تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,524,407 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,784,891 |
بازتولید و کاربرد الگوی هندسی گره در یادمانهایی معاصر ایران | ||
نشریه هنرهای زیبا: معماری و شهرسازی | ||
دوره 29، شماره 1، خرداد 1403، صفحه 79-95 اصل مقاله (4.74 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfaup.2025.383550.673011 | ||
نویسندگان | ||
مهسا رضازاده* 1؛ حامد کامل نیا2 | ||
1عضو هیأت علمی گروه معماری ، مؤسسه آموزش عالی توس ، مشهد ، ایران. | ||
2دانشیار گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران. | ||
چکیده | ||
هندسه یک ابزار ارزشمند بهمنظور خلق فرم در گذشته و حال بوده است؛ امروزه ابزارهای بسیار بیشتری برای بهرهبرداری از هندسه در معماری در اختیار داریم. در حال حاضر بهمنظور درک و استفاده از کالبدهای معماری گذشته و درک نظم پنهانی آن باید روشی برای آنالیز به کار برده شود که علاوه بر کشف نظم موجود، امکان بازتولید آن نیز فراهم شود. پژوهش حاضر بهکارگیری الگوی هندسی گره را در فرم یادمانهایی معاصر بررسی میکند و با استفاده از رویکرد هندسی، چگونگی کاربرد الگوهای سنتی گره را در فرمهای معاصر بر اساس نظریهی الگوی سالینگاروس تحلیل و بیان میکند، اینکه چطور هندسهی گرههای ایرانی در یادمانهایی معاصر به کار گرفته شدند و از چه تکنیکهای هندسی برای تغییر هندسهی گره استفاده شده است؛ که در عین استفاده از الگوی سنتی گره (هندسه پنهان)، در هندسهی پیدا (فرم بنا) شکل جدیدی به خود گرفته است. همچنین بررسی تأثیر الگوی هندسی گره بر ساختار و آرایش فرم یادمانهایی معاصر از اهداف پژوهش میباشد. این مقاله هندسهی گرههای ایرانی را بهعنوان عامل اتصال معماری معاصر و معماری گذشته تحلیل میکند. روشی که در این فرایند به کار برده میشود استدلال منطقی در ترکیب با گونه پژوهش موردی است. با استفاده از نتایج این تحقیق میتوان بر روی معاصرسازی الگوی گرههای هندسی کار کرد؛ در واقع این پژوهش نشان میدهد چطور هندسه پنهان الگوهای سنتی، عامل ارتباط گذشته و حال در معماری میشود. این تحقیق، راهکارهای طراحی در رابطه با خلق مجدد بر اساس ساختار تشکیلدهنده الگوی گره بهوسیلهی دگردیسی هندسی، ارائه میدهد. | ||
کلیدواژهها | ||
هندسهی پنهان؛ الگوی گره؛ واحد پایه؛ دگردیسی؛ یادمان | ||
مراجع | ||
پورنادری، حسین (1399). شعرباف و آثارش / جلد دوم: گره و کاربندی. تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
حاجی قاسمی،کامبیز و نوایی کامبیز (1399). خشت و خیال. تهران: انتشارات سروش، تهران.
حیاتی، حامد و آقا محمدی، حسین (1395). بررسی ویژگیهای هندسی گره در معماری اسلامی. مطالعات علوم کاربردی در مهندسی، 2(1)، 13 - 28. https://civilica.com/doc/542816
خواجه سعید، فرناز؛ بلیلان اصل، لیلا و ستارزاده، داریوش (1400). گونهشناسی منظر یادمانی معاصر با رویکرد نشانهشناختی پیرس. منظر، 13، 55-47. https://civilica.com/doc/1280761
خواجه سعید، فرناز و بلیلان اصل، لیلا (1402). بررسی گونههای معنایی در منظر یادمانی معاصر، مجله منظر، 53، 86-75 doi: 10.30495/hoviatshahr.2023.70137.12282
خوارزمی، مهسا (1392). مطالعهای در نقوش هندسی تزیینات معماری در مساجد گناباد، ملک زوزن و فریومد. نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی، 17 (3)، 41-25. https://doi.org/10.22059/jfava.2013.29609
رضازاده، مهسا، اعتصام، ایرج، کامل نیا، حامد و میرزاکوچک خوشنویس، احمد (1399). تبیین رابطه معنیدار بین الگوهای آرایش دهنده و ساختار دهنده در میلها و آرامگاههای برجی خطه خراسان (غزنوی و سلجوقی). پژوهشهای معماری اسلامی، 8 (پیاپی 26)، 103-125. http://noo.rs/vuqFe
رضازاده، مهسا (1399). زبان الگوی معماری ایرانی. (رساله دکتری معماری). دانشکده معماری، دانشگاه آزاد تهران شمال.
رضوانی، محمد و شفیعی سرارودی، مهرنوش(1396). طراحی و تولید سرامیکهای نقش برجسته در نمای ساختمان با الهام از شیوههای رسم گرههای هندسی. کنگره بینالمللی فرهنگ و اندیشه دینی. https://civilica.com/doc/713428
سالینگاروس، نیکاس آنجلوس (1386)، ساختار زبانهای الگو، ترجمه سعید زرینمهر، فصلنامه تحقیقات معماری، 4 (4)، 94-103. http://noo.rs/Hfm7D
شریف،حمیدرضا، حبیبی، امین و جمالآبادی، عبدالله (1395). کارکرد اقلیمی هنر گره چینی در معماری اسلامی ـ نمونه موردی: بناهای مسکونی قاجاری شیراز. پژوهشهای معماری اسلامی، (4)4، 73-13. http://jria.iust.ac.ir/article-1-617-fa.html
عصام سعید، عایشه پارمان (1397). هندسه و نقوش اسلامی (نقشهای هندسی در هنر اسلامی). ترجمه حمیدرضا زینالدین.
کیانی، محمد یوسف (1376). تزیینات وابسته به معماری دوران اسلامی. تهران: سازمان میراث فرهنگی کل کشور.
گروت، لینداووانگ، دیوید (1384). روشهای تحقیق در معماری، ترجمه عینیفر. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
گلستانی، سعید (1396). جستاری در مفهوم پیوستگی فضا و روند تحولات آن در مساجد ایران، نشریه هنرهای زیبا: معماری و شهرسازی، 22(4)، 29-44. doi: 10.22059/JFAUP.2018.65695
مشبکی، علیرضا (1397). مقایسه تطبیقی معماری مقابر دوره سلجوقیان و ایلخانیان در شهرستان مراغه. دوماهنامه علمی تخصصی پژوهش در هنر و علوم انسانی، 2، 1-12. https://shij.ir/RAHS/upload/RAHS/Content/180724_12/RAHS-No10-J1-Digital.pdf منتظر، بهناز و سلطانزاده، حسین (1397). بازتاب نقش پنجضلعی منتظم در نقوش هندسی معماری اسلامی ایران. مطالعات هنر اسلامی. 14(30)، 15-40، https://www.sid.ir/paper/136760/fa
مهدوی نژاد، محمدجواد و بهرامی، منیره (1393). نسبت یادمان گرایی و پایداری در معماری معاصر ایران (مطالعه موردی: مساجد معاصر). معماری و شهرسازی پایدار، 2(1)، 43-56. 20.1001.1.25886274.1393.2.1.4.7 doi:
میرجانی، حمید (1389). استدلال منطقی بهمثابه روش پژوهش. نشریه صفه، (50)، 50-36. doi: 20.1001.1.1683870.1389.20.2.3.6 نوریان، یحیی، کسرایی، محمدحسین (1394). مقایسه گرههای سنتی و الگوهای معاصر اسلامی با تمرکز بر کاربرد در معماری معاصر. فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی، ۲ (۲)، ۶۳-۷۵. doi: 0.29252/ciauj.2.2.63
Abdullahi, Y., & Embi, M. R. B. (2013). Evolution of Islamic geometric patterns. Frontiers of Architectural Research, 2(2), 243-251. doi: 10.1016/j.foar.2013.03.002 Ebrahimi, A., & Aliabadi, M. (2015). The Role of Mathematics and Geometry in Formation of Persian Architecture. Asian Culture and History. doi:10.5539/ach.v7n1p220 Alberti, L. B., (1988). On The Art of Building in Ten Books, (translated by Joseph Rykwert, Neil Leach, & Robert Tavernor), MIT Press, Cambridge, Massachusetts. Martens, B., & Brown, A. (2005), Computer Aided Architectural Design Futures, and the11th International Conference on Computer Aided Architectural Design Futures, Vienna University of Technology, 373-382. doi:10.1007/1-4020-3698-1 Barrios, C., & Alani, M. (2015), Parametric analysis in Islamic geometric designs, The Next City: 16th International Conference CAAD Futures, 304-322. Cromwell, P. R. (2010). Hybrid 1-point and 2-point constructions for some Islamic geometric designs. Journal of Mathematics and the Arts, 4, 21-28. doi:10.1080/17513470903267259 Riether, G., & Baerlecken, D. (2012). Digital Girih, A Digital Interpretation Of Islamic Architecture. International Journal of Architectural Computing. 10 (1), 1-12. doi:10.1260/1478-0771.10.1.1 Gombrich, E. (1979), the Sense of Order – A Study in the Psychology of Decorative Art, Phaidon Press Limited, London. Ibrahim, I.; Al Shomely, K., & Eltarabishi, F. (2023), Sustainability Implications of Utilizing Islamic Geometric Patterns in Contemporary Designs, a Systematic Analysis, Architectural Design, Urban Science, and Real Estate. Buildings, 13(10), 2434; https://doi.org/10.3390/buildings13102434 Dabbour, L. (2012). Geometric proportions: The underlying structure of design process for Islamic geometric patterns. Frontiers of Architectural Research. doi:10.1016/j.foar.2012.08.005 Ranjazmay Azary, M. & Bemanian, M. & Mahdavinejad, M. & Körner, A. & Knippers, J. (2023). Application-based principles of islamic geometric patterns; state-of-the-art, and future trends in computer science/technologies: a review. Heritage Science. doi: 10.1186/s40494-022-00852-w. Sakkal, M. (2018). Intersecting squares: applied geometry in the architecture of Timurid Samarkand. Journal of Mathematics and the Arts. 12. 65-95. doi: 10.1080/17513472.2018.1468178. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 111 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 96 |