
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,693 |
تعداد مقالات | 72,239 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,228,801 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,060,299 |
مدارس آمریکایی و سیاستهای آموزشی در دوره پهلوی اول (1304-1320 ه.ش) | ||
پژوهشهای علوم تاریخی | ||
مقاله 12، دوره 16، شماره 2 - شماره پیاپی 38، اسفند 1403، صفحه 315-344 اصل مقاله (1.61 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhss.2024.385450.473752 | ||
نویسندگان | ||
نورالدین نعمتی* 1؛ علی شهبانی نصری2 | ||
1گروه تاریخ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، تهران ، ایران، | ||
2گروه تاریخ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
از اقدامات میسیونرهای مسیحی آمریکایی در ایران دوره قاجار، ایجاد مدارسی با سبک آموزشی جدید در نقاط مختلف ایران بود. تا پیش از دوره پهلوی، فعالیت این مدارس کمابیش با سازش یا همکاری حکومت همراه بود؛ اما با روی کار آمدن رضاشاه و تلاش بیشتر حکومت برای نظارت و ایجاد یکپارچگی در نظام آموزشی در سراسر ایران، حکومت آرام آرام نظارت خود را بر مدارس خارجی و از جمله این مدارس بیشتر کرد. قوانین مختلفی تصویب و اجرا شد که به تدریج عرصه را بر مدارس آمریکایی تنگ کرد. به فعالیت مدارسی که قوانین این نظم جدید را نمیپذیرفتند به آسانی خاتمه داده میشد؛ اما این اقدامات نیز برای اطمینان از فعالیت مدارس آمریکایی در چارچوب قوانین جدید کافی به نظر نمیرسید. پژوهش حاضر تلاش دارد به کمک اسناد نویافته مراکز آرشیوی و به شیوه توصیفی تحلیلی به این پرسش پاسخ دهد که تحولات نظام آموزشی در دوره پهلوی اول چگونه بر فعالیتهای مدارس میسیونری آمریکایی تأثیر گذاشت؟ این پژوهش مدعی است که علیرغم برخی مقاومتها بیشتر مدارس میسیونری آمریکایی تلاش کردند خود را با نظم جدید وفق دهند تا فعالیت آنان با مشکل جدی مواجه نشود. گرچه در نهایت در سالهای پایانی حکومت پهلوی اول بر اساس برنامههای متمرکز وزارت فرهنگ ناچار شدند با فروش کلیه اموال خود به دولت، به فعالیتشان خاتمه دهند. به نظر میرسد نظارت دولت بر مدارس میسیونری آمریکایی کمتر تابعی از فراز و فرود رابطه سیاسی بوده است. در واقع این پژوهش در پی اثبات این فرضیه است که وزارت معارف/فرهنگ با تدوین و اجرای برنامه متمرکز آموزشی در جهت تقویت راهبرد دولت-ملت، فعالیت مدارس میسیونری آمریکایی را محدود کرد و سپس به فعالیت آنها خاتمه داد | ||
کلیدواژهها | ||
ایران؛ مدارس میسیونری آمریکایی؛ پهلوی اول؛ نظام آموزشی؛ وزارت معارف؛ شورای عالی معارف | ||
مراجع | ||
اسناد نویافته آرشیو ملی ایران (ساکما)
ساکما، سند 1: 014943-240
ساکما، سند 2: 026032-240
ساکما، سند 3: 037946-310
ساکما، سند 4: 072635-310
ساکما، سند 5: 037939-240
ساکما، سند 6: 009997-297
ساکما، سند 7: 016119-297
ساکما، سند 8: 006229-240
ساکما، سند 9: 039129-297
ساکما، سند 10: 005359-297
ساکما، سند 11: 000619-297
ساکما، سند 12: 073176-310
ساکما، سند 13: 023693-297
ساکما، سند 14: 016079-297
ساکما، سند 15: 051700-310
ساکما، سند 16: 015979-297
ساکما، سند 17: 015927-297
ساکما، سند 18: 5997534-952974569
ساکما، سند 19: 7574953-952974499
اسناد منتشرنشده اداره اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه (استادوخ)
استادوخ، 1305 ش، کارتن 9، پرونده 11
استادوخ، 1306 ش، کارتن 35، پرونده 37
استادوخ، 1309 ش، کارتن 36، پرونده 27/63
استادوخ، 1312 ش، کارتن 38، پرونده 63
استادوخ، 1315 ش، کارتن 25، پرونده 34
استادوخ، 1315 ش، کارتن 64، پرونده 12
الدر، جان .(1333 ش)، تاریخ میسیون آمریکایی در ایران، ترجمۀ سهیل آذری، تهران، نور جهان.
امید، حسین .(1332 ش)، تاریخ فرهنگ آذربایجان، ج 1، تبریز، چاپخانه فرهنگ.
شاهمرادی، آمنه .(1397 ش)، آموزش و پرورش اقلیتهای دینی از مشروطه تا پایان حکومت پهلوی اول، تهران، مورخان.
شجیعی، زهرا .(1383 ش)، نخبگان سیاسی ایران از انقلاب مشروطیت تا انقلاب اسلامی، ج 1، تهران، سخن.
علیبابایی، غلامرضا .(1375 ش)، تاریخ سیاست خارجی ایران از شاهنشاهی هخامنشی تا به امروز، تهران، درسا.
قاسمی پویا، اقبال .(1377 ش)، مدارس جدید در دوره قاجاریه، بانیان و پیشروان، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
کرونین، استفانی .(1393 ش)، رضاشاه و شکلگیری ایران نوین، ترجمۀ مرتضی ثاقبفر، تهران، جامی.
مرکز اسناد ریاستجمهوری (1381 ش)، اسنادی از مدارس ایرانی در خارج و مدارس خارجی در ایران (1301-1317 ش)، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
مصوبات مجلس شورا، دوره اول، قانون اساسی معارف، ج 1، مصوب 9/8/1290.
مصوبات مجلس شورا، دوره سوم، قانون شورای عالی معارف، ج 1، مصوب 20/۱۲/1300.
مصوبات مجلس شورا، دوره ششم، قانون اجازه تأسیس شعب شورای عالی معارف در مراکز مهمه ایالات و ولایات، ج 1، مصوب 14/06/1306.
ناطق، هما .(1368 ش)، ایران در راهیابی فرهنگی 1838-1848، پاریس، خاوران.
Alibabaei, G.1375/1996 AD.The History of Iran's Foreign Policy from the Achaemenid Empire to the Present, Tehran: Dorsa. [In Persian]. Cronin, S.1393/2014 AD.The Making of Modern Iran: State and Society Under Riza Shah 1921-1941, translated into Persian by Morteza Saghebfar, Tehran: Jami. [In Persian]. Davis, M. M.2001. Evangelizing the Orient: American Missionaries in Iran, 1890-1940, Ph. D thesis, The Ohio State University. DeNovo, John A.1968. American Interests and Policies in the Middle East, 1900-1939, Minneapolis: The University of Minnesota Press. Elder, J.1333/1954 AD. History of the Iran Mission, translated into Persian by Soheil Azari, Tehran: Noor-e Jahan. [In Persian]. Ghasemi Pooya, E.1377/1998 AD. New Schools in the Qajar Era: Founders and Pioneers, Tehran: Academic Publication Center [In Persian]. Nategh, H.1368/1990 AD. Iran in Cultural Advancement, Paris: Khavaran [In Persian]. Omid, H.1332/1953 AD. The History of Azerbaijan Culture, Tabriz: Chapkhaneh Farhang. [In Persian]. Presidential Publication Organization .1381/2002 AD.Selected Documents From Iranian Schools Abroad and Foreign Schools in Iran (1922-1938), Tehran: The Printing and Publishing Organization of the Ministry of Culture and Islamic Guidance. [In Persian]. Shahmoradi, Ameneh .1397, 2018 AD. The Education of Religious Minorities from the Constitutional Revolution to the End of Reza Shah's Reign, Tehran: Movarrekhan. [In Persian]. Shajii, Zahra (1383/2004 AD) Political Elites of Iran from the Constitutional Revolution to the Islamic Revolution, Vol. 1, Tehran: Sokhan [In Persian]. US Department of State.1953. Foreign Relations of the United States Diplomatic Papers, 1936, Volume III, The Near East and Africa, Washington: United States Government Printing Office. US Department of State.1958. Foreign Relations of the United States Diplomatic Papers, 1940, Volume III, The British Commonwealth, the Soviet Union, the Near East and Africa, Washington: United States Government Printing Office. Zirinisky, Michael P. 1993. “A Panacea for the Ills of the Country: American Presbyterian Education in Inter-War Iran”, Iranian Studies, Vol. 26, No. ½, pp. 119-137. Zirinsky, Michael P. 1993. “Render Therefore Unto Caesar the Things Which Are Caesar's: American Presbyterian Educators and Reza Shah”, Iranian Studies, Vol. 26, No. ¾, pp. 337-356. National Library and Documentation Organization of Iran, abbreviated as Sakma. [In Persian]. Sakma, Document 1: 240-014943. [In Persian]. Sakma, Document 2: 240-026032. [In Persian]. Sakma, Document 3: 310-037946. [In Persian]. Sakma, Document 4: 310-072635. [In Persian]. Sakma, Document 5: 240-037939. [In Persian]. Sakma, Document 6: 297-009997. [In Persian]. Sakma, Document 7: 297-016119. [In Persian]. Sakma, Document 8: 240-006229. [In Persian]. Sakma, Document 9: 297-039129. [In Persian]. Sakma, Document 10: 297-005359. [In Persian]. Sakma, Document 11: 297-000619. [In Persian]. Sakma, Document 12: 310-073176. [In Persian]. Sakma, Document 13: 297-023693. [In Persian]. Sakma, Document 14: 297-016079. [In Persian]. Sakma, Document 15: 310-051700. [In Persian]. Sakma, Document 16: 297-015979. [In Persian]. Sakma, Document 17: 297-015927. [In Persian]. Sakma, Document 18: 952974569 – 5997534. [In Persian]. Sakma, Document 19: 952974499 – 7574953. [In Persian]. Department of Documents and History of Diplomacy of the Ministry of Foreign Affairs, abbreviated as Estadukh. [In Persian]. Estadukh, 1305 SH, Box 9, File No. 11. [In Persian]. Estadukh, 1306 SH, Box 35, File No. 37. [In Persian]. Estadukh, 1309 SH, Box 36, File No. 63/27. [In Persian]. Estadukh, 1312 SH, Box 38, File No. 63. [In Persian]. Estadukh, 1315 SH, Box 25, File No. 34. [In Persian]. Estadukh, 1315 SH, Box 64, File No. 12. [In Persian]. Resolutions of the Parliament, 1st term, The Constitution of Education, Vol. 1, Ratified on 1290/8/9. [In Persian]. Resolutions of the Parliament, 3rd term, The Law of the Supreme Council of Education, Vol. 1, Ratified on 1300/12/20. [In Persian]. Resolutions of the Parliament, 6th term, The Law on the Authorization to Establish Branches of the Supreme Council of Education in the Major Centers of the Provinces and Regions, Vol. 1, Ratified on 1306/6/14. [In Persian]. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 209 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 39 |