
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,579 |
تعداد مقالات | 71,097 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,741,609 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,984,153 |
تحلیل اثرهای مخاطرۀخشکسالی بر جوامع روستاهای پیرامون دریاچۀ مهارلو | ||
مدیریت مخاطرات محیطی | ||
دوره 11، شماره 1، فروردین 1403، صفحه 1-13 اصل مقاله (1.6 M) | ||
نوع مقاله: پژوهشی کاربردی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhsci.2024.374378.823 | ||
نویسندگان | ||
سعید نگهبان* ؛ مرضیه مکرم؛ ریحانه مرادی زاده کرمانی | ||
گروه جغرافیا، دانشکدۀ اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران | ||
چکیده | ||
خشکسالی از نظر ماهیت و منشأ، پدیدهای انسانی- طبیعی است که بهآرامی وارد میشود و بهآرامی محیط را ترک میکند و تأثیرات آن هم بسیار فراگیر است و بهمرور جبران میشود. این پدیده بهصورت مستقیم و غیرمستقیم اثرهای مختلفی بر محیطهای طبیعی و انسانی میگذارد. مهمترین اثر مستقیم و واقعی خشکسالی بر منابع آب و مهمترین اثرهای غیرمستقیم خشکسالی بر ابعاد متنوع اقتصادی و اجتماعی است. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیرات مخاطرۀ خشکسالی بر ویژگیهای مختلف روستاهای پیرامون دریاچۀ مهارلو در استان فارس و مجاورت شهر شیراز است. پژوهش از نوع توصیفی- تحلیل مبتنی بر روشهای کتابخانهای، پرسشنامه، میدانی و آماری است. ابتدا پانزده روستا در اطراف دریاچۀ انتخاب و سپس پرسشنامههایی دربارۀ تأثیرات خشکسالی بر ویژگیهای مختلف مناطق روستایی تهیه شد. پس از تکمیل پرسشنامهها، اطلاعات آنها در نرمافزار SPSS وارد و تجزیهوتحلیل شد. نتایج نشان داد که هر سه بعد اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی و محیطی در روستاهای بررسیشده نماگرهای مختلف تأثیرهای متفاوتی از پدیدۀ خشکسالی پذیرفتهاند. در بین نماگرهای بعد اجتماعی- فرهنگی، نماگر تمایل به تغییر محل زندگی و مهاجرت بیشترین درصد را دارد و حدود 40 درصد افراد تمایل زیاد و خیلی زیاد به این کار دارند؛ میانگین این نماگر 6/3 است که نشاندهندۀ تأثیر بسیار شدید خشکسالی بر ماندگاری افراد در روستاست. در بین نماگرهای بعد اقتصادی، نماگر اثرهای خشکسالی با میانگین 76/3 بیشترین تأثیر را بر مقدار تولید محصولات دارد و نزدیک به 60 درصد افراد تأثیر زیاد و خیلی زیاد را اعلام کردند. در بین نماگرهای بعد محیطی، خشکسالی بیشترین تأثیر را دارد و نزدیک به 50 درصد افراد، تأثیر زیاد و خیلی زیاد را اعلام کردند. میانگین این نماگر 41/3 است. در نماگر اثرهای خشکسالی بر تعرض به منابع آبی نزدیک به 50 درصد افراد تأثیر زیاد و خیلی زیاد و حدود 30 درصد تأثیر کم و خیلی کم را اعلام کردند. میانگین این نماگر 41/3 است. بررسی اثرهای خشکسالی بر هر یک از نماگرهای پژوهش با استفاده از آزمون فریدمن نشان میدهد که بین نماگرها از لحاظ تأثیرپذیری از خشکسالی تفاوت معناداری وجود دارد (p value<.05). در همین زمینه و به تفکیک ابعاد سهگانه نتایج آزمون فریدمن نشان میدهد که در بین ابعاد تفاوت معنادار آماری وجود دارد و خشکسالی بیشترین تأثیر را بر بعد اقتصادی نواحی روستایی داشته است. | ||
کلیدواژهها | ||
دریاچۀ مهارلو؛ شیراز؛ مخاطرۀ خشکسالی؛ نواحی روستایی | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 142 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 221 |