
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,762 |
تعداد مقالات | 72,841 |
تعداد مشاهده مقاله | 131,921,745 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 103,552,150 |
جابجایی دارالملک هرموز به جزیرۀ جرون و تاثیر آن بر شکل گیری شبکه راههای مناطق شمال خلیج فارس | ||
مطالعات باستان شناسی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 بهمن 1403 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jarcs.2025.382216.143296 | ||
نویسندگان | ||
کاظم امیدی* 1؛ طیبه رحیمی2؛ مهران رضایی3 | ||
1دانش آموخته دکتری باستان شناسی - مدرس مدعو در گروه باستان شناسی دانشگاه لرستان | ||
2دانشگاه تهران -گروه باستان شناسی | ||
3دانشگاه تهران گروه آموزشی تاریخ | ||
چکیده | ||
جابجایی مرکز سیاسی و اداری ملوک هرموز، از هرموز ساحلی به جزیرۀ جرون، یکی از حوادث تاثیرگذار در تحولات سیاسی و اقتصادی خلیج فارس طی اواخر قرن هفتم هجری بود. جابجایی، موقعیّت جدیدی را برای امور حمل و نقل کالاها و در نتیجه مسیرهای بازرگانی به وجود آورد. هرموز ساحلی از طریق یک شاهراه اصلی به جیرفت و سپس به کرمان متصل میشد و این جاده تا قرن هشتم هجری مهمترین مسیر دسترسی کاروانهای زمینی به بندر هرموز محسوب میشد. شواهد متعدد باستان-شناسی و تاریخی نشان میدهد که رفت و آمد در این مسیر طی قرن هشتم هجری به بعد به تدریج رو به افول گذاشت و به مسیری مکمل تبدیل شد. در عین حال، رونق راههای جدید نیز شرایط را برای رشد و رونق شهرها و سکونتگاهها فراهم نمود و باعث به وجود آمدن فضای جغرافیایی جمعیتی و اجتماعی جدیدی گردید. از آنجایی که مسالۀ تاثیر جابجایی کانون تجارت خلیج فارس و شکلگیری شبکه راههای شمال خلیج فارس در قرن هشتم هجری و تاثیرات آن بر رونق و آبادی سکونتگاهها و آبادیها مورد مطالعه و بررسی قرار نگرفته است، مقاله حاضر برآن است با تحقیق میدانی و بهرهگیری از منابع تاریخی، موضوع جابجایی کانون تجارت از هرموز ساحلی به جزیره جرون و چگونگی شکلگیری شبکه راههای شمال خلیج فارس در قرن هشتم هجری را مورد تحقیق قرار دهد که در این راستا فرضیۀ «منحنی رونق و افول شهرها و آبادیهای شمال خلیج فارس، تابعی از متغیّر شبکه راهها و جابجایی مراکز تجاری» نیز به کار گرفته شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
بندر هرموز؛ جزیرۀ جرون؛ ملوک هرموز؛ کانونهای تجاری خلیج فارس؛ کاروانسراها | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 165 |