سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,573
تعداد مقالات71,037
تعداد مشاهده مقاله125,520,992
تعداد دریافت فایل اصل مقاله98,780,558
علیزاده, عبدالرضا, علوی قزوینی, سید علی, میرباقری, سیده فاطمه. (1403). قانونگذاری بشری در «ما لا نصّ فیه» میرزای نائینی و «منطقة‌الفراغ» شهید صدر. , 54(1), 65-88. doi: 10.22059/jlq.2024.370089.1007843
عبدالرضا علیزاده; سید علی علوی قزوینی; سیده فاطمه میرباقری. "قانونگذاری بشری در «ما لا نصّ فیه» میرزای نائینی و «منطقة‌الفراغ» شهید صدر". , 54, 1, 1403, 65-88. doi: 10.22059/jlq.2024.370089.1007843
علیزاده, عبدالرضا, علوی قزوینی, سید علی, میرباقری, سیده فاطمه. (1403). 'قانونگذاری بشری در «ما لا نصّ فیه» میرزای نائینی و «منطقة‌الفراغ» شهید صدر', , 54(1), pp. 65-88. doi: 10.22059/jlq.2024.370089.1007843
علیزاده, عبدالرضا, علوی قزوینی, سید علی, میرباقری, سیده فاطمه. قانونگذاری بشری در «ما لا نصّ فیه» میرزای نائینی و «منطقة‌الفراغ» شهید صدر. , 1403; 54(1): 65-88. doi: 10.22059/jlq.2024.370089.1007843

قانونگذاری بشری در «ما لا نصّ فیه» میرزای نائینی و «منطقة‌الفراغ» شهید صدر

مطالعات حقوق خصوصی
مقاله 5، دوره 54، شماره 1، اردیبهشت 1403، صفحه 65-88    اصل مقاله (1.01 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlq.2024.370089.1007843
نویسندگان
عبدالرضا علیزاده* 1؛ سید علی علوی قزوینی1؛ سیده فاطمه میرباقری2
1دانشیار، گروه حقوق خصوصی، دانشکدة حقوق دانشکدگان فارابی، دانشگاه تهران، قم، ایران.
2دانشجوی دکتری، دانشکدة حقوق دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران.
چکیده
هرچند در جوامع مدرن اغلب حکومت‌ها، دارای رکن قانونگذارند، ولی سازوکار تدوین قوانین هر حکومت، مبتنی بر مبانی فکری همان حکومت شکل گرفته است. توجه به مسئلة قانونگذاری در حکومت شیعی اغلب از زمان انقلاب مشروطه در ذهن گروهی از علما نقش بسته و تلاش کرده‌اند در این خصوص نظریه‌پردازی کنند. یکی از مهم‌ترین نظریات در این زمینه، اندیشة تقسیم احکام به ثابت و متغیر است. بنابراین در این نوشتار ضمن مقایسة دیدگاه دو تن از طراحان این اندیشه، به بررسی تفاوت حوزة احکام متغیر در نظریة آنها می‌پردازیم. میرزای نائینی این محدوده را «عرفیة محضه» می‌داند و تنها به «عدم مخالفت قطعیه» با احکام ثابت اکتفا می‌کند. اما شهید صدر معتقد است ادله در این حوزه نیز اشاراتی دارند که قانونگذاری باید بر اساس آنها صورت پذیرد. ازاین‌رو در نگاه او قانونگذاری در «منطقة‌الفراغ» ترکیبی از کار فقهی و کار عرفی کارشناسی است.
کلیدواژه‌ها
احکام ثابت؛ احکام متغیر؛ قانونگذاری بشری؛ ما لا نصّ فیه؛ منطقه الفراغ
مراجع
منابع

