تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,578 |
تعداد مقالات | 71,072 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,686,392 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,915,193 |
ارزیابی کمی تنش آبی در استان خراسان رضوی: رهیافتی ترکیبی با استفاده از شاخص فقر آب (WPI) | ||
نشریه علمی - پژوهشی مرتع و آبخیزداری | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 آبان 1403 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrwm.2024.377111.1766 | ||
نویسندگان | ||
محمد غلامی1؛ مجید کاظم زاده* 2 | ||
1دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت و کنترل بیابان، گروه مدیریت مناطق خشک و بیابانی، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه فردوسی، | ||
2استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران. | ||
چکیده | ||
استفاده نادرست از منابع آبی، سبب کمبود آب و در پی آن ایجاد مشکلات متعددی برای انسانها شده است. لذا، ارزیابی تنش آبی میتواند به مدیریت پایدار منابع آبی کمک کند. شاخص فقر آب (WPI) به عنوان ابزاری ترکیبی، عوامل تاثیرگزار بر وضعیت آب در یک منطقه مشخص را در قالب 5 معیار مهم منابع، دسترسی، ظرفیت، مصرف و محیط زیست ارزیابی میکند. در پژوهش حاضر، استان خراسان رضوی، به 22 محدوده مطالعاتی تفکیک و از WPI به منظور ارزیابی تنش آبی آنها استفاده شد. مطابق نتایج WPI، محدوده درگز با امتیاز 63/50 بهترین و محدوده کاشمر؛ کوهسرخ؛ خلیلآباد با امتیاز 20/20 بدترین وضعیت آبی را نسبت به سایر محدودهها به خود اختصاص دادند. میانگین WPI برای کل استان، عدد 41/34 بدست آمد که نشاندهنده وضعیت بحرانی آب میباشد. میانگین 5 معیار منابع، دسترسی، ظرفیت، مصرف و محیط زیست نیز برای کل استان به ترتیب 41/19، 35/36، 23/31، 06/38 و 05/47 بدست آمدند که با توجه به مقادیر معیارهای مصرف و منابع، مصرف آب، 96/1 برابر منابع آبی میباشد. بنابراین، بهرهوری بیرویه از منابع آبی، مخصوصا در بخش کشاورزی و عدم توجه به توسعه پایدار و آستانه تابآوری اکوسیستمها به عنوان مهمترین بخش تولید آب، مهمترین اشتباهات استراتژیک مدیریتیِ مسبب بحران آبی شناخته شدند. لذا، ایجاد توازن بین مصرف آب و منابع آبی، اختصاص بخشی از آب به نیاز آبی اکوسیستمها، استفاده از ظرفیت جامعه علمی در مدیریت منابع آب، کاهش وابستگی اقتصادی به کشاورزی و ... میتوانند به عنوان نقشه راه مدیریت منابع آبی جهت جلوگیری از بحرانیتر شدن شرایط موجود باشند. | ||
کلیدواژهها | ||
تنش آبی؛ توسعه پایدار؛ استان خراسان رضوی؛ شاخص فقر آب؛ منابع آب | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 118 |