![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,579 |
تعداد مقالات | 71,071 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,679,506 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,910,297 |
مطالعه سفالهای لبه واریختۀ محوطه کله کوب با استفاده از روشهای پتروگرافی و طیفسنجی فلورسانس پرتوی ایکس | ||
مطالعات باستان شناسی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 فروردین 1403 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jarcs.2024.371275.143247 | ||
نویسندگان | ||
نازلی دارخال1؛ محمد حسین عزیزی خرانقی* 2؛ یاسین صدقی3؛ سید ایرج بهشتی4 | ||
1پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری | ||
2استادیار باستانشناسی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری | ||
3دانشکده حفاظت و مرمت اشیا تاریخی و فرهنگی، دانشکده حفاظت و مرمت، دانشگاه هنر، تهران | ||
4پژوهشکده حفاظت و مرمت، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری | ||
چکیده | ||
سفال نخستین محصول فناورانه انسان؛ ترکیبی از گِل رُس و آب و افزودن حرارت به آن که حداقل از نه هزار سال پیش در خاورمیانه تولید میشود. فرهنگهای پیشاز تاریخ در ایران دارای تولیدات سفالین شاخص خویش هستند. یکی از این گونههای شاخص، سفال لبهواریخته است که در بخشهای مختلف خاورمیانه با خاستگاه بینالنهرینی/ جنوب غربی ایران، پراکنده و به عنوان شاخصه فرهنگهای آغاز شهرنشینی، محسوب میشود. کلهکوب محوطهای در شرق ایران، خراسان جنوبی است که طی کاوشهای باستانشناختی که از سال ۱۳۹۷ در آن صورت گرفته، شواهد زیادی از کاسۀ لبهواریخته به همراه دیگرگونههای سفالی شاخص منسوب به هزارۀ چهارم قبل از میلاد در آن شناسایی شده است. کلهکوب دارای توالی لایهنگاری طولانی و به چهار دوره مختلف تقسیم میشود که آثار منسوب به فرهنگهای آغاز شهرنشینی، افق فرهنگی شوش II، از دوره دوم این محوطه شناسایی شده است. در این مقاله با استفاده از روشهای هدفمند آنالیزی و آزمایشگاهی میانرشتهای همانند پتروگرافی مقاطع نازک و آنالیز طیفسنج فلورسانس پرتوی ایکس (XRF) به بررسی ساختاری نمونههای سفالی این محوطه و مقایسه تطبیقی با سه محوطه شاخص چغامیش، ابوفندوا و تل ابلیس که دارای فناوری مشابه هستند، پرداخته شود. با تجزیهوتحلیل نتایج به دست آمده مشخص شد که نمونه سفالهای موردمطالعه از نظر تکنیک از یک الگو در ساخت پیروی میکنند؛ ولی ساختار تشکیلدهندة آن، شبیه به هم نبوده و منشأ ساخت آنها متفاوت است، بهطوریکه نوع ماده اولیه در ساخت سفالهای محوطههای فوق با کلهکوب متفاوت است، که نشان از تولید محلی سفال لبهواریخته در این محوطه دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
محوطه کلهکوب؛ تلابلیس؛ چغامیش؛ ابوفندا؛ مطالعۀ باستانسنجی؛ پتروگرافی؛ XRF | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 234 |