![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,578 |
تعداد مقالات | 71,072 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,686,226 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,914,905 |
تحلیل گفتمان انتقادی مکتب داستان نویسی جنوب (تنگسیر، سووشون، اهل غرق) | ||
پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت | ||
دوره 13، شماره 1 - شماره پیاپی 33، خرداد 1403، صفحه 19-39 اصل مقاله (693.42 K) | ||
نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlcr.2024.366278.1962 | ||
نویسندگان | ||
سید محمد دشتی* 1؛ شهربانو گودرزی2 | ||
1استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه سلمان فارسی، کازرون، ایران. | ||
2دانشجوی دکترای دانشکده ادبیات دانشگاه سلمان فارسی کازرون | ||
چکیده | ||
نویسندگانی که در یک اقلیم مشترک زندگی میکنند؛ در آفرینش هنری خود، علاوه بر جهانبینی و سبک شخصی، از شرایط اقلیمی، اجتماعی و سیاسی آن منطقه نیز تأثیر میپذیرند و مکتب منطقهای و اقلیمی را پدید میآورند. یکی از این مکتبها، مکتب داستان نویسی جنوب است که در ادبیات داستانی ایران جایگاه ویژهای دارد. متون، از جمله متون ادبی، در تعامل با تاریخ، حامل فحوای سیاسی- اجتماعی میشوند و جایگاه حضور گفتمانهای مختلف میگردند. تأثیر شرایط سیاسی، تاریخی و اقلیمی بر ادبیات جنوب، به ویژه از کودتای 1332 تا دو دهة پس از انقلاب، همانندیهای بسیاری از نظر محتوا و ساختار در آثار داستاننویسان بزرگ این اقلیم به وجود آورده است. در این پژوهش با انتخاب سه اثر شاخص مکتب جنوب یعنی رمانهای « تنگسیر» از صادق چوبک، «سووشون» از سیمین دانشور، و « اهل غرق» از منیرو روانیپور نشان دادهایم که چگونه آثار برگزیدۀ این مکتب، متأثر از گفتمانهای موجود و ساختار اجتماعی مولد این گفتمانها، تولید شدهاند. نویسندگان مذکور در آثار خود نسبت به دیگر آثار این مکتب به گونهای ملموستر به بازسازی فضای استعمار و استبداد زده و ایجاد گفتمانهای غالب پسااستعماری و استبدادستیزی در یک برهۀ تاریخی یعنی از زمان حضور استعمار انگلیس در اواخر عهد قاجار تا کودتای 1332 پرداختهاند. گفتمانهای غالب این مکتب در مسیر متضاد با گفتمان حاکم یعنی استعمار و استبداد است. این گفتمانها خود را بر ساختار واژگانی، نحوی و بلاغی کلام تحمیل کردهاند. نهایتاً میتوان این متون را متأثر از گفتمان غالبی دانست که تولید آنها را اقتضا میکردهاست. | ||
کلیدواژهها | ||
استعمار؛ اهل غرق؛ تحلیل گفتمان انتقادی؛ تنگسیر؛ سووشون؛ مکتب داستاننویسی جنوب | ||
مراجع | ||
آبراهامیان، یرواند )1311(. ایران بین دو انقالب: درآمدی بر جامعهشناسی ایران معاصر. ترجمة احمد گل محمدی و محمد ابراهیم فتاحی، تهران: نشر نی. آقاگلزاده، فردوس )1301(. تحلیل گفتمان انتقادی. تهران: انتشـارات علمی فرهنگی. بهار، مهرداد )1314(. جستاری در چند فرهنگ ایران. تهران: فکر روز. پاینده، حسین )1312(. گشودن رمان. چ ،1 تهران: مروارید. چوبک، صادق )1311(. تنگسیر. تهران: نشر روزگار. خیرآبادی، رضا و معصومه خیرآبادی )1311(. »تحلیل روابط معنایی واژگان به کار رفته در ادبیات داستانی کودکان«. مجله علمی پژوهشی مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز، شماره اول، .34-23 دانشور، سیمین )1341(. سووشون، تهران: انتشارات خوارزمی. رازی، شمسالدین محمد بن قیس )1300(. المعجم فی معاییر اشعار العجم، به تصحیح محمد بن عبدالوهاب قزوینی و مدرس رضوی و سروش شمیسا، تهران: علم. روانیپور، منیرو )1311(. اهل غرق، تهران: انتشارات آفتاب. شوالیه، ژان؛ گربران، آلن )1301(. فرهنگ نمادها. ترجمه سودابه فضایلی، ج ،1 تهران: جیحون. شیری، قهرمان )1301(. مکتبهای داستان نویسی در ایران. تهران: انتشارات چشمه. طبیبی، حشمتاهلل )1311(. مبانی جامعهشناسی و مردمشناسی ایالت و عشایر. تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران. عسکری، عسکر )1301(. نقد اجتماعی رمان معاصر فارسی. چ .2 تهران، فروزان روز. فالک، جولیا )1311(. زبانشناسی و زبان. ترجمه خسرو غالم علیزاده، چ دوم، مشهد: آستان قدس رضوی. فتوحی، محمود )1311(. سبکشناسی: نظریهها، رویکردها و روشها، تهران: سخن. فرکالف، نورمن )1311(. تحلیل انتقادی گفتمان. ترجمة بهرامپور، تهران: مطالعات و تحقیقات رسانه. لونگینوس، دیونوسیوس )1311(. در باب شکوه سخن. ترجمه رضا سید حسینی، تهران: نگاه. کرتیس، وستا سرخوش )1312(. اسطورههای ایرانی. ترجمه عباس مخبر، چاپ نهم، تهران: مرکز. کالنتری، صمد )1300(. » تحلیل گفتمان با تأکید بر گفتمان انتقادی بهعنوان روش تحقیق کیفی«. سال اول، شمارة ،4 مجلة جامعهشناسی، صص.20-1 کوپر، جی سی )1301(. فرهنگ مصور نمادهای سنتی. ترجمه ملیحه کرباسیان، تهران: نشر نو. مکاریک، ایرنا ریما )1301(. دانشنامة نظریههای ادبی معاصر. ترجمه مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: آگه. میرعابدینی، حسن )1311(. صد سال داستاننویسی در ایران. تهران: چشمه. ناتل خانلری، پرویز )1314(. تاریخ زبان فارسی. تهران: بنیاد فرهنگ ایران. یونگ، کارل گوستاو )1311(. انسان و سمبولهایش. ترجمة محمود سلطانیه، تهران: جامی. 12 پژوهشنامۀ نقد ادبی و بالغت، سال ،11 شمارۀ ،1 بهار ،1411 پیاپی 11
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 161 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 121 |