تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,572 |
تعداد مقالات | 71,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,495,945 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,757,891 |
ارزیابی انتقادی مشکلات روششناسی پژوهشهای حاکمیت شرکتی در ایران: چالشها و راهکارها | ||
بررسیهای حسابداری و حسابرسی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 دی 1403 | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/acctgrev.2025.383372.1009023 | ||
نویسندگان | ||
فخرالدین محمدرضائی* 1؛ اشکان غلامی فتیده2؛ سید عباس هوشمند کاشانی3 | ||
1دانشکده علوم مالی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران | ||
2دانشجوی دکترا، گروه حسابداری، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران. | ||
3دانشجوی دکترا، گروه حسابداری، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
هدف: این مطالعه به بررسی چالشهای روششناسی در پژوهشهای کمّی مرتبط با حاکمیت شرکتی میپردازد. مباحث کلیدی شامل مسائل مختلفی ازجمله نادیده گرفتن شکاف بین نظریه و روش، مشکلات مربوط به چسبندگی متغیرها، نبود نوسان کافی بین مقطعی، مسئله درونزایی، تعاملات پیچیده میان سازههای حاکمیت شرکتی، محدودیتهای مرتبط با منابع دادهای مورداستفاده و همچنین عدم توجه به اهمیت اقتصادی است. علاوه بر این، روند چالشهای روششناسی در پژوهشهای داخلی حاکمیت شرکتی در طی دوره موردمطالعه بررسی میگردد و نهایتاً مسیرها و زمینههای پژوهشی جدید در حوزهی حاکمیت شرکتی برجسته میگردند. همچنین، روش متغیرهای ابزاری بهعنوان پرکاربردترین روش برای رفع مشکل درونزایی متغیرهای حاکمیت شرکتی بهطور خلاصه معرفی میگردد. روش: برای شناسایی مشکلات روششناسی در پژوهشهای حاکمیت شرکتی، از رویکرد تحلیلی-انتقادی استفاده شده است. در این پژوهش، مقالات چاپشده در مجله «بررسیهای حسابداری و حسابرسی» بین سالهای 1371 تا 1402 موردبررسی قرارگرفتهاند. انتخاب این مجله به دلیل سابقه طولانی و چاپ مقالاتی بوده که به سازوکارهای مختلف حاکمیت شرکتی در طی سالهای مختلف پرداختهاند. حاکمیت شرکتی شامل سازوکارهای درونسازمانی و برونسازمانی است. در این مطالعه، سه سازه پرتکرار «هیئتمدیره»، «مدیریت» و «مالکیت» از میان این سازوکارها مورد ارزیابی قرار گرفتهاند. یافتهها: نتایج بررسی چهار ویژگی پرتکرار در «هیئتمدیره» شامل استقلال، اندازه، تخصص مالی و دوگانگی نقش مدیرعامل و رئیس هیئتمدیره، سه ویژگی پرتکرار در «مدیریت» شامل ثبات مدیرعامل، مالکیت مدیریتی و پاداش، و سه ویژگی پرتکرار در «مالکیت» شامل مالکیت نهادی، تمرکز مالکیت و مالکیت دولتی نشان میدهد که بسیاری از معیارهای بررسیشده به دلیل عدم توجه به شرایط محیطی، به شکاف بین نظریه و روش منجر شدهاند. این معیارها از مسائلی مانند چسبندگی، عدم نوسان کافی بین مقطعی، عدم توجه به تعاملات میان سازههای حاکمیت شرکتی، مشکلات درونزایی، محدودیت تعداد مشاهدات و عدم توجه به اهمیت اقتصادی رنج میبرند. همچنین، نتایج بررسیها نشان میدهد که این مشکلات روششناسی در مقالات چاپشده در سالهای اخیر همچنان پابرجا هستند. هرچند شاخصهای ترکیبی در اندازهگیری حاکمیت شرکتی در این پژوهش مورد ارزیابی قرار نگرفتهاند، اما مرور خلاصه بر این شاخصها نشان میدهد که آنها نیز از مشکلات روششناسی مبرا نیستند. نتیجهگیری: این مطالعه نشان میدهد که پژوهشهای حاکمیت شرکتی در ایران با چالشهای روششناسی جدی مواجه هستند که این مشکلات میتواند اعتبار و کاربرد نتایج را محدود کند. ارتقای کیفیت این پژوهشها نیازمند توجه به مسائل اساسی مانند عدم تناسب بین نظریه و شرایط محیطی، چالشهای درونزایی، و نمونهگیری محدود است. با پرداختن به این موضوعات میتوان اثرگذاری نظری و عملی پژوهشها را بهبود بخشید و زمینه را برای اجرای بهتر سیاستها و تصمیمگیریها فراهم کرد. علاوه بر این، برخی ویژگیهای محدود در سه سازوکار حاکمیت شرکتی، بهویژه هیئتمدیره که نقش بسیار مهمی دارد، در پژوهشهای داخلی موردتوجه قرارگرفتهاند. این پژوهش با معرفی ویژگیهای کمتر مطالعه شده بر اساس ادبیات بینالمللی، جهتگیری مناسبی را برای پژوهشهای آتی در این حوزه فراهم کرده است. | ||
کلیدواژهها | ||
حاکمیت شرکتی؛ مشکلات روششناسی؛ ارزیابی انتقادی | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 151 |