پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,578 |
| تعداد مقالات | 71,072 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,681,765 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,911,861 |
طراحی مدل کسب و کار مبتنی بر آینده‌نگاری: ارائه و اعتبار سنجی یک مدل مفهومی | ||
| مدیریت بازرگانی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 خرداد 1403 | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jibm.2024.367253.4691 | ||
| نویسندگان | ||
| سلمان حسینی‌صفا1؛ صفر فضلی* 2؛ حاکم قاسمی1؛ علی خالقی1 | ||
| 1گروه آینده‌پژوهی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران. | ||
| 2گروه آینده‌پژوهی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران | ||
| چکیده | ||
| هدف: مدل کسب و کار، مفهومی راهبردی است که چگونگی خلق، ارائه‌دادن و بدست آوردن ارزش، را نشان می‌دهد. اگرچه مدل‌های کسب و کار، همزمان با تغییرات محیط، تغییر می‌کنند، برای غلبه بر شتاب تغییرات، نیاز به نوآوری، پیش‌دستی، تفکر اکتشافی و آینده‌گرائی دارند. نوآوری در مدل‌های کسب و کار، مستلزم بینش طراحی است. آینده‌نگاری، فرآیندی نظام‌مند و مشارکتی برای ساختن آینده است که از طریق مشورت، کسب آگاهی و چشم‌اندازسازی به آینده‌گرا نمودن کسب و کار می‌پردازد. الگوهای طراحی مدل کسب و کار موجود، توجه اندکی به محیط طراحی و آینده دارند. چارچوب‌های آینده‌نگاری موجود نیز، به طراحی مدل کسب و کار توجه کافی ندارند. لذا بررسی‌ها نیاز به ارائه مدلی جامع برای در نظر گرفتن تحولات محیط، عدم قطعیت‌های موجود و وضعیت‌های آینده را در طراحی مدل‌های کسب و کار، نشان داد. این پژوهش با هدف برطرف شدن شکاف در ادبیات موضوع و ارائه مدل مفهومی طراحی مدل کسب و کار مبتنی بر آینده‌نگاری انجام شد. روش: پژوهش از نظر جهت‌گیری کاربردی، از نظر هدف، اکتشافی، فلسفه آن پراگماتیسم و دارای صبغۀ ترکیبی و رویکرد استقرائی بود. در بخش نظری، با استفاده از روش مرور سیستماتیک، مطالعات پیشین و آثار علمی مرتبط با موضوع پژوهش بررسی، تحلیل و دسته‌بندی شد. سپس طی یک مطالعه مفهومی، با استفاده از بینش‌های به دست آمده و ترکیب مدل‌های موجود، مدل مفهومی پیشنهادی طراحی شد. برای اعتبار سنجی مدل، از میان خبرگان آینده‌پژوهی و مدیریت کسب و کار، که جامعه تجربی پژوهش بودند، 12 نفر به روش قضاوتی به عنوان نمونه انتخاب شدند. در این مرحله، برای جمع‌آوری اطلاعات، از ابزار پرسشنامه استفاده شد. روایی محتوی پرسشنامه مورد تایید خبرگان قرار گرفت و پایائی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ به میزان 768/0 تایید شد. برای بررسی نرمال بودن داده‌ها، آزمون کلموگوروف اسمیرنف به عمل آمد و بر اساس نتایج داده‌ها نرمال بود. سپس آزمون T تک نمونه‌ای برای تحلیل پاسخ‌ها بکار رفت. ساماندهی مدارک و استنادات با استفاده از نرم افزار پژوهیار نسخه 2 و محاسبات با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 27 انجام شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد در مطالعات گذشته، دسته‌ای از پژوهشگران توجه ناچیزی به آینده‌پژوهی در طراحی مدل کسب و کار داشته‌اند. معدودی از آن‌ها به برخی جنبه‌های آینده‌پژوهی، در ضمن اهمیت دادن بیشتر به پایداری و فضای طراحی مدل کسب و کار، توجه نموده‌اند. دسته دیگری از پژوهشگران، از برخی فنون آینده‌پژوهی بصورت یک جعبه‌ابزار استفاده کرده‌اند. تعداد اندکی نیز به آینده‌پژوهی و آینده‌نگاری به عنوان چارچوبی برای توسعه مدل کسب و کار نگریسته‌اند اما چارچوب جامعی برای طراحی مدل کسب و کار مبتنی بر آینده‌نگاری ارائه ننموده‌اند. ضمن مطالعه مفهومی، فرآیند طراحی مدل کسب و کار اوستروالدر و پیگنر و چارچوب آینده‌نگاری عمومی وروس، مدل‌های مناسبی برای ادغام و ارائه مدل مورد نظر پژوهش تشخیص داده‌شدند. بر همین اساس، مدل مفهومی پیشنهادی برای طراحی مدل کسب و کار مبتنی بر آینده‌نگاری با ادغام دو مدل مذکور، طراحی و ارائه شد و مورد تایید خبرگان قرار گرفت. نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های پژوهش، ابتنای طراحی مدل کسب و کار بر آینده‌نگاری، می‌تواند با درنظر گرفتن‌آینده‌های گوناگون، نگرش چندسطحی و پیگیری تحقق راهبردها، نقاط ضعف پژوهش‌های پیشین و الگوهای موجود را پوشش دهد و به آینده‌گرا شدن کسب و کارها کمک نماید. پیشنهاد می‌گردد طراحان مدل‌های کسب و کار، در فرآیند طراحی، به شناخت تحولات محیط و آینده‌های ممکن توجه نمایند و برای تحقق مدل کسب و کار متناسب با آینده‌های بدیل، برنامه‌ریزی نمایند. کاربست مدل پیشنهادی می‌تواند به این منظور کمک نماید. همچنین نتایج کاربرد مدل پیشنهادی می‌تواند توسط پژوهشگران دیگر مورد ارزیابی و تحلیل قرار گیرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| طراحی مدل کسب و کار؛ آینده‌نگاری؛ مدل مفهومی | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 525 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب