سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,573
تعداد مقالات71,037
تعداد مشاهده مقاله125,519,791
تعداد دریافت فایل اصل مقاله98,779,053
تاج بخش, غلامرضا, شریفی, محمد, مجلسی, فاطمه. (1403). ارزیابی هوازدگی سنگ‌ها در محیط‌های شهری با استفاده از سنگ‌قبر مطالعه موردی: شهر یزد. , 56(3), 77-94. doi: 10.22059/jphgr.2024.384132.1007847
غلامرضا تاج بخش; محمد شریفی; فاطمه مجلسی. "ارزیابی هوازدگی سنگ‌ها در محیط‌های شهری با استفاده از سنگ‌قبر مطالعه موردی: شهر یزد". , 56, 3, 1403, 77-94. doi: 10.22059/jphgr.2024.384132.1007847
تاج بخش, غلامرضا, شریفی, محمد, مجلسی, فاطمه. (1403). 'ارزیابی هوازدگی سنگ‌ها در محیط‌های شهری با استفاده از سنگ‌قبر مطالعه موردی: شهر یزد', , 56(3), pp. 77-94. doi: 10.22059/jphgr.2024.384132.1007847
تاج بخش, غلامرضا, شریفی, محمد, مجلسی, فاطمه. ارزیابی هوازدگی سنگ‌ها در محیط‌های شهری با استفاده از سنگ‌قبر مطالعه موردی: شهر یزد. , 1403; 56(3): 77-94. doi: 10.22059/jphgr.2024.384132.1007847

ارزیابی هوازدگی سنگ‌ها در محیط‌های شهری با استفاده از سنگ‌قبر مطالعه موردی: شهر یزد

پژوهش های جغرافیای طبیعی
دوره 56، شماره 3، آبان 1403، صفحه 77-94    اصل مقاله (2.1 M)
نوع مقاله: مقاله کامل
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jphgr.2024.384132.1007847
نویسندگان
غلامرضا تاج بخش* 1؛ محمد شریفی2؛ فاطمه مجلسی2
1گروه زمین‌شناسی، دانشگاه یزد، یزد، ایران.
2گروه جغرافیا، دانشگاه یزد، یزد، ایران.
چکیده
هوازدگی شهری شامل سست شدن، پوسیدگی و در نهایت تخریب مواد و مصالح به کار گرفته‌شده در انواع ساخت‌وسازهای شهری است. این نوشتار سعی در بررسی مقادیر هوازدگی انواع مختلف سنگ‌های قبر قبرستان‌های جوی هرهر و خلدبرین در شهر یزد را دارد. برای این هدف، ضمن مطالعه میکروسکوپی سنگ‌ها، تغییرات مقادیر واجهشی چکش اشمیت صدها سنگ‌قبر با گذشت زمان تحلیل شد. نتایج حاصله نشان داد که علاوه بر ویژگی‌های پتروگرافی سنگ از قبیل ترکیب و تنوع کانی‌شناسی، ساخت و بافت سنگ، شرایط آب‌وهوای محلی نیز در هوازدگی و تخریب سنگ‌ها نقش داشته است. فرایندهایی از قبیل نوسانات دمایی و انقباض و انبساط‌های ناشی از آن، ویژگی آلبدو سنگ، چرخه‌های تر و خشک به همراه تبلور و انحلال کانی‌های ثانویه کلسیت و ژیپس در کاهش مقاومت سنگ‌قبرها اهمیت دارند. سنگ‌قبرهای از جنس تراورتن و مرمر با توجه به چیرگی کانی کلسیت و رنگ روشن به‌شرط دوری از منابع رطوبتی و شستشوی زیاد، مقاومت بیشتری نسبت به سنگ‌های دیگر نشان می‌دهند و در مقابل سنگ‌های دگرگونه درجه پایین اسلیت- فیلیت نامناسب‌ترین نوع سنگ‌قبر به دلیل وفور شکستگی‌ها و کلیواژها هستند. سنگ‌های آذرین عمدتاً تیره‌رنگ، به دلیل داشتن چند نوع کانی در زمینه و واکنش‌های انقباض – انبساطی متفاوت هر کانی نسبت به تغییر دما، در مدت‌زمان کمی دچار کاهش مقاومت می‌شوند.
کلیدواژه‌ها
پتروگرافی؛ چکش اشمیت؛ سنگ‌قبر؛ شهر یزد؛ هوازدگی
مراجع
  1. جباری، احمد و حسینی، مهدی. (1397). بررسی آزمایشگاهی اثر تعداد سیکل‌های گرم شدن-سردشدن سنگ‌بر روی چقرمگی شکست حالت. مهندسی عمران امیرکبیر (امیرکبیر)، 50(4)، 800- 793. DOI: 10.22060/ceej.2017.12659.5245.
  2. سروش، حامد و فهیمی‌فر، احمد. (1380). آزمایش‌های مکانیک سنگ: مبانی نظری و استانداردها. تهران: انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر.
  3. Aydin, A. (2014). ISRM suggested method for determination of the Schmidt hammer rebound hardness: revised version. The ISRM Suggested Methods for Rock Characterization, Testing and Monitoring: 2007-2014, 25-33. DOI 10.1007/978-3-319-07713-0.
  4. Cann, J. H. (2012). Physical weathering of slate gravestones in a Mediterranean climate. Australian Journal of Earth Sciences, 59 (7), 1021-1032. DOI: 10.1080/08120099.2012.727868.
  5. Cooke, R. U., Inkpen, R. J., & Wiggs, G. F. S. (1995). Using gravestones to assess changing rates of weathering in the United Kingdom. Earth Surface Processes and Landforms, 20(6), 531-546. DOI: 10.1002/esp.3290200605.
  6. Dragovich, D. (1997). Weathering of marble tombstones in a near-coastal environment, Australia. In Engineering geology and the environment (pp. 3129-3134).
  7. Gentaz, L., Lombardo, T., Loisel, C., Chabas, A., & Vallotto, M. (2011). Early stage of weathering of medieval - like potash – lime model glass: evaluation of key factors. Environmental Science and Pollution Research, 18, 291-300. DOI: 10.1007/s11356-010-0370-7.
  8. Hall K., Thorn, C. and Sumner, P., (2012). On the persistence of ‘weathering’. Geomorphology, 149-150, 1-10. https://doi.org/10.1016/j.geomorph.2011.12.024.
  9. Hall, K., Lindgren, B. S., & Jackson, P. (2005). Rock albedo and monitoring of thermal conditions in respect of weathering: some expected and some unexpected results. Earth Surface Processes and Landforms, 30(7), 801-811. https://doi.org/10.1002/esp.1189.
  10. Hatır, M. E. (2020). Determining the weathering classification of stone cultural heritage via the analytic hierarchy process and fuzzy inference system. Journal of Cultural Heritage, 44, 120-134. https://doi.org/10.1016/j.culher.2020.02.011.
  11. Heidari, M., Chastre, C., Torabi-Kaveh, M., Ludovico-Marques, M., & Mohseni, H. (2017a). Application of fuzzy inference system for determining weathering degree of some monument stones in Iran. Journal of Cultural Heritage, 25, 41-55. https://doi.org/10.1016/j.culher.2016.12.014.
  12. Heidari, M., Torabi-Kaveh, M., Chastre, C., Ludovico-Marques, M., Mohseni, H., & Akefi, H. (2017b). Determination of weathering degree of the Persepolis stone under laboratory and natural conditions using fuzzy inference system. Construction and Building Materials, 145, 28-41. https://doi.org/10.1016/j.conbuildmat.2017.03.230.
  13. Hoke, G. D., & Turcotte, D. L. (2004). The weathering of stones due to dissolution. Environmental Geology, 46, 305-310. https://doi.org/10.1007/s00254-004-1033-0.
  14. Huisman, H., Ismail-Meyer, K., Sageidet, B. M., & Joosten, I. (2017). Micromorphological indicators for degradation processes in archaeological bone from temperate European wetland sites. Journal of Archaeological Science, 85, 13-29. https://doi.org/10.1016/j.jas.2017.06.01.
  15. Inkpen, R., Mooers, H. D., & Carlson, M. J. (2017). Using rates of gravestone decay to reconstruct atmospheric sulphur dioxide levels. Area, 49 (2), 174-184. https://doi.org/10.1111/area.12313.
  16. Inkpen, R., Baily, B., & Payne, D. (2004). Representing Surface Loss on Gravestones: Does the Mean, Mean Anything?. In Stone Deterioration in Polluted Urban Environments (pp. 219-232). CRC Press.
  17. Jabbari, A., & Hosseini, M. (2018). The Experimental Investigation of the Effect of Heating-Cooling Cycle Number of Rock on mode 1 Fracture Toughness. Amirkabir journal of civil engineering (Amirkabir), 50(4), 793-800. [In Persian]. DOI: 10.22060/ceej.2017.12659.5245.
  18. Jansen, D., Carlson, S., Young, R., & Hutchins, D. (1993) Ultrasonic imaging and acoustic emission monitoring of thermally induced microcracks in Lac du Bonnet granite. Journal of Geophysical Research: Solid Earth, 98(B12) 22231-22243. https://doi.org/10.1029/93JB01816.
  19. Kanyaya, J. I., & Trenhaile, A. S. (2005). Tidal wetting and drying on shore platforms: an experimental assessment. Geomorphology, 70 (1-2), 129-146. https://doi.org/10.1016/j.geomorph.2005.04.005.
  20. Kuchitsu, N., Ishizaki, T., & Nishiura, T. (2000). Salt weathering of the brick monuments in Ayutthaya, Thailand. Engineering Geology, 55 (1-2), 91-99. https://doi.org/10.1016/S0165-1250(00)80026-7.
  21. Lan, T. T. N., Nishimura, R., Tsujino, Y., Satoh, Y., Thoa, N. T. P., Yokoi, M., & Maeda, Y. (2005). The effects of air pollution and climatic factors on atmospheric corrosion of marble under field exposure. Corrosion Science, 47 (4), 1023-1038. https://doi.org/10.1016/j.corsci.2004.06.013.
  22. Livingston, R. A., & Baer, N. S. (1990). Use of tombstones in investigation of deterioration of stone monuments. Environmental Geology and Water Sciences, 16(1), 83-90. DOI: 10.1007/BF01702227.
  23. Loubser, M. J. (2013). Weathering of basalt and sandstone by wetting and drying: a process isolation study. Geografiska Annaler: Series A. Physical Geography, 95(4), 295-304. https://doi.org/10.1111/geoa.12023.
  24. Lourenço, P. B., Luso, E., & Almeida, M. G. (2006). Defects and moisture problems in buildings from historical city centres: a case study in Portugal. Building and Environment, 41(2), 223-234. https://doi.org/10.1016/j.buildenv.2005.01.001.
  25. Marszałek, M., Alexandrowicz, Z., & Rzepa, G. (2014). Composition of weathering crusts on sandstones from natural outcrops and architectonic elements in an urban environment. Environmental Science and Pollution Research, 21, 14023-14036. DOI: 10.1007/s11356-014-3312-y.
  26. Matsuoka, N., & Murton, J. (2008). Frost weathering: recent advances and future directions. Permafrost and Periglacial Processes, 19 (2), 195-210. https://doi.org/10.1002/ppp.620.
  27. Mooers, H. D., Cota-Guertin, A. R., Regal, R. R., Sames, A. R., Dekan, A. J., & Henkels, L. M. (2016). A 120-year record of the spatial and temporal distribution of gravestone decay and acid deposition. Atmospheric environment, 127, 139-154. https://doi.org/10.1016/j.atmosenv.2015.12.023.
  28. Mooers, H. D., & Massman, W. J. (2017). Gravestone decay and the determination of deciduous bulk canopy resistance to acid deposition. Science of the Total Environment, 578, 551-556. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2016.10.228.
  29. Moses, C., Robinson, D., & Barlow, J. (2014). Methods for measuring rock surface weathering and erosion: A critical review. Earth-Science Reviews, 135, 141-161. https://doi.org/10.1016/j.earscirev.2014.04.006.
  30. Owczarek-Kościelniak, M., Krzewicka, B., Piątek, J., Kołodziejczyk, Ł. M., & Kapusta, P. (2020). Is there a link between the biological colonization of the gravestone and its deterioration?. International biodeterioration & biodegradation, 148, 104879. https://doi.org/10.1016/j.ibiod.2019.104879.
  31. Özvan, A., Dinçer, İ., Akın, M., Oyan, V., & Tapan, M. (2015). Experimental studies on ignimbrite and the effect of lichens and capillarity on the deterioration of Seljuk Gravestones. Engineering geology, 185, 81-95. https://doi.org/10.1016/j.enggeo.2014.12.001.
  32. Patil, S. M., & Kasthurba, A. K. (2021). Weathering of stone monuments: Damage assessment of basalt and laterite. Materials Today: Proceedings, 43, 1647-1658. https://doi.org/10.1016/j.matpr.2020.10.022.
  33. Saheb, M., Chabas, A., Mertz, J. D., Colas, E., Rozenbaum, O., Sizun, J. P. & Verney-Carron, A. (2016). Weathering of limestone after several decades in an urban environment. Corrosion Science, 111, 742-752. https://doi.org/10.1016/j.corsci.2016.06.015.
  34. Smith, B. J., Turkington, A. V., & Curran, J. M. (2005). Urban stone decay: the great weathering experiment. Special papers-geological society of America, 390, 1. https://doi.org/10.1130/0-8137-2390-6.1.
  35. Soroush H. & Fahimifar A. (2010). Rock mechanic tests: theoretical aspects and standards. Tehran: Amirkabir University of Technology Publishing Center. [In Persian].
  36. Thornbush, M. J., & Thornbush, S. E. (2013). The application of a limestone weathering index at churchyards in central Oxford, UK. Applied geography, 42, 157-164. https://doi.org/10.1016/j.apgeog.2013.03.001.
  37. Turkington, A. V., & Paradise, T. R. (2005). Sandstone weathering: a century of research and innovation. Geomorphology, 67(1-2), 229-253. https://doi.org/10.1016/j.geomorph.2004.09.028
  38. Waragai, T. (2016). The effect of rock strength on weathering rates of sandstone used for Angkor temples in Cambodia. Engineering geology, 207, 24-35. https://doi.org/10.1016/j.enggeo.2016.04.006.
  39. Wells, T., Binning, P., & Willgoose, G. (2005). The role of moisture cycling in the weathering of a quartz chlorite schist in a tropical environment: findings of a laboratory simulation. Earth Surface Processes and Landforms: The Journal of the British Geomorphological Research Group, 30(4), 413-428. DOI:10.1002/esp.1149.
  40. Zhu, L., He, Z., Liu, R., Li, T., Du, R., & Sun, M. (2024). Effect of Wet‐Dry Cycles on the Loading–Unloading Damage of Granite. Fatigue & Fracture of Engineering Materials & Structures. https://doi.org/10.1111/ffe.14480. ‌
  41. Zomeni, Z., (1997). Thermally induced micro fracturing in quartzite. Masters of Science dissertation, Mining and Geological Engineering, the University of Arizona,Tucson, 199 p. https://doi.org/10.1016/0148-9062(89)90001-6.
  42. Zorlu, K. (2008). Description of the weathering states of building stones by fractal geometry and fuzzy inference system in the Olba ancient city (Southern Turkey). Engineering Geology, 101(3-4), 124-133. https://doi.org/10.1016/j.enggeo.2008.04.005.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 34
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 38





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب