پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,693 |
| تعداد مقالات | 72,239 |
| تعداد مشاهده مقاله | 129,215,735 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,044,124 |
تحلیل حجیت بر پایه مفاد ادله برائت شرعی | ||
| مجله علمی "پژوهشهای فقهی" | ||
| دوره 20، شماره 4، دی 1403، صفحه 259-272 اصل مقاله (940.88 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jorr.2024.377516.1009470 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد حسین سهیلی1؛ محمد کاظم رحمان ستایش* 2؛ علی اکبر رشاد3؛ سید ابوالقاسم نقیبی4 | ||
| 1گروه فقه و مبانی حقوق، دانشکدة حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| 2گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکدة الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، قم، ایران | ||
| 3گروه منطق فهم دین، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامی، مدرس خارج فقه و اصول حوزة تهران، ایران | ||
| 4گروه فقه و حقوق، دانشگاه شهید مطهری، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| این نوشتار به بررسی نظریات مختلف دربارة مفاد و مضمون ادلة اصل برائت شرعی می‌پردازد. در صد سال اخیر نظریه‌پردازی دربارة مفاد ادلة امارات و اصول عملیه تحت عناوینی همچون «مجعول در امارات و اصول عملیه» یا «وجه تنجیز آن‌ها» اهمیتی ویژه در مباحث اصول فقه پیدا کرده است. با وجود این سهم اصول عملیه، به غیر از استصحاب، در این مباحث ناچیز بوده است. نوشتار حاضر تلاش کرده این خلأ را نسبت به اصل برائت شرعی پر کند. در این زمینه با کنکاش «ادلة حجیت برائت شرعی» و «اقوال اصولیان» دربارة آن و با استفاده از روش‌شناسی ابتکاری، مبتنی بر در نظر گرفتن «سطوح مختلف فرایند حجیت و جعل حکم»، هشت نظریه استخراج و صورت‌بندی شده است. این هشت نظریه که برخی دارای تقاریب اثباتی متفاوت نیز هستند در سه دسته نظریات «رفع محور»، «جعل حکم تکلیفی»، و «ارشاد و امضا» تبیین و بررسی شده‌اند. در نهایت نظریة رفع وجوب احتیاط با اصلاحات و اضافاتی با عنوان جدید «عدم ایجاب احتیاط» کممؤونه‌ترین نظریه شناخته شد. در بیان جزئیات نظریة مختار از برخی مزایا و ظرفیت‌های سایر نظریات نیز استفاده شد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| برائت شرعی؛ حدیث رفع؛ مجعول؛ مفاد ادله | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم
ابن‌ابی‌جمهور، محمد بن زین‌الدین (1403 ق). عَوالِی اللَّئالی العَزیزیة فی الأحادیث الدّینیة. قم: سیدالشهداء.
آخوند خراسانى، محمدکاظم (1429 ق). کفایة الأصول. تعلیقات: عباس‌علی زارعی سبزواری. چ 6. قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
آملی، میرزاهاشم (1370 ق). بدائع الأفکار فی الأصول (تقریرات درس محقق عراقی). نجف: المطبعه العلمیه.
انصارى، مرتضى (1428 ق). فرائد الأصول. چ 9. قم: مجمع الفکر الاسلامی.
بحرالعلوم، سید علاء‌الدین (1431 ق). مصابیح الأصول (تقریرات درس آیت‌الله خویی). چ 3. بیروت: دار الزهراء.
بروجردى نجفى، محمدتقى (1417 ق). نهایة الأفکار (تقریرات درس محقق عراقی). چ 3. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
جلالی مازندرانی، سید محمود (1414 ق). المحصول فی علم الاُصول (تقریرات درس آیت‌الله سبحانی). قم: مؤسسة امام صادق(ع).
حر عاملی، محمد بن حسن (1409 ق). تفصیل وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة. قم: مؤسسة آل البیت(ع).
حسینی حائری، سید کاظم (1408 ق). مباحث الاصول، القسم الثانی (تقریرات درس خارج صدر). قم: بی‌نا.
حکیم، عبدالصاحب (1413 ق). منتقی الاصول (تقریرات درس خارج آیت‌الله سید محمد روحانی). قم: دفتر آیت‌الله سید محمد حسینی روحانی.
خمینى، سید مصطفی (1418 ق). تحریرات فی الأصول. قم: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
خویی، سید ابوالقاسم (1352). أجود التقریرات (تقریرات درس محقق نائینی). قم: مطبعه العرفان.
صدر، سید محمدباقر (1418 ق). دروس فی علم الأصول. چ 5. قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
طباطبایی، سید محمدحسین (بی‌تا). حاشیة الکفایة (للعلامة الطباطبایی). قم: بنیاد علمى و فکرى علامه طباطبایی.
عبدالساتر، حسن (1417). بحوث فی علم الاصول (تقریرات درس خارج محمدباقر صدر). بیروت: الدار الاسلامیه.
کاظمی خراسانی، محمدعلی (1376). فوائد الاُصول (تقریرات درس محقق نائینی). تعلیقات: آغا ضیاءالدین عراقی. قم: جامعة مدرسین حوزة علمیة قم.
کلینی، محمد بن یعقوب (1407 ق). الکافی. چ 4. تهران: دار الکتب الاسلامیه.
مرتضوی لنگرودی، محمدحسن (1376). جواهر الاصول (تقریرات درس امام خمینی). تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
مشکینی اردبیلی، ابوالحسن (1413 ق). کفایة الاصول (با حواشی مشکینی). قم: لقمان.
منتظری، حسین‌علی (1415 ق). نهایة الأصول (تقریرات درس آیت‌الله بروجردی). تهران: تفکر.
هاشمی شاهرودی، سید محمود (1417 ق). بحوث فی علم الاصول (تقریرات درس خارج صدر). چ 2. قم: مرکز الغدیر للدراسات الاسلامیه.
ـــــــــــــــــــــــــــــ (1431ق). أضواء و آراء (تعلیقات علی کتابنا بحوث فی علم الأصول). قم: مؤسسة دائره‌المعارف الفقه الإسلامی.
واعظ حسینی بهسودی، محمدسرور (1417 ق). مصباح الاصول (تقریرات درس خارج آیت‌الله خویی). چ 5. قم: کتابفروشی داوری.
The Holy Quran
Abd al-Satir, H. (1996). Buhouth fi Ilm al-Usoul. Beirut: Dar al-Islamiyyah. (in Arabic)
Akhund Khorasani, M.K. (2008). Kifayah al-Usoul. Qom: al-Nashr al-Islami Institute. (in Arabic)
Amoli, M. H. (1950). Bada'i al-Afkar fi al-Usoul. Najaf: Ilmiyyah Press. (in Arabic)
Ansari, M. (2007). Fara'id al-Usoul. Qom: Majma al-Fikr al-Islami. (in Arabic)
Araqi, D. D. (1999). Maqalat al-Usoul. Qom: Majma al-Fikr al-Islami. (in Arabic)
Bahr al-Uloum, A. D. (1921). Masabih al-Usoul. Tehran: Markaz-e Nash-re Ketab. (in Arabic)
Borujerdi Najafi, M.T. (1996). Nihayah al-Afkar fi Mabahith al-Alfaz. Qom: Islamic Publications Office. (in Arabic)
Hakim, A. S. (1992). Muntaqa al-Usoul. Qom: Office of Ayatollah Sayyid Mohammad Husayni Rawhani. (in Arabic)
Hashemi Shahroudi, M. (1996). Buhouth fi Ilm al-Usoul. Qom: Institute for Encyclopedia of Islamic Jurisprudence. (in Arabic)
--------------------------. (2009). Adwa' wa Ara'. Qom: Islamic Jurisprudence Encyclopedia Institute. (in Arabic)
Hor Ameli, M. (1988). Wasail al-shia. Qom: Al al-bayt institue. (in Arabic)
Husayni Haeri, K. (1987). Mabahith al-Usoul. Qom: Indications and proofs-Practical principles. (in Arabic)
Ibn-Abi-Jumhour, M. (1982). Awali al-la'ali. Qom: Sayed al-Shuhada Publications. (in Arabic)
Jalali mazandarani, M.H. (1993). al-Mahsoul fi Ilm al-Usoul. Qom: Imam Sadiq Institute. (in Arabic)
Khoei, A.Q. (1973). Ajwad al-Taqrirat. Qom: al-Irfan Press. (in Arabic)
Khomeini, M. (1997). Tahrirat fi al-Usoul. Qom: Institute for Compilation and Publication of Imam Khomeini's Works. (in Arabic)
Koleini, M. (2028). Al- Kafi. Tehran: Dar al-kotob al-Islamiyya publication. (in Arabic)
Meshkini Ardabili, A.H. (1992). Kifayah al-Usoul (ma` Hawashi al-Mishkini). Qom: Luqman Press. (in Arabic)
Montazari, H.A. (1994). Nihayah al-Usoul. Tehran: Tafakkur Press. (in Arabic)
Mortazavi Langarudi, M.H. (1997). Jawahir al-Usoul. Tehran: Institute for Compilation and Publication of Imam Khomeini's Works. (in Arabic)
Sadr, M.B. (1997). Durous fi Ilm al-Usoul. Qom: al-Nashr al-Islami Institute. (in Arabic)
Tabatabaei, M.H. (n.d). Hashiyah al-Kifayah. Qom: Allamah Tabatabaei Scientific and Intelectual Foundation. (in Arabic)
Vaez Husyani Behsoudi, M.S. (1996). Misbah al-Usoul. Qom: Davari Bookstore. (in Arabic) | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 258 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 270 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب