
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,762 |
تعداد مقالات | 72,833 |
تعداد مشاهده مقاله | 131,769,937 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 103,494,343 |
نوگرایان مسلمان و مسئلة آموزش زنان در هند بریتانیا (1857-1947) | ||
پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی | ||
دوره 57، شماره 2، بهمن 1403، صفحه 134-156 اصل مقاله (473.89 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhic.2025.383317.654526 | ||
نویسنده | ||
سعید شیرازی* | ||
استادیار، گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه تهران، تهران، ایران، | ||
چکیده | ||
حضور بریتانیاییها در هند، تحولات بسیاری در زندگی مسلمانان این کشور، بهویژه در نظام آموزشی آنان ایجاد کرد. بیشتر مسلمانان هند، نظام آموزشی جدید بریتانیایی را با باورهای دینی و فرهنگی خود در تضاد میدیدند و توجه چندانی به آن نمیکردند. ضرورت آموزش زنان مسلمان بهشیوة نوین نیز از جمله موضوعاتی بود که در این دوره، مورد توجه نوگرایان قرار گرفت و موافقان و مخالفانی داشت. سرسید احمدخان بهعنوان پیشگام نوگرایان مسلمانان هند، با آموزش زنان بهشیوة نوین مخالف بود. اما همزمان با او، برخی از نوگرایان مسلمان بر ضرورت آموزش زنان تأکید داشتند. آنان باور داشتند که آموزش زنان میتواند شرایط خانواده و جامعه را بهبودبخشد؛ بنابراین طرفدارن آموزش زنان، اقداماتی را برای تسهیل آموزش آنان انجامدادند. ایجاد نشریات مختلف و نوشتن رمانهایی دربارة ضرورت آموزش زنان، از جملة این اقدامات بود. درنتیجه این کوششها، حق آموزش زنان مسلمان تا حدودی بهرسمیت شناختهشد و بهایجاد کالج زنان مسلمان علیگر، بهعنوان نخستین مؤسسة آموزشی مهم برای زنان مسلمان منجرگردید. | ||
کلیدواژهها | ||
آموزش؛ بریتانیا؛ زنان؛ مسلمانان؛ هند؛ هند نوگرایی | ||
مراجع | ||
اخبار تهذیبالنسوان (بیتا). 17 جلد. بابت سال تمام ۱۹۱۵. مرتبة محترمة عباسیبیگم صاحبه. یونین سیتم لاهور.
ادیب، اویساحمد (1934). اردو کا پهلا ناولنگار شمسالعلما نذیراحمد. اللهآباد.
اقبالعلی، مولوی سید (1979). سیداحمدخان کا سفرنامه پنجاب. دهلی: ایجوکیشنل پلبشنگ هاوس.
پانیپتی، شیخمحمداسماعیل (1935). تذکرة حالی، شمسالعلماء مولانا خواجه الطافحسین حالی پانیپتی. پانیپت: حالیبکدپو.
پانیپتی، شیخمحمداسماعیل (2009). مسافران لندن. علیگره: سرسید اکیدمی علیگره مسلم یونیورسیتی. طبع ثانی.
ثریاحسین (2008). سرسید احمدخان اور اُنکا عهد. دهلی: چودهری آفست پرنترس.
حالی، الطافحسین (1937م/1356ق). چپ کی داد. پانیپت: حالیبکدپو.
حالی، الطافحسین (1971). مجالسالنساء. دهلی: مکتبه جامه لمیتد.
حامدعلیخان (1336). حیات مولانا کرامتحسین. لکهنو: مطبعالناظر و مطبعنور.
رزاقی، شاهحسین (1963). سرسید اور اصلاح معاشره. لاهور: اداره ثقافتاسلامیه.
زبیری، محمدحسین (۱۳۳۷ق/۱۹۱۸م). بیگمات بهوپال. بهوپال: مطبع سلطانی ریاست بهوپال.
سالوسی، منیعلی ( ۱۴۲۴ق/۲۰۰۳م). الحقوق التعلیمیه للمراة فیالاسلام من واقع القران و السنت. قاهر: دارالنشر للجامعات.
سلطانجهانبیگم ( ۱۳۳۱ق/۱۹۱۳م ). گوهر اقبال. بهوپال: مطبع سلطانی.
شیخمحمدعبدالله (1969). مشاهدات و تأثرات، جمال پرنتنگ پریس: دهلی.
صدیقی، عتیقاحمد (1994). نذیراحمد اور تعلیم نسوان. سهماهی فکر ونظر علیگره، خصوصی شماره، جون.
فاروقی، اسعدفیصل (2003). تعلیم نسوان کی سلسلی مین سرسید کی تصورات. تهذیبالاخلاق. ج۲۲، شمارة ۱۰، اکتوبر، ۹۴-۹۵.
کاظمی، روشناخطر (2010). حیات مولانا کرامتحسین. لکهنو: مصنف.
کبیر، فهیمه (1992). اردو ناول مین عورت کا تصور، نذیراحمد سی پریم چندتک. نئی دهلی: مکتبه جامعه ملیه.
محمدخان، اشفاق (1979). نذیر احمد کی ناول. دهلی: جمال پریس.
مقالات سرسید (1984-1993). چاپ محمد اسماعیل پانیپتی. لاهور: مجلس ترقی ادب.
ممتازعلی (1898). حقوق نسوان. لاهور: مطبع رفاه عام.
نذیراحمد (1983). بناتالنعش. لکهنو: اترپردیش اردو اکادمی.
نذیراحمد (2003). مراةالعروس. دهلی: کتابیدنیا.
نذیراحمد (2004). فسانه مبتلا. چاپ صدیقالرحمان قدوانی. نئی دهلی: مکتبه جامعه لمیتد.
نشریات:
خاتون.
تهذیبالنسوان.
Abdul Qadir,(1947), Famous Urdu Poets and Writers, Lahore, new book society
Minault, Gail,(1990) “Sayyid Mumtaz Ali and Huquq un-Niswan: an advocate of Womens Rights in Islam in the late Nineteenth Century”, in: Modern Asian Studies, 24, 1, , p.141-172
Minault, Gail,(1998) “Women’s Magazines in Urdu as Sources for Muslim Social History, in Indian Journal of Gender Studies, 5:2, p.201-2014
Misra, Rekha,(1976), Women in Mughal India (15261748 A.D), Delhi, Shadhara Printing
Nasreen Ahmed,(2005-2006), “Muslim Female Education: Role of Sheikh Abdullah vis-à-vis the Aligarh movement (1906-1942)”, in: Indian History Congress, Vol.66 P.1228-1240
Ibid,(2007), “Sir Syed Ahmad Khan and Muslim Female Education: a Study in Contradiction”, in: Indian History Congress, Vol.68, part one p.1104-1111
Qasmi, Muhammadulahkhaluli,(2005), Madrasa Education its strength and weakness, New Delhi, Nice Printing Press
Report of the Indian education commission, appointed by the resolution of the government of India, dated 3 rd. February 1882, (1883) Calcutta, Superintendent of government printing
Richery, J.A(1922), Selection From educational Report, part II, 1840-1859, Calcutta, Government Printing India
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 145 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 33 |