قرآن کریم

  1. ابوالقاسمی دهاقانی، نرجس و سیدجواد ورعی (۱۳۹۴). «بررسی تطبیقی قانونگذاری در آرای شیخ فضل‌الله نوری و میرزای نائینی». مجلة فقه و اصول، دورة 47، ش ۱۰۳، ص 55-72. در: https://doi.org/10.22067/fiqh.v47i23.34612 (14 بهمن 1402)
  2. اسماعیلی، محسن؛ اصغری، محمدرضا و رضا رشیدی (۱۳۹۳). «تأملی در نظریة منطقة‌الفراغ از منظر شهید صدر و نقدها و نقص‌های آن». مجلة دانش حقوق عمومی، دورة 3، ش 8، ص 45-64.در: https://mag.shora-rc.ir/article_52.html(14 بهمن 1402)
  3. الصدر، سیدمحمدباقر (1390). الاسلام یقود الحباه. چ چهارم، قم، دارالصدر.
  4. الصدر، سیدمحمدباقر (1424ق). اقتصادنا. چ سوم، قم، دارالصدر.
  5. الصدر، سیدمحمدباقر (1426ق). البنک لا ربوی فی الاسلام. چ اول، قم، دارالصدر.
  6. الصدر، سیدمحمدباقر (1391). المدرسه القرآنیه. چ پنجم، قم، دارالصدر
  7. الصدر، سیدمحمدباقر (1348). اقتصاد ما یا بررسی‌هایی دربارة مکتب اقتصادی اسلام، ترجمة محمدکاظم موسوی، ج 1، چ اول، قم: انتشارات اسلامی وابسته به جامعة مدرسین حوزة علمیة قم.
  8. بهارلویی، سیامک و مسعود راعی دهقی (۱۳۹۴). «معیارها و مصادیق ثابت و متغیر در اندیشة شهید مطهری». مجلة حکومت اسلامی، دورة 20، ش 77، ص 129-154. در: http://mag.rcipt.ir/article_95484.html(4 اردیبهشت 1402)
  9. حایری یزدی، مهدی (1995). حکمت و حکومت (نسخة الکترونیکی). برگرفته از سایت ketabnak.com.www(9 تیر 1402)
  10. زرگری‌نژاد، غلامحسین (1387). رسائل مشروطیت. 2جلد. تهران: مؤسسة تحقیقات و توسعة علوم انسانی.
  11. زیباکلام، صادق (1382). سنت و مدرنیته. تهران: روزنه.
  12. علی‌اکبری بابوکانی، احسان و احسان آهنگری (۱۳۹۵). «بازپژوهی مبانی قانونگذاری در منطقة‌الفراغ نظام فقهی حقوقی شیعه با تأکید بر انگارة شهید صدر». مجلة حکومت اسلامی، دورة 21، ش82، ص 133-158. در: https://mag.rcipt.ir/article_91444.html (11 آذر 1402)
  13. علی‌اکبری بابوکانی، احسان؛ طباطبایی، سیدمحمدصادق و احسان آهنگری (۱۳۹۶). «بازکاوی جایگاه منطقهالفراغ در نظام‌سازی فقهی با تأکید بر آرای شهید صدر». مجلة فقه و مبانی حقوق اسلامی، دورة 50، ش 1، ص 169-192. https://doi.org/10.22059/jjfil.2017.117856.667985
  14. غنایی، سیدپیمان (1396). قانونگذاری اسلامی. چ اول، قم، تمدن نوین اسلامی.
  15. فیرحی، داوود (1399). آستانة تجدد در شرح تنبیه الامه و تنزیه المله. چ چهارم، تهران: نی.
  16. فیرحی، داوود (1382). نظام سیاسی و دولت در اسلام. تهران: سمت.
  17. فیرحی، داوود (1391). فقه و سیاست در ایران معاصر. تهران: نی.
  18. قریشی، فردین (1390). بازسازی اندیشة دینی در ایران. تهران، قصیده‌سرا.
  19. لطیفی، سیدعلی (۱۳۹۵). «اندیشة سیاسی میرزا محمدحسین نائینی بر مبنای مدل اسپریگنز». مجلة ره‌آورد سیاسی، دورة 15، ص 47، ص 117-140 . magiran.com/p1587404(11 آذر 1402)
  20. موسوی اصل، سیدعلی (1395). «بررسی همخوانی دین ثابت و نیازهای متغیر بشری در نگاه علامه طباطبایی». اندیشة نوین دینی، دورة 12، ش 46، ص 111-128. در: SID. https://sid.ir/paper/133350/fa (2 خرداد 1402)
  21. نائینی، میرزا محمدحسین (1387). تنبیه الامه و تنزیه الملة، مقدمه ویرایش و شرح و تعلیق از روح‌الله حسینیان. چ دوم، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
  22. نائینی، میرزا محمدحسین (1387). تنبیه الامه و تنزیه المله یا حکومت از نظر اسلام، به ضمیمة مقدمه و پا صفحه و توضیحات به قلم سید محمود طالقانی، چ نهم، تهران: شرکت سهامی انتشار.
   23. نائینی، میرزا محمدحسین (1382). تنبیه الامه و تنزیه المله. تصحیح و تحقیق: سید جواد ورعی، قم، بوستان کتاب.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 226
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 201





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب