته نشده، این نوشتار سعی در رفع خلأ موجود دارد و کوشیده تا بدین سؤال پاسخ دهد که کدام دیدگاه کارآمد است؟ فرضیه و مهمترین دستاورد این پژوهش آن است که از میان سه رویکرد متشتت قضایی در خصوص قراردادهای متنازعفیه نظریة بطلان کامل قرارداد میتواند از حیث اثر پیشگیرانه مناسب و از حیث اصول تحلیل اقتصادی حقوق کارآمد باشد. این رویکرد بانکها را از تنظیم قراردادهای سفیدامضا منع و از بروز اختلافات و دعاوی در این زمینه پیشگیری میکند. مقالة حاضر با روش کیفی با ابزار کتابخانهای و با رویکرد تحلیل حقوقیـ اقتصادی تهیه شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
تحلیل حقوقیـ اقتصادی؛ حقوق بانکی؛ قرارداد سفیدامضا؛ نظریة بطلان کلی؛ نظریة بطلان نسبی؛ نظریة وکالت | ||
مراجع | ||
اسکینی، ربیعا (1391). حقوق تجارت (برات، سفته، قبض انبار، اسناد در وجه حامل، و چک). چ 20. تهران: سمت.
خرّاطها، محمدطه و شریفزاده (1398). نجات از درون (Bail-in) امکانسنجی حقوقی و اقتصادی بهکارگیری ابزار «نجات از درون» در نظام بانکداری بدون ربا ایران. حقوق اسلامی، 217 ـ 246.
ستودهتهرانی، حسن (1391). حقوق تجارت. چ 22. تهران: دادگستر. ج 3.
صادقی، محسن (1403). اصول تحلیل اقتصادی حقوق و کاربرد عملی آن در تقنین، فقه، رویة قضایی، دکترین، و تنظیم قراردادها در ایران. تهران: میزان.
علومییزدی، حمیدرضا و بابازاده، بابک (1387). شیوههای تفسیر قرارداد در نظام حقوقی ایران و انگلستان. پژوهش حقوق عمومی، 225 ـ 270.
کاتوزیان، ناصر (1395). قواعد عمومی قراردادها (جلد اول: مفهوم، انعقاد، و اعتبار قرارداد). چ 13. تهران: گنج دانش.
ــــــــــ (1395). قواعد عمومی قراردادها (جلد سوم: آثار قرارداد). چ 10. تهران: گنج دانش.
ــــــــــ (1396). قواعد عمومی قراردادها (جلد دوم: انعقاد و اعتبار قرارداد، نظریة بطلان و عدم نفوذ). چ 1. تهران: گنج دانش.
ـــــــــ (1384). تفسیر قرارداد. مجلة دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، 277 ـ 308.
کرمی، سکینه (1395). نابرابری قدرت چانهزنی به عنوان مبنایی برای کنترل قرارداد. مطالعات حقوق تطبیقی، 7(2)، 693 ـ 723.
مرادی، یاسر (1400). گذار قراردادهای بانکی از اصل حاکمیت اراده به قواعد آمره؛ بررسی موردی رأی وحدت رویة 794 دیوان عالی کشور. مجموعة حقوقی (دیوان عالی کشور)، 137 ـ 164.
نوروزی، علیرضا (1398). بررسی ابعاد حقوقی اسناد سفیدامضا با تکیه بر قراردادهای بانکی. پایاننامة کارشناسیارشد. گرایش حقوق خصوصی. پردیس بینالمللی کیش. دانشگاه تهران.
American Restatement 2nd of the Law of Contracts ,Accessible online at https: //www. trans-lex. org/926000.
Eskini, R. (2012). Commercial Law (Bills of Exchange, Promissory Notes, Warehouse Receipts, Bearer Instruments, and Checks). 20th Edition. Tehran: Samt Publications. (in Persian)
Horn, N. (1972). Das Recht der internationalen Anleihen. Frankfurt a. M., 1972, Accessible online at https://www. trans-lex. org/926000.
Hossain, M.M. (2015). Moral Hazard in Banking. Journal of Banking & Financial Services, 9(1), 95-115.
Karami, S. (2016). Inequality of bargaining power as a basis for control of contract, 7(2), 693-723. (in Persian)
Katouzian, N. (2016). General Rules of Contracts (Vol. 1: Concept, Conclusion and Validity of Contracts). Tehran: Ganj Danesh Publications. (in Persian)
--------------- (2017). General Rules of Contracts (Vol. 2: Conclusion and Validity of Contracts, Theory of Nullity and Ineffectiveness). Tehran: Ganj Danesh Publications. (in Persian)
--------------- (2024). General Rules of Contracts (Vol. 3: Effects of Contracts). 10th Edition. Tehran: Ganj Danesh Publications. (in Persian)
-------------- (2005). Contract Interpretation. Journal of the Faculty of Law and Political Science, 277-308. (in Persian)
Kersley, R. H. & Broom, Herbert, LL. D. (1939). A Selection of Legal Maxims. 10th Edition. London: Accessible online at https: //www. trans-lex. org/926000.
Kharatha, M.T. & Sharifzadeh (1398). Bail-in: Legal and Economic Feasibility Study of Applying Bail-in Tool in Iran Usury-free Banking. Journal of Islamic Law, 217-246. (in Persian)
Kotuby Jr, C. T. & Sobota, L. A. (2017). General principles of law and international due process: principles and norms applicable in transnational disputes. Oxford University Press. Accessible online at https: //www. trans-lex. org/926000.
MacQueen, H. L. & Thomson, J. (2016). Contract Law in Scotland. Accessible online at https: //www. trans-lex. org/926000.
Moradi, Y. (2021). Transition of Bank Contracts from the Principle of Freedom of Will to Mandatory Rules; A Case Study of the Unified Jurisprudence Opinion 794 of the Supreme Court. Literal and Accurate English Translation of the Legal Collection (Supreme Court). 137-164.
Norouzi, A.R. (2019). Investigation of the Legal Dimensions of Blank Documents Based on Bank Contracts. Master's Thesis. Private Law. Kish International Campus. University of Tehran. (in Persian)
Nwogugu, M. (2007). Some game theory and financial contracting issues in corporate transactions. Applied Mathematics and Computation, 186.
Oloumi-Yazdi, H.R. & Babazadeh, B. (2009). Methods of interpreting legal contract system in Iran and England. Legal Research Quarterly, 225-270. (in Persian)
Sadeghi, M. (2024). Principles of Economic Analysis of Law and Its Practical Application in Legislation, Jurisprudence, Case Law, Doctrine and Contract Drafting in Iran. Tehran: Mizan Publisher. (in Persian)
Sotodeh Tehrani, H. (2012). Commercial Law. 22nd Edition. Tehran: Dadgar Publisher. Vol. 3. (in Persian)
Website https://ara. jri. ac. ir/
Website https://edarehoquqy. eadl. ir/
Website https://qavanin. ir/
Website https://www. cbi. ir/
Website https://www. dadrah. ir/
Website Telegram Channel @bankinglaws
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 112 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 78 |