
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,762 |
تعداد مقالات | 72,830 |
تعداد مشاهده مقاله | 131,691,900 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 103,451,033 |
تأثیر ساختار اقتصادی خانواده بر ساختار فضایی مسکن (مطالعه موردی شهر یزد) | ||
نشریه هنرهای زیبا: معماری و شهرسازی | ||
مقاله 5، دوره 29، شماره 2، تیر 1403، صفحه 73-86 اصل مقاله (2.73 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfaup.2025.388948.673045 | ||
نویسنده | ||
الهام فلاح* | ||
استادیار معماری، دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
تحولات گسترده اقتصادی در ایران که با انقلاب صنعتی شدت یافت، ساختار اقتصادی خانواده را متحول نموده است و با تغییر جایگاه، روابط و نیازهای افراد خانواده، زمینه ساز تغییر در سازمان فضایی مسکن شده است این مقاله در پی پاسخ به این پرسش است که با تغییر ساختار اقتصادی خانواده، ساختار فضایی خانه در شهر یزد چه تغییراتی را پشت سر گذاشته است؟ در این راستا، نمونه هایی از الگوهای غالب مسکن سه دوره یزد به صورت هدفمند انتخاب شد. روش این پژوهش نظریه زمینه ای است و تحلیل نتایج از طریق کدگذاری داده های به دست آمده از مصاحبه ها انجام شده است. برای گردآوری دادهها نیز از پرسشنامه های عمیق نیمه ساختار یافته و مصاحبه های باز همراه با مشاهدات آزاد و مشارکتی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان میدهند که خانواده پس از تحولات ساختار اقتصادی، دچار تغییراتی در عملکرد خود، پیوند اعضا و ساختار قدرت شده است. این موارد در مقیاس خانواده، خود را به صورت تغییر جایگاه مرد، زن و فرزند، کاهش محوریت جمع، افزایش محوریت فرد و تغییر عملکرد خانه نشان داده است و تأثیر آنها در سازماندهی فضاها، به صورت حذف سلسله مراتب سنی و جنسی در سازماندهی فضاها، محوریت فرد در سازماندهی فضاها، کاهش سیالیت فضاها، و تغییر کیفیات مورد نظر ساکنان از فضاها، نمود یافته است. | ||
کلیدواژهها | ||
ساختار اقتصادی خانواده؛ ساختار فضایی؛ ساختار خانواده؛ مسکن؛ شهر یزد | ||
مراجع | ||
استراوس، انسلم، کربین، جولیت (1394). مبانی پژوهش کیفی: فنون و مراحل تولید نظریه زمینهای. ترجمه ابراهیم افشار ( چاپ چهارم) انتشارات نی.
اعزازی، شهلا (1387). جامعه شناسی خانواده: با تأکید بر نقش، ساختار و کارکرد خانواده در دوران معاصر. چاپ اول، روشنگران و مطالعات زنان.
آقالطیفی، آزاده (1391). اﻧﺴﺎن و ﺧﺎﻧﻪ: ﺗﺒﯿﯿﻦ اﻟﮕﻮی ﺗﻌﺎﻣﻞ اﻧﺴﺎن و ﺧﺎﻧﮥ ﻣﻌﺎﺻﺮ در اﯾﺮان [پایاننامه دکتری، دانشگاه تهران]. تهران.
پاکزاد، جهانشاه ؛ بزرگ، حمیده (1393). الفبای روانشناسی محیط برای طراحان. چاپ دوم. آرمانشهر.
پوردیهیمی، شهرام (1390). فرهنگ و مسکن. نشریه مسکن و محیط روستا. 30 (134)، 3- 18. SID. HTTPS://SID.IR/PAPER/186067/FA توسلی، محمود (1381). ساخت شهر و معماری در اقلیم گرم و خشک ایران. (چاپ اول). پیام.
جهانپور، بهروز (1380). سیر تحول معماری مساکن تهران در دوره پهلوی. [پایاننامه دکتری، دانشگاه تهران]. تهران.
دهقان منشادی، مهدی؛ هاشمی باجگانی، لیلا (1388). یک قرن دگرگونی. نیکوروش.
دیگار، ژان پیر؛ هورکارد، برنار؛ ریشار، یان (1377). ایران در قرن بیستم: بررسی اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایران در یکصد سال اخیر. ترجمه عبدالرضا مهدوی (چاپ اول). البرز.
راپاپورت، آموس (1389). انسان شناسی مسکن. ترجمه خسرو افضلیان (چاپ اول). حرفه هنرمند.
زیباکلام، صادق، سنت و مدرنیته (1376). روزنه.
ساروخانی، باقر (1385). جامعه شناسی خانواده. سروش.
ساروخانی، باقر ؛ دودمان، لیلا (1389). ساختار قدرت در خانواده و تأثیر آن بر مشارکت اجتماعی در شهر شیراز. مجله تخصصی جامعه شناسی. 1(1)، 106- 129.
https://sid.ir/paper/170142/fa
سرایی، حسن؛ سهامی، سوسن (1389). بررسی تأثیر شغل بر ارزشهای معطوف به توسعه زنان: مطالعه موردی زنان شهر شیراز. فصلنامه زن و جامعه. 1(3). 41- 62.
http://noo.rs/Oa7aV
صادقی فسایی، سهیلا، و عرفان منش، ایمان. (1392). تحلیل جامعه شناختی تاثیرات مدرن شدن بر خانواده ایرانی و ضرورت تدوین الگوی ایرانی اسلامی. زن در فرهنگ و هنر (پژوهش زنان)، 5(1)، 61-82. SID. https://sid.ir/paper/160518/fa
علی الحسابی، مهران، و کرانی، نعیمه. (1392). عوامل تاثیرگذار بر تحول مسکن از گذشته تا آینده. مسکن و محیط روستا، 32(141)، 19-36. SID. https://sid.ir/paper/186193/fa
عنایت، حلیمه ؛ موحد، مجید (1383). زنان و تحولات ساختاری خانواده در عصر جهانی شدن. نشریه پژوهش زنان. 2(2)، 153- 16. https://civilica.com/doc/1793480
عنایت، حلیمه؛ دسترنج، منصوره (1389). مطالعه ساختار قدرت در خانواده :مطالعه موردی شهر لار، زن در توسعه سیاست (پژوهش زنان)، 8 (1)، 107- 124. https://civilica.com/doc/1793076
فاضلی، نعمت اله. (1387). مدرنیته و مسکن (رویکردی مردم نگارانه به مفهوم خانه, سبک زندگی روستایی و تحولات امروزی آن). تحقیقات فرهنگی ایران، 1(1 (پیاپی 1))، 25-63. SID. https://sid.ir/paper/136881/fa
فکوهی، ناصر (1388). انسانشناسی شهری. نی.
فلامکی، محمد منصور (1371). شکلگیری معماری در تجارب ایران و غرب. فضا. گیدنز، آنتونی؛ بردسال، کارن (1387)، جامعه شناسی، ترجمه حسن چاوشیان (چاپ دوم). نی.
لنسکی، گرهارد؛ لنسکی، جیم (1369). سیر جوامع بشری. ترجمه دکتر ناصر موفقیان (چاپ اول). شرکت سهامی.
مککارتی، جین ربنز؛ ادواردز، روزالیند (1390). مفاهیم کلیدی در مطالعات خانواده. ترجمه محمد لبیلی. علم.
یزدان فر، عباس، حسینی، باقر، و زرودی، مصطفی. (1392). فرهنگ و شکل خانه (مطالعه موردی: خانه های سنتی شهرستان تنکابن و رامسر). مسکن و محیط روستا، 32(144)، 17-32. SID. https://sid.ir/paper/186142/fa
Abu- Ghazzeh Tawfiq M. (1994). Human Purposes and the Spatial Formation of Open Spaces. The Journal of Architecture and Behavior. 10 (2), 169- 187. Hanan, H. (2012). Modernization and Cultural Transformation: The Expansion of Traditional Batak Toba House in Huta Siallagan. ASEAN Conference on Environment-Behavior Studies, Procedia - Social and Behavioral Sciences. 50, 800 – 811. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.08.082 Rapoport, A. (1969). House form and culture. Prentice- Hall. Yancey (1985), Architecture Interaction and Social Control: The case of largescale housing project, The Journal of Environment and Behavior. 3, 3- 21. https://doi.org/10.1177/00139165710030 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 211 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 181 |