
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,762 |
تعداد مقالات | 72,837 |
تعداد مشاهده مقاله | 131,855,286 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 103,533,149 |
الگوی برش شعر در ردیف آوازی عبدالله دوامی | ||
نشریه هنرهای زیبا: هنرهای نمایشی و موسیقی | ||
دوره 30، شماره 2، تیر 1404، صفحه 31-42 اصل مقاله (789.86 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfadram.2025.379683.615910 | ||
نویسنده | ||
علیرضا محمدی کلهسر* | ||
دانشیارگروهزبانوادبیاتفارسی،دانشکدهادبیاتدانشگاه.شهرکرد،شهرکرد،ایران. | ||
چکیده | ||
در مطالعات مربوط به پیوند شعر و موسیقی، به موضوع برش شعر در موسیقی آوازی ایران چندان توجه نشده است. مقالة حاضر، درپی معرفی شیوه و الگوی برش شعر در ردیف آوازی عبدالله دوامی است. روش گردآوری دادههای این مقاله کتابخانهای و روش پژوهش نیز توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر دیدگاه امید طبیبزاده دربارة وزن شعر عامیانه است. میتوان گفت عبدالله دوامی در برش اشعار، بیش از همه تابع شیوة خوانش عامیانة آنهاست. خوانش عامیانة شعرهای عروضی یا کلاسیک فارسی، موجب میشود تا وزن شعر عامیانه بر این اشعار تحمیل، و تعیین جایگاههای برش شعر نیز همسو با این وزن انجام شود. این شیوة برش، بیش از آنکه در گرو معنای شعر باشد، تابع وزن تکیهای-هجاییِ شعر بهمنزلة یک ویژگیِ صوری است. این الگو بهسادگی میتواند تمامی برشهای نامعمولی را توجیه کند که بیتوجه به معنای شعر، گاه یک واژه یا عبارت را به یک یا چند بخش کاملاً بیمعنا تقسیم میکنند. نقش این الگو را در برخی توازیها و تکرارهای خاص ملودیک در ردیف آوازی دوامی نیز میتوان دید؛ چنانکه توازیهای ملودیک در ردیف دوامی، میان پارههایی شکل میگیرند که حاصل برش بر مبنای خوانش عامیانة شعرند. به نظر میرسد این الگو میتواند رویکردی جدید در برابر رویکردهای معنامحورِ کنونی در حوزة پیوند شعر و موسیقی محسوب شود. | ||
کلیدواژهها | ||
برش شعر؛ عبدالله دوامی؛ آواز؛ وزن؛ توازی ملودیک؛ شعر عامیانه | ||
مراجع | ||
Azarsina, M. (2014). Poem or Music? (The rhythm of blank verse) [she’r ya musighi? (Tanana-ye She’r-e sepid)]. Tehran: Soroosh. (In Persian) Bateni, M.R. (1969). Description of the grammatical structure of the Persian language (Based on a general theory of language) [Tosif-e sakhteman-e dasturi-ye zaban-e farsi (Bar mabna-ye yek nazariye-ye Omumi-ye zaban)]. Tehran: Amirkabir. (In Persian) Dehlavi, H. (2022).The connection between poetry and vocal music [Peyvand-e she’r va musiqi-ye Avazi]. Tehran: Mahur. (In Persian) Fatemi, S. (2003). Nursery rhythms in Iran: A study on Persian folk poetry meters [Ritm-e koodakane dar Iran: Pzhuheshi piramoon-e vazn-e she’r-e amiyane-ye Farsi]. Tehran: Mahur. (In Persian) Fatemi, S. (2004). The connection between poetry and music; rule or style [Peyvand-e she’r va musiqi; gha’ede ya sabk?]. Mahur, (28), 137- 160. www.magiran.com/volume/27393 Forugh, M. (1958).The connection between poetry and music(10) [Peyvand-e she’r va musiqi]. Music Magazine, (29), 67- 73. https://ensani.ir/file/download/article/20120504115932-6099-370.pdf Haghshenas, A.M. (2003).Phonetics [Avashenasi]. Tehran: Agah. (In Persian) Khazraei, B. (2004). A look at the meter of poetry in several narrations of Iranian music [negahi be vazn dar chand ravayat az radif-e musighi-ye Iran]. Mahur, (23), 109- 128. www.magiran.com/volume/8080 Kiani, M. (1992). Seven dastgah of Iranian music. Tehran: Saz-e Nowrouz. (In Persian) Payvar, F. (1996). The vocal radif and old tasnifs according to the version of Abdollah Davami [Radif-e Avazi va tasnifha-ye ghadimi be ravayat-e Abdollah Davami]. Tehran: Mahur. (In Persian) Mallah, H. (1988). The connection between music and poetry [Peyvand-e musiqi va she’r]. Tehran: Faza. (In Persian) Modarresi Ghavami, G. (2014). Juncture: Pause or Boundary? [Derang: Maks ya Marz?]. Language Science, 2 (3), 7- 27. https://ls.atu.ac.ir/article_3103.html Tabibzadeh, O. (2003). Metrics of the Persian folk poetry [Tahlil-e vazn-e she’r-e amiyane-ye Iran]. Tehran: Nilufar. (In Persian) Tabibzadeh, O. (2010). A Comparative study of quantitative and accentual-syllabic meters in Farsi and Gilaki [Barrasi-ye tatbighi-ye vaznha-ye kami va tekiyeei dar Farsi va Gilaki]. Adab Pazhuhi, 4(1), 7- 30. https://journals.guilan.ac.ir/article_362.html Tabibzadeh, O. (2010). The beats of Persian folk poetry [zarbha-ye she’r-e amiyane-ye Farsi]. Name-ye Farhangistan, 15 (3), 65- 77. https://nf.apll.ir/issue_19676_19693.html Tabibzadeh, O. & Mirtalaei, M. (2010). Metrical features in Persian songs and tasnifs [vizhegiha-ye vazni dar taraneha va tasnifha-ye Farsi]. Name-ye Farhangistan, 14 (1), 52- 70. https://nf.apll.ir/issue_19703_19708.html Tala’I, D. (2019). The book of avaz: Decodification of Persian vocal music based on Abdollah Davami’s radif [Ketab-e Avaz: Ramzgoshaei-ye Avaz-e Irani bar asas-e radif-e Abdollah Davami]. Tehran: Mahur. (In Persian) Vahidiyan Kamyar, T (2000). Prosody of speech in Persian [Nava-ye goftar dar Farsi]. Mashhad: Ferdowsi University. (In Persian) آذرسینا، مهدی (1395). شعر؟ یا موسیقی؟ (تننای شعر سپید). تهران: سروش.
