پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,573 |
| تعداد مقالات | 71,037 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,519,992 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,779,346 |
معناشناسی اراده از منظر ابن‌سینا مشترک لفظی یا مشترک معنوی | ||
| فلسفه و کلام اسلامی | ||
| دوره 56، شماره 2، اسفند 1402، صفحه 249-268 اصل مقاله (510.36 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jitp.2023.363799.523426 | ||
| نویسندگان | ||
| سعید حسن زاده1؛ محمد سعیدی‌مهر* 2؛ رضا اکبری3 | ||
| 1دانشجوی دکترا، گروه حکمت، فلسفه و منطق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. | ||
| 2استاد گروه فلسفه، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
| 3استاد، گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه امام صادق علیه السلام، تهران. ایران. | ||
| چکیده | ||
| در آثار ابن‌سینا، عبارت‌های ناظر به بحث اراده به‌گونه‌ای است که امکان دو تفسیر را از آن فراهم می‌کند. عده‌ای از محققان معتقدند که ابن‌سینا صفت اراده را بین واجب تعالی و انسان مشترک لفظی می‌داند. در مقابل، عده‌ای معتقدند که او این صفت را مشترک معنوی می‌داند. توجه به آثار ابن‌سینا نشان می‌دهد که عبارت‌های ابن‌سینا در مواردی همچون موارد زیر، زمینۀ خوانش اشتراک لفظی را ایجاد کرده‌است: (1) عدم مغایرت مفهومی صفات الهی به خصوص صفت علم و اراده؛ (2) تمایز اراده در واجب تعالی و انسان. از سوی دیگر عبارت‌های او دربارۀ تقسیم اراده و مقایسۀ اراده در انسان و واجب تعالی، زمینۀ برداشت اشتراک معنوی را فراهم نموده‌است. به نظر می‌رسد می‌توان نظریه ابن‌سینا را اشتراک معنوی دانست و با استناد به عبارت‌های او دربارۀ اراده و صفات الهی تفسیری از شواهد ناظر به اشتراک لفظی ارائه کرد. توجه به آثار ابن‌سینا اجازه می‌دهد که اراده را به «حیثیتی در فاعل عالم که سبب وجوب صدور فعل از او می‌گردد» تعریف کنیم. در این صورت، ارادۀ میان خدا و انسان مشترک معنوی خواهد بود. در چهارچوب چنین تعریفی، تمایز ارادۀ خداوند و ارادۀ انسان، صرفاً تمایزی مصداقی خواهد بود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ابن‌سینا؛ ارادۀ خداوند؛ ارادۀ انسان؛ صفات الهی؛ اشتراک معنوی اراده؛ اشتراک لفظی اراده | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
ابن‌سینا (1363). المبدأ و المعاد. تهران: موسسه مطالعات اسلامی.
ــــــــــ (1371). المباحثات، قم: بیدار.
ــــــــــ (1379). النجاة من الغرق فی بحر الضلالات. تهران: دانشگاه تهران.
ــــــــــ (1383). الهیات دانشنامۀ علائی. همدان: دانشگاه بوعلی.
ــــــــــ (1395). النفس من کتاب الشفاء. قم: بوستان کتاب.
ــــــــــ (1400الف). الاشارات و التنبیهات. قم: بوستان کتاب.
ــــــــــ (1400ب). الرسائل. قم: بیدار.
ــــــــــ (1404الف). التعلیقات. قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
ــــــــــ (1404ب). الشفاء (الالهیات). قم: مکتبة آیة الله مرعشی.
ــــــــــ (1404ج). الشفاء (الکون و الفساد). قم: مکتبة آیة الله مرعشی.
ــــــــــ (1405). الشفاء (السماع الطبیعی). قم: مکتبة آیة الله مرعشی.
احمدوند، معروف علی. (1393). بررسی و نقد نظریه اتحاد مفهومی و مصداقی ذات و صفات الاهی. پژوهش‌های فلسفی و کلامی. 16 (62). Doi: 10.22091/PFK.2014.43
ذبیحی، محمد. (1383). اتحاد مفهومی و مصداقی ذات و صفات واجب تعالی از دیدگاه ابن‌سینا. اندیشه دینی. 4 (13)
ذبیحی، محمد؛ ایرجی‌نیا، اعظم. (1388). صفات الهی از نگاه ابن‌سینا و توماس آکوئیناس. فلسفه دین. 6 (2)
سلیمانی، فاطمه. (1393). معناشناسی اوصاف الهی از نگاه ابن‌سینا در پاسخ به مسأله زبان دین. الهیات تطبیقی. 5 (11)
سهروردی، شهاب الدین. (1372). مجموعه مصنفات شیخ اشراق. ج1. تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
ــــــــــ (1380). مجموعه مصنفات شیخ اشراق. ج4. تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
شهیدی، سعیده سادات. (1388). عینیت مفهومی اوصاف الهی در فلسفه ابن‌سینا. حکمت سینوی (مشکوة النور)، 13 (42). Doi: 10.30497/AP.2010.39500
طوسی، خواجه نصیر الدین. (1375). شرح الاشارات و التنبیهات. قم: نشر البلاغة.
قاسم‌پور، محسن؛ ذهبی، سید عباس. (1401). اتحاد مفهومی صفات الاهی در آموزه‌های اسلامی: بررسی دیدگاه ابن‌سینا. پژوهش‌های ادیانی، 10 (19). Doi: 10.22034/JRR.2021.303139.1917
قاضی سعید قمی، محمد سعید ابن محمد. (1381). الاربعینیات لکشف انوار القدسیات. تهران: میراث مکتوب.
کرد‌فیروزجایی، یارعلی. (1397). نظریه ابن‌سینا دربارۀ توحید صفاتی: وحدت مفهومی یا وحدت معنایی. حکمت اسراء، 10 (2).
هدایت افزا، محمود؛ حسینی، سید عبدالرحیم. (1394). مبانی نظری ترادف مفهومی صفات حقیقی خداوند از منظر ابن‌سینا و شیخ احسائی. حکمت سینوی (مشکوه النور)، 19 (53). Doi: 10.30497/AP.2015.52028
Ruffus، Anthony & McGinnis, Jon. (2015). Willful Understanding: Avicenna’s Philosophy of Action and Theory of the Will. Archiv für Geschichte der Philosophie, 97(2). Doi:10.1515/ agph-2015-0007
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 218 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 292 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب