پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,692 |
| تعداد مقالات | 72,229 |
| تعداد مشاهده مقاله | 129,181,570 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,010,414 |
مطالعۀ تطبیقی- انتقادی مبانی و لوازم هستی‌شناختیِ تعالی‌خواهی در تفکر آبراهام مزلو و صدرالمتألهین مبانی و لوازم اصل واقعیت ذومراتبی و وحدت تشکیکی | ||
| فلسفه و کلام اسلامی | ||
| دوره 57، شماره 2، اسفند 1403، صفحه 447-469 اصل مقاله (691.72 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jitp.2024.380978.523533 | ||
| نویسندگان | ||
| زهرا کلهر1؛ عبدالعلی شکر* 2؛ صبورا اورک پور3 | ||
| 1دانشجوی دکترا، گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران. | ||
| 2دانشیار، گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران. | ||
| 3استادیار، گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران | ||
| چکیده | ||
| مسئلۀ اساسیِ این پژوهش، بررسیِ مبانی هستی‌شناختی تعالی‌خواهی در دو نظام فکری مزلو و صدرالمتألهین با محوریت اصل واقعیت ذومراتبی و وحدت تشکیکی و هدف از آن، کشفِ لوازمی است که برای ایجاد فلسفه‌ا‌ی متعالی، روان‌شناسی‌کمال‌گرا دارای اهمیت است. پژوهش حاضر با استمداد از معیارهای معرفت‌شناختی انسجام‌گروی و در برخی موارد مبناگرایی و نیز با شیوه تطبیقی – انتقادی و با استفاده از روش‌های استدلال قیاسی و بررسی تاریخی به این نتیجه می‌رسد که اصل واقعیت ذومراتبی با نام دیگر اصل تداوم در نظریه مزلو که برگرفته از متافیزیک فلوطینی برگسونی است، توسط اصل مکملیت بور و اصل عدم قطعیت هایزنبرگ به اصل ناپیوستگی متافیزیک وایتهدی پیوند می‌خورد تا این-گونه تعالی نزد مزلو افزون بر سرشت جمعی و دیگر محور، شأنی فردی، نخبه‌گرایانه و خود محور نیز داشته باشد. اما وحدت تشکیکی در نظام صدرایی با تأکید بر اصالت وجود که از بین‌برنده کثرت‌هاست، تصویر گسسته ماهوی و ذره‌ای از عناصر هستی را با امتداد موجی و پیوسته از اجزاء جهان جایگزین می‌کند تا تعالی را از امری فردی و خودمختار بیرون آورده، آن را امری جمعی، جبری و وابسته به غیر گرداند. هر چند صدرالمتألهین به دلیل توجه به إشکالات درونی وحدت تشکیکی از علیّت سنتی روی برمی‌گرداند و با ارائه نظریه فقر وجودی و نیل به وحدت شخصی، فرایند تعالی‌سازی جبری حرکت اشتدادی را متوقف می‌کند اما با توجه به لوازم اصل کاملیت که هستی را تک‌ساحتی و نظام إلاهیاتی را پاِنن‌تئیستی می‌گرداند، تعالی را ذاتی انسان و جهان نشان می‌دهد و به تئوری فقر وجودی و حرکتِ اشتدادیِ تعالی‌بخش، وجه معرفت‌شناختی می‌بخشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اصل وحدت تشکیکی و ذومراتبی؛ تعالی‌خواهی؛ صدرالمتألهین؛ مزلو؛ مبانی و لوازم هستی-شناختی | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌سینا (1371ش). المباحثات. تصحیح محسن بیدارفر. قم، انتشارات بیدار.
ــــــــــ (1404ق). الشفاء (إلاهیات). تحقیق سعید زاید. قم، ناشر مکتبه آیه‌الله المرعشی.
سهروردی، شهاب‌الدین (1375الف). مجموعه مصنفات شیخ اشراق. تصحیح کربن، نصر و حبیبی، چاپ دوم، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
صدرالمتألهین (1981م). الحکمه المتعالیه فی الاسفار الأربعه العقلیه. جلد اول، دوم، سوم، هشتم، بیروت: دار‌احیاء‌التراث.
ــــــــــ (1360ش). الشواهد الربوبیه فی المنهاج السلوکیه. تصحیح و تعلیق جلال‌الدین آشتیانی. چاپ دوم: مشهد: المرکز الجامعی للنشر.
ــــــــــ (1363ش). مفاتیح‌الغیب. تصحیح محمد خواجوی. تهران: مؤسسه تحقیقات فرهنگی.
ــــــــــ (1354ش). المبداء و المعاد. تصحیح جلال‌الدین آشتیانی. تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران.
