تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,572 |
تعداد مقالات | 71,028 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,499,280 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,761,728 |
مطالعه تاثیر شناختیِ زبانِ فیزیولوژیک بر زبانِ سخن در فارسی و عربی | ||
پژوهشهای زبانی | ||
دوره 15، شماره 2 - شماره پیاپی 26، دی 1403، صفحه 269-293 اصل مقاله (726.84 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jolr.2024.367810.666866 | ||
نویسندگان | ||
سمیه محمدی1؛ زهره قربانی مادوانی* 2 | ||
1گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران | ||
2گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
پژوهش حاضر به مطالعه شناختی زبانهای فارسی و عربی در حوزه چشایی و محصول مترتب بر آن یعنی مزهها میپردازد با این هدف که از بخشی از فهم و ادراک فارسیزبانان و عربزبانان که از طریق حوزه چشایی حاصل میگردد شناخت حاصل نماید. در همین راستا به تحلیل شناختی عبارتهایی که دربردارندهی تاثیرات کارکرد چشاییِ زبان فیزیولوژیک بر زبان گفتاری است، میپردازد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و در چارچوب رویکرد معناشناسی شناختی است. مطالعه دادهها نشان میدهد که 1. زبانهای مذکور از حوزه چشایی عمدتا برای مفهومسازی مفهوم "آزمودن و ارزیابی" و نتایج ناشی از آن مانند احساس رضایتمندی و لذت یا نارضایتی و درد بهره میبرند؛ 2. واقعیت شناختیِ حوزه چشایی با واقعیت خارجی و متعارف حس چشایی متفاوت مینماید. به لحاظ واقعیت بیرونی، چشیدن تجربهای حسی و موقتی است که تنها گیرنده آن، زبان و صرفا در مورد خوردنیها موضوعیت پیدا میکند ولی سازوکار شناختی این تجربه فیزیکی-چشایی را برای درک و شناخت محیط و مفاهیم انتزاعی بکار میبرد و برای فهم و درک بسیاری از تجربیات و مصادیق محیطی، آنها را میچشد! از چشیدنِ سخن افراد گرفته «شیرینسخن» تا گوشت آنها «گوشت-تلخ» در سازوکار مذکور، تنها گیرنده مزه، زبان نیست بلکه شنیدن نیز ایجاد مزه میکند «با این خبر کاممون تلخ شد» و دل، شیرینی وصال را میچشد «به کام دل رسید»؛ کما اینکه، چشیدن منحصر به خوردنیها نیست و چشم نیز شور و خُلق، تند و روی، ترش تصور میگردد. یکی از نقاط اهمیت درک عالم ناخوردنیها با خوردنیها آنجا نمایان میگردد که مجموعه تناظرهای این استعارهها به ما امکان میدهد با استفاده از دانشی که دربارهی مزهها داریم، دربارهی تجربیات و مصادیق اطراف خود بیاندیشیم. برای نمونه چون بانمکی، مطلوب است پس معاشرت با فردی که بانمک تصور شود نیز راحت و مطلوب فهم میگردد و اینگونه، بانمکیِ فرد موردنظر، دیگر ویژگیهای او که ممکن است نامطلوب باشد را تحت شعاع قرار میدهد همانطور که بانمکیِ نوعی خوراکی میتواند جنبههای مضر آن را نیز مطلوب بنمایاند. نتیجه آنکه مزه نوعی نگرش پدیدارشناسانه و بالطبع ارزیابانه به ماهیت تجارب ما بمثابه حوزه مقصد دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
مفهوم مزه؛ حوزه چشایی؛ رویکرد شناختی؛ زبان فارسی؛ زبان عربی | ||
مراجع | ||
قرآن مجید.
باقری، علیاصغر و مصطفی خورسندیشیرغان (1400). تجربه مزه و نامزه؛ تجربه عرفانی آفاقی و اَنفسی بهاءِ ولد و لائوزه، متنپژوهی ادبی، دورۀ 25، ش 88، صص 296-318.
دهخدا، علیاکبر (1363). امثال و حکم، چاپ ششم، تهران، سپهر.
صلاحی، عسگر و ندا نبیزاده اردبیلی (1399). استعاره مفهومی مزهها در اشعار کودکانه، زبانشناخت، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال 11، ش 2، صص 1-22.
فیاضی، مریم سادات و کرد زعفرانلو کامبوزیا، عالیه و گلفام، ارسلان و افراشی، آزیتا و آقاگل زاده، فردوس (1387). خاستگاه استعاری افعال حسی چندمعنا در زبان فارسی از منظر معنیشناسی شناختی، ادب پژوهی، شمارۀ 6، صص 87-109.
کوچش، زُلتن (1398). مقدمهای کاربردی بر استعاره، ترجمۀ شیرین پور ابراهیم، چاپ دوم، تهران، سمت.
محمدی، سمیه (1400). بررسی مقابلهای استعاره (استعارههای مربوط به چهار مفهوم احساسی شادی، غم، خشم و ترس) در زبانهای فارسی و عربی بر اساس نظریه استعاره مفهومی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان.
محمدیان، عباس و مجید فرحانیزاده (1397). استعاره مفهومی شادی در دیوان شمس، دو فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات زبانی و بلاغی، سال9، ش18، ص319-350.
ناظمیان، رضا (1393). فرهنگ امثال و تعابیر عربی- فارسی، تهران، فرهنگ معاصر.
نجفی، ابوالحسن (1387). فرهنگ فارسی عامیانه، چاپ دوم، تهران، نیلوفر.
https://www.ettelaat.com/روزنامه اطلاعات، 2 مرداد 1397، شماره 27057
The Holy Quran. A group of authors, N. D,. Al-Monjed. Beirut: Dar Al-Mashreq. [In Arabic].
Bagheri, Ali-Asghar & Mostafa Khorsandi-Shirghan, 2021, "The Experience of Taste and Tastelessness: Bahā' al-Walad's and Laozi's Mystical Experience of the External and Internal Worlds." Literary Text Research, Vol. 25, No. 88, pp. 296-318. Dehkhoda, Ali Akbar, 1984, Amsal-o Hekam. Sixth edition, vol. 1, vol. 2, vol. 3 and vol. 4, Tehran: Sepehr. [In Persian]. Fayazi, Maryam Sadat, Kord Zafaranlu Kambozia, Alieh, Golfam, Arsalan, Afrashi, Azita, & Aghagolzadeh, Ferdos, 2008, "The Metaphorical Origin of Polysemous Sensory Verbs in Persian from the Perspective of Cognitive Semantics." Adab-Pajouhi, No. 6, pp. 87-109. Gibbs, Raymond W.,1994, The poetics of mind: Figurative thought, language, and understanding. New York: Cambridge University Press. Kövecses, Zoltán. )2005(. Metaphor in Culture New York and Cambridge: Cambridge University Press. Kövecses, Z., 2019 , A practical introduction to metaphor. Translated by Shirin Pour Ebrahim. Second Edition. Tehran: Samat [In Persian]. Lakoff, George and Mark Johnson.,1980, MetaphorsWe Live By, Chicago: Chicago University Press. Mohammadi somayeh., 2022, A contrastive analysis of metaphore (metaphors on four emotions concept of happiness, sadness, anger and fear) in Persian and Arabic Languages based on conceptual metaphor theory. PhD Thesis, University of Bu-Ali Sina: Department of Arabic Language and Literature [In Persian]. Mohammadian, Abbas and Farhanizadeh, Majid., 2018, "Conceptual metaphor of happiness in Divan-e Shams". Two Quarterly Journal of Linguistic and Rhetorical Studies. Ninth year. No. 18. pp. 319-350. Najafi, Abu al-Hasan, 2008, Folk Persian culture. Second Edition. Tehran: Niloufar [In Persian]. Nazemian, Reza, 2014, Dictionary of Arabic-Persian proverbs and expressions. Tehran: Contemporary Culture [In Persian]. Pragglejaz Group., 2007, MIP: A method for identifying metaphorically used words in discourse. Metaphor and Symbol, 22 (1), 1-39. Ortony, A., 1975, Why Metaphors are Necessary and not Just Nice. Educational Theory, 25, 45-53. Salahi, Asghar & Neda Nabizadeh Ardabili., 2020, "The Conceptual Metaphor of Tastes in Children's Poetry." Linguistics, Institute for Humanities and Cultural Studies, Vol. 11, No. 2, pp. 1-22. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 86 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 7 |