
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,762 |
تعداد مقالات | 72,836 |
تعداد مشاهده مقاله | 131,832,402 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 103,522,498 |
منیفپاشا و رسالۀ ایران | ||
پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی | ||
دوره 57، شماره 2، بهمن 1403، صفحه 1-21 اصل مقاله (1.27 M) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhic.2024.384396.654529 | ||
نویسنده | ||
نصرالله صالحی* | ||
دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران، | ||
چکیده | ||
منیفپاشا از اندیشهگران مهم نیمۀ دوم سدۀ نوزدهم بود که در عرصۀ فکری و سیاسی نقش مؤثری داشت. شخصیت وی با تحصیلات رسمی و سنتی متداول در عثمانی شکل گرفت و با ادامۀ تحصیل در آلمان، افقهایی جدیدی در عرصۀ علمی و آموزشی بهروی او باز شد. وی طی اقامت در اروپا، با تمدن غرب و اندیشههای متفکران عصر روشنگری آشنا شد و با مقایسۀ وضعیت عثمانی و اروپا بهتأمل پرداخت. منیفپاشا بعد از بازگشت از اروپا، مسئولیتها و مأموریتهای مختلفی بهعهده گرفت و با محیطهای فکری، فرهنگی و ادبی مختلف آشنا شد و بهسبب وجهۀ روشنفکری در عرصۀ اجتماعی، موقعیت برجستهای کسب کرد. اندیشهگران ایران با او مراوده و گفتوگو داشتند. او بهسبب آشنایی با ایران و زبان فارسی، دوبار در مقام سفیر عثمانی راهی تهران شد. او در تهران در کنار فعالیت سیاسی، لوایحی در اصلاح وضع عثمانی نگاشت. همچنین، اثری کوتاه باعنوان رسالۀ ایران بهرشتۀ تحریر درآورد که ترجمۀ آن در ادامة پژوهش آمده است. در این پژوهش، با طرح پرسشهایی دربارۀ شکلگیری شخصیت و اندیشههای منیفپاشا و رابطۀ او با اندیشهگران ایرانی و دوران سفارتش در تهران، زندگی سیاسی و فکری او بررسی شده است. پژوهش حاضر کوشید با گزارشی توصیفی بهموضوع بپردازد. یافتههای پژوهش نشان داد که سفرای اعزامی بهایران ازسوی دولت عثمانی، از میان شایستگان علمی، ادبی و سیاسی انتخاب میشدند. شخصیت و عملکرد منیفپاشا در زندگی سیاسی و دوران سفارت در تهران از شایستگی او حکایت داشت. | ||
کلیدواژهها | ||
امپراتوری عثمانی؛ رسالۀ ایران؛ سفارت ایران؛ منیفپاشا | ||
مراجع | ||
آدمیت، فریدون (1349). اندیشههای میرزا فتحعلی آخوندزاده. تهران: خوارزمی.
آدمیت، فریدون (2536). اندیشة ترقی و حکومت قانون، عصر سپهسالار. تهران: خوارزمی.
اسناد وزارت امور خارجۀ ایران( 1292ق). نامۀ معینالملک به سپهسالار اعظم. کتابچۀ گزارشها. ش. 6، حاشیۀ ص44.
اسناد وزارت امور خارجه، سواد مکاتبات: شمارة 18.
خامهیار، احمد (1394). تذکرۀ سفرا، رسالهای در شرح حال سفرای عثمانی در تهرانِ عصر فتحعلیشاه.
دیانت، علی اکبر. جمعیت علمیّة عثمانیّه. دایرةالمعارف بزرگ اسلامی. 18 جلد.
روزنامۀ اختر (1296). 5 (11).
Arsalanbenzer, Hakan (2020), “Münif Pasha: A liberal educational reformist in the Tanzimat era”, https://www.dailysabah.com/arts/portrait/munif-pasha-a-liberal-educational-reformist-in-the-tanzimat-era.
Budak, Ali (2002), Batılılașma Sürecinde Çok Yönlü Bir Osmanlı Aydını: Münif Pașa, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi.
Doĝan, İsmail (1991), Tanzimatın İki Ucu: Münif Pșa ve Ali Suavi, İstanbul: İz Yayıncılık.
Doĝan, İsmail (2006), “Münif Mehmed Pașa” DİA Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 32, ss. 9-12.
Osman Șâkir Efendi (2018), Musavver Sefâretnâme-i İran (Resimli İran Sefâretnâmesi), Haz: Güray Önal, İstanbul.
Șirin, İbrahim (2008), “Münif Pașa’nın Tahran’dan Gönderdiği Devlet İșleriyle İlgili Layihası ve Düșündürdükleri,” Turkish Studies, Vol. ¾, Summer.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 141 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 53 |