باطنی، محمدرضا (1348). توصیف ساختمان دستوری زبان فارسی (بر مبنای یک نظریة عمومی زبان). تهران: امیرکبیر.
پایور، فرامرز (1375). ردیف آوازی و تصنیفهای قدیمی به روایت استاد عبدالله دوامی. تهران: ماهور.
حقشناس، علیمحمد (1382). آواشناسی. تهران: آگه.
خضرایی، بابک (1383). نگاهی به وزن شعر در چند روایت از ردیف موسیقی ایران. فصلنامة ماهور، (23)، 109- 128. https://www.magiran.com/volume/8080
دهلوی، حسین (1401). پیوند شعر و موسیقی آوازی. تهران: ماهور.
طبیبزاده، امید (1382). تحلیل وزن شعر عامیانة فارسی. تهران: نیلوفر.
طبیبزاده، امید (1389). بررسی تطبیقی وزنهای کمّی و تکیهای در فارسی و گیلکی. فصلنامة ادبپژوهشی، 4 (1)، 7- 30. https://journals.guilan.ac.ir/article_362.html
طبیبزاده، امید (1395). ضربهای شعر عامیانة فارسی. نامة فرهنگستان، 15(3)، 65- 77. https://nf.apll.ir/issue_19676_19693.html طبیبزاده، امید؛ میرطلایی، مائده (1394). ویژگیهای وزنی در ترانهها و تصنیفهای فارسی. نامة فرهنگستان، 14(1)، 52- 70. https://nf.apll.ir/issue_19703_19708.html
طلایی، داریوش (1398). کتاب آواز: رمزگشایی آواز ایرانی بر اساس ردیف عبدالله دوامی. تهران: نی.
فاطمی، ساسان (1382). ریتم کودکانه در ایران: پژوهشی پیرامون وزن شعر عامیانة فارسی. تهران: ماهور.
فاطمی، ساسان (1384). پیوند شعر و موسیقی؛ قاعده یا سبک؟. فصلنامة ماهور، (28)، 137- 160. https://www.magiran.com/volume/27393
فروغ، مهدی (1337). پیوند شعر و موسیقی (10). مجلة موسیقی، (29) ، 67- 73. https://ensani.ir/file/download/article/20120504115932-6099-370.pdf
کیانی، مجید (1371). هفت دستگاه موسیقی ایران. تهران: ساز نوروز.
مدرسی قوامی، گلناز (1393). درنگ: مکث یا مرز؟. علم زبان، 2(3)، 7- 27. https://ls.atu.ac.ir/article_3103.html
ملاح، حسینعلی (1367). پیوند موسیقی و شعر. تهران: موسسه علمی و فرهنگی فضا. وحیدیان کامیار، تقی (1379). نوای گفتار در فارسی (تکیه، آهنگ، مکث). مشهد: دانشگاه فردوسی.
Vocal References Davami. A. (2002). Abdollah Davami’s vocal radif [Radif-e Avazi-ye Abdollah Davami]. Tehran: Mahur. (In Persian) Karamati, M. (2014). Abdollah Davami’s vocal radif [Radif-e Avazi be ravayat-e ostad Abdollah Davami]. Tehran: Mahur. (In Persian) Shirmohammad, R. & Shirmohammad, R. (2023). Abdollah Davami’s vocal radif [Radif-e Avazi be ravayat-e Abdollah Davami]. Tehran: Mahur. (In Persian) دوامی، عبدالله (1381). ردیف آوازی عبدالله دوامی. تهران: ماهور.
شیرمحمد، رهام؛ شیرمحمد، محمدرضا (1402). ردیف آوازی به روایت عبدالله دوامی. تهران: ماهور. کرامتی، محسن (1395). ردیف اوازی به روایت استاد عبدالله دوامی. تهران: ماهور. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 117 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 118 |