
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,878 |
تعداد مقالات | 74,135 |
تعداد مشاهده مقاله | 137,876,107 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 107,235,199 |
برخورد هستیشناسانۀ مولانا با نقاشی در پارههایِ غزلی از دیوان کبیر | ||
نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 شهریور 1404 اصل مقاله (1.06 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2025.391422.667432 | ||
نویسنده | ||
مریم کشمیری* | ||
استادیار گروه نقاشی، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
زیر بار سنتهای بازنمایی پیشااسلامی، نقاشی در اسلام با این گناه بزرگ روبهرو بود که درپی هماوردی با آفرینش الهی است. از اینرو، سخنان مولانا دربارۀ شمایلشکنی، سنت نقاشی بیزانسیـمسیحی و نقاشی در اسلام، نگرش دگرگونهای را بازمیتاباند. پژوهش در این چارچوب به این پرسشها میپردازد: بنمایههای نگرش مولانا به نقاشی چیست؟ او چگونه میان جنبش شمایلشکنی، چهرهنگاری بیزانسیـمسیحی و نقاشی در تمدن اسلامی مرزبندی میکند؟ هدف پژوهش، بررسی چالشهای نقاشی از چشمانداز الهیات، خوانش غزل مولانا با رهیافت تصویری و شناخت نگرش تأویلگرایانه او به نقاشیست. از دید روششناسی، بررسی تاریخی پایة مطالعه است. این بررسی همراه با کاربردشناسی واژگان و مفاهیم در بافت سخن مولانا و گزارشگران همروزگار در سنجش با نمونههای تاریخیِ بازنمایی پیش میرود. منابع، کتابخانهای است؛ پارهای از مفاهیم و سخنان مولانا دربارۀ نقاشی، همبستگی باورها و دیدگاههای او با آموزههای وحیانی و چیرگی روش عرفانی بر سخن مولانا، تکیهگاههای نظری پژوهش است. پژوهش نشان میدهد مولانا در رویارویی با چالش بازنمایی روح، میان نقاشی جسمانی و روحانی تمایزگذاری میکند. برپایة این تمایزگذاری، خداوند روح را در حرکت دائمی میآفریند و تصویر میکند، اما هرچند نقاش، روح را مینمایاند، کار او، بازنمایی در حالت ایستا است، چنین نقشی در جایگاه هماوردی با آفرینش الهی نمیایستد. | ||
کلیدواژهها | ||
غزلیات شمس؛ روان ساکن؛ شمایلشکنی؛ نقاشی جسمانی؛ نقاشی روحانی | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 125 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 33 |