ــــــــــ (1302ق). مجموعه الرسائل التسعه. تهران: بی‌نا.
ــــــــــ (1387). المظاهر الإلهیه فی أسرار العلوم الکمالیه. تصحیح محمد خامنه‌ای، تهران: بنیاد حکمت صدرا.
Bergson, H. (1944). Creative Evolution. Authorized Translation by Arthur Mitchell, New York: The Modern Library.
-----(1946). The Creative Mind. New York: The Philosophical Library.
-----(1959). L’évolution créatrice. Paris: Les Presses universitaires de France, Collection Bibliothèque de philosophie contemporaine.
-----(1908). L’évolution créatrice. Paris: F. Alcan.
Bradley, F. ,H. (1916). Appearance and Reality: A Metaphysical Essay. London: George Allen& Unwin Ltd.
Bohr, Niels. (1927/1961). The Quantum Postulate and the Recent Development of Atomic Theory (1927); On Atomic Theory and the Description of Nature. Cambridge: The Syndics Of The Cambridge University Press.
-----(1929/1961). The Atomic Theory and the Fundamental Principles underlying the Description of Nature (1929): On Atomic Theory and the Description of Nature. Cambridge: The Syndics Of The Cambridge University Press.
Bohm, David. (1980/2005). Wholeness and the Implicate Order. London& NewYork: Routledge.
Borzym, S. (1984). Bergson a przemiany światopoglądowe w Polsce. Wydawnictwo: Zakład Narodowy im Ossolińskich.
Capra , F. (2010). The Tao of Physics; An Exploration Of the Parallels between Modern Physics and Eastern Mysticism. Shambhala.
Copper, J. W. (2013). Panentheism: The Other God of the Philosophers. Michigan: Baker Academic.
Deleuze, Gilles. (1991) , Bergsonism, New York: Zone book.
De-Broglie, Louis. (1990). Heisenberg's Uncertainties and the Probabilistic Interpretation of Wave Mechanics. The Netherlands: Kluwer Academic Publishers.
Grogin, R. C. (1988). The Bergsonian Controversy in France, 1900-1914, University of Calgary Press.
Heisenberg, W. (2013). Der Teil und das Ganze. PipereBooks.
-----(1986). Der Teil und das. Ganze, Munchen Zurich: Piper.
-----(2000). Physics and Philosophy: The Revolution in Modern Science. New York: Penguin Books Ltd.
Maslow ,A. , H. (1943). «A Theory Of Human Motivation» Psychological Review, 50, 370-396
-----(1959). «Psychological Data and Value Theory». On New Knowledge In Human Values, Harper& Brothers.
-----(1964). Religions, Values, and Peak Experiences. CoLumb us: Ohio State University press.
-----(1966). The Psychology of Science: A reconnaissance. New York, South Bend, Indiana: Gateway Editions, Ltd.
-----(1993). The Farther Reaches Of Human Nature. New York: the Penguin Group.
-----(1970). Motivation And Personality. New York: Harper& Row, Publishers, Inc.
-----(1999). Toward A Psychology of Being. Third Edition, New York: John Wiley& Sons, Inc.
Monserrat J. (2008). Alfred. N. Whitehead on Process Philosophy and Theology: Cosmos and Kenosis of Divinity. Pensamiento, vol. 64, núm. 242, pp. 815-845.
Leibniz, G. ,W. F. ,V. (1954). Principes de la nature et de la grace fondés en raison: Principes de la philosophie; ou Monadologie. Paris: Presses universitaires de France.
LeRoy, Edouard. (1912/2008). A New Philosophy: Henri Bergson. Translation By Vincent Benson. Gutenberg ebook: Produced by Sue Asscher, and David Widger.
Lovejoy, A. O. (1936). The Great Chain of Being, A Study of the History of an Idea. Cambridge: Harvard Univercity Press.
Rao, C. N. R. (2009). Understanding Chemistry. India-Bangalore: World Scientific Publishing Co. Pte. Ltd.
Leung, King-Ho. (2022). «Bergson, Pan (en) theism, and ‘Being-in-Life». Sophia. 62. 10. 1007/s11841-022-00933-0.
Rennie, R.& Law, J. (2019). Dictionary of Physics (Oxford Quick Reference). OUP Oxford.
Schrödinger, E. (1952). «Are There Quantum Jumps? Part I». The British Journal for the Philosophy of Science, Vol. 3, No. 10, pp. 109-123.
Whitehead, Alfred North. (1929). Science And The Modern World: Lowell Lectures (1925). Fetter Lane& London: Cambridge University Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 68 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 93 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب