تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,572 |
تعداد مقالات | 71,031 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,501,271 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,764,649 |
ارائه مدلی استوار برای قیمتگذاری پویا و مقایسه آن با قیمتگذاری ایستا در زنجیرههای تأمین چندسطحی با رویکرد تئوری بازیها | ||
مدیریت صنعتی | ||
دوره 15، شماره 4، 1402، صفحه 534-565 اصل مقاله (842.88 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/imj.2023.362799.1008066 | ||
نویسندگان | ||
سارا مهرجو* 1؛ حنان عموزاد مهدیرجی2؛ جلیل حیدری دهوئی3؛ سید حسین رضوی حاجی آقا4؛ مهناز حسین زاده3 | ||
1دانشجوی دکتری تخصصی، گروه مدیریت صنعتی، پردیس البرز دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
2استادیار، گروه مدیریت تکنولوژی و نوآوری، دانشکده مدیریت صنعتی و فناوری، دانشکدگان مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
3دانشیار، گروه آموزشی مدیریت عملیات و علوم تصمیم، دانشکده مدیریت صنعتی و فناوری ، دانشکدگان مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
4دانشیار، گروه مدیریت، دانشکده مدیریت و مالی، دانشگاه خاتم، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
هدف: طراحی شبکه زنجیره تأمین چند سطحی با هدف مدیریت کارای جریان محصولات، یکی از موضوعات مهم در مدیریت زنجیره تأمین است. تعیین قیمت محصولات که میتواند تحت تأثیر عوامل متفاوتی همچون عدمقطعیت محیطی باشد، تأثیر بسزایی بر تصمیم استراتژیک طراحی شبکه زنجیره تأمین خواهد داشت. بیشتر تحقیقات انجامشده در خصوص قیمتگذاری پویا، مربوط به زنجیرههای تأمین دوسطحی بودهاند و به تأثیر تبلیغات در زنجیره تأمین پرداختهاند. در این پژوهش تلاش میشود که سطوح زنجیره تأمین، به سه سطح ارتقا یابد و متغیرهای تبلیغات و موجودی انبار و همچنین، مسئله قیمتگذاری در زنجیره تأمین بررسی خواهند شد. پس هدف کلی، بررسی هماهنگی زنجیره تأمین با سه متغیر مرتبط با تبلیغات، موجودی انبار و مقایسه قیمتگذاری ایستا و پویاست (با توجه به رشد سریع تجارت الکترونیک، قیمتگذاری پویا، فعالیت قدرتمندی برای افزایش سود در زنجیره تأمین است که کمتر به این مسئله پرداخته شده است)، زنجیره تأمین در این پژوهش سه سطح را شامل میشود: تولیدکننده، تأمینکننده، خردهفروش. همچنین منابع زیادی از جمله چن و همکارانش (۲۰۱۸) اشاره کردهاند که در بسیاری از کسبوکارهای نوآورانه، از قیمتگذاری پویا استفاده میشود و ۶۰ درصد از مدیران توسعه بازار در سراسر دنیا با روشهای قیمتگذاری پویا آشنایی دارند و ۳۵ درصد از مدیرعاملان و مدیران کسبوکار قصد دارند که در سه سال آینده، کلیه مدلهای قیمتگذاری خود را مبتنی روشهای قیمتگذاری پویا طراحی کنند. در پژوهش حاضر نیز هدف ارائه مدلی استوار برای قیمتگذاری پویا و مقایسه آن با قیمتگذاری ایستا در زنجیرههای تأمین چندسطحی با رویکرد تئوری بازیها است. روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است. برای بررسی افق برنامهریزی، استفاده از قیمتگذاری پویا، در برخی از بازیگران در یک سطح از زنجیره از مفهوم قیمتگذاری پویا و استفاده دیگران در همان سطح از قیمتگذاری ایستا و با در نظر گرفتن تقاضا بهصورت غیرقطعی (استوار)، در نظر گرفتن مدلهای تخفیفمحور و در نهایت استفاده از بازی استکلبرگ برای بررسی هسته بازی و نقطه تعادل نش، در دستور کار قرار گرفت. مدل بهینهسازی استوار را مالوی و همکارانش ارائه کردهاند. در حالت کلی، پیامد هر خردهفروش حاصل تفاضل درآمدهای وی از هزینههای اوست. در چنین شرایطی، خردهفروش با هزینههای سفارش، هزینههای نگهداری و همچنین، هزینههای بازاریابی صرف شده برای هر محصول مواجه است. از سوی دیگر، حاشیه سود هر خردهفروش حاصل تفاضل قیمت پرداخت شده به تولیدکننده، برای خرید انبوه از قیمت فروش به مشتری است. شایان ذکر است که با توجه به اینکه محصول نهایی هر تولیدکننده، فقط برای یک خردهفروش ارسال میشود، تعداد تولیدکنندگان و خردهفروشان برابر است. بهمنظور تجزیهوتحلیل دادهها، از الگوریتم ژنتیک و بهینهسازی تجمع ذرات و نرمافزار متلب استفاده شد. ابتدا مدل در حالت ایستا و سپس در حالت پویا با نرمافزار گمز تجزیهوتحلیل و در نهایت، نتایج دو روش قیمتگذاری با یکدیگر مقایسه شد. یافتهها: در مقاله حاضر با ایجاد یک تابع تقاضای تصادفی بر مبنای الگوریتمهای ژنتیک و بهینهسازی ذرات، دو مدل احتمالی تکدورهای در یک فضای رقابتی ارائه میشود. در مدل نخست، خردهفروشان فقط نقش واسطهای دارند و برای قیمتگذاری یا مقدار بهینه سفارش تصمیم نمیگیرند. در مدل یادشده، فرض بر این است که خردهفروشان تقاضا را دقیقاً و به همان میزانی که هست از مشتریان به تأمینکنندگان انتقال دهند. تأمینکنندگان برمبنای میزان تولید خود با کمبود و مازاد عرضه روبهرو میشوند. هدف این مدل، تعیین مقدار بهینه و مطلوب تولید و همچنین، قیمت برای هر تأمینکننده است. علاوهبر این، در این مدل هزینههای مسیریابی بهروش تقریبی وارد مدل شده است. نتایج محاسبات حاکی از آن است که تقریب ارائهشده بسیار دقیق است و نقطه تعادل را در زمان بسیار کمتری نسبت به مدل اصلی ارزیابی میکند. در مدل دوم، فرض بر این است که خردهفروشان با توجه به تعداد سفارشهایی که ارسال میکنند، متحمل هزینههای کمبود یا نگهداری میشوند. در این مدل نیز تأمینکنندگان قیمت نهایی را تعیین میکنند و هدف خردهفروشان، تعیین مقدار بهینه سفارش است. در این مدل، فرض بر این است که تولید تأمینکنندگان سفارشی شده و هزینههای موجودی، فقط برای خردهفروشان لحاظ میشود. موضوع مهمی که در رابطه با این مدل انجام شده، توجه به قیمتگذاری پویاست که همواره در مباحث مطرحشده در حوزه تئوری پویایی زنجیره تأمین، اهمیت و البته پیچیدگی زیادی دارد. نتیجهگیری: نتایج از کارایی معنادار ترکیبی ارائهشده، برای حل مدل طراحی شبکه زنجیره تأمین چند سطحی با قیمتگذاری پویا و ایستا حکایت دارد. تحلیل حساسیت سود تولیدکننده نشان داد که تغییرات باعث خواهد شد که افزایش در مبنای بازار یک تولیدکننده، به افزایش سود برای هر دو تولیدکننده منجر شود. نمودار تغییر در سود تولیدکننده نسبت به تغییر در هزینهها، نشان داد که کاهش در هزینه تولید، به افزایش سود برای تولیدکننده منجر میشود، این در حالی است که سود تولیدکننده بعدی، در این شرایط کاهش مییابد. سود تأمینکننده نیز همانند سود تولیدکننده با افزایش مبنای بازار افزایش مییابد. افزایش مبنای بازار همچنین سبب میشود که سود تأمینکننده از بابت همکاری با تولیدکنندهها افزایش یابد. این افزایش سود، از دو طریق مختلف اتفاق میافتد. افزایش سود به جهت افزایش قیمت خردهفروش: هرچند قیمت عمدهفروشی، بهخاطر افزایش مبنای بازار و در نتیجه افزایش تقاضا افزایش مییابد، از طرفی، بهخاطر افزایش در سطح خدمات بهمنظور ایجاد تعادل در بازی، تأمینکننده با نسبت بیشتری قادر به افزایش قیمت خردهفروشی است. در نتیجه مقدار عبارت pi-wi افزایش مییابد. افزایش سود به جهت افزایش حجم فروش: بهطور مسلم افزایش مبنای بازار، روی میزان فروش تأثیر بسزایی دارد و باعث افزایش آن میشود. سود تأمینکننده نیز تابعی صعودی از حجم فروش است. | ||
کلیدواژهها | ||
تئوری بازیها؛ زنجیره تأمین چندسطحی؛ قیمتگذاری؛ مدلسازی استوار | ||
مراجع | ||
تیموری، احسان؛ امیری، مقصود؛ الفت، لعیا و زندیه، مصطفی (1399). مدل انتخاب تأمینکننده، تخصیص سفارش و قیمتگذاری در مدیریت زنجیره تأمین چند کالایی تکدورهای و چند تأمینکننده با رویکرد روشهای سطح پاسخ و الگوریتم ژنتیک. مدیریت صنعتی، 12(1)، 1-23.
حسینزاده کاشان، علی و سردشتی، تینا (1402). تصمیمهای بهینه قیمتگذاری، وارانتی و سطح کیفیت، در یک زنجیرۀ تأمین دوسطحی رقابتی با استفاده از الگوریتم قهرمانی در لیگهای ورزشی. مدیریت صنعتی، 15(1)، 65- 91.
صبوری، غزاله؛ نصیری، غلامرضا و صالحی، حسین (1402). ارزیابی یک مدل قیمتگذاری در یک زنجیره تأمین دوسطحی با یکپارچهسازی کانالهای سنتی و مدرن با لحاظ سیاست مرجوعی. مدیریت صنعتی، 15(1)، 92- 111.
مجیبیان، فاطمه؛ خدیور، آمنه (1395). طراحی مدل قیمتگذاری محصول در خوشههای صنعتی با استفاده از مفهوم نظریه بازیها (مطالعه موردی: خوشۀ سنگ استان تهران. مدیریت صنعتی، 8(2)، 263- 286.
References Bahinipati, B.K., Kanda, A. & Deshmukh, S.G. (2019). Horizontal collaboration in semiconductor manufacturing industry supply chain: An evaluation of collaboration intensity index. Computers & Industrial Engineering, 57(3), 880-895. Cachon, G. P. & Feldman, P. (2023). Dynamic versus static pricing in the presence of strategic consumers, working paper. Cachon, G. P. & Lariviere, M. A. (2005). Supply Chain Coordination with Revenue Sharing Contracts: Strength and Limitations. Management Science, 51(1), 30-44. Chen, Y. & Farias, V.F. (2018). Robust Dynamic Pricing with Strategic Customers. Mathematics of Operations Research, 43(4), 1119–1142. Deksnytė, I., & Lydeka, Z. (2013). Dynamic pricing models and its methodological aspects. Journal of Taikomoji ekonomika: sisteminiai tyrimai, 7(2), 143-153. Dye, C. Y., Yang, C. T. & Wu, C. (2018), Joint dynamic pricing and preservation technology investment for an integrated supply chain with reference price effects. Journal of the Operational Research Society, 69(6), 811-824. Esmaeili, M. & Ghobadi, S. N. (2018). A game theory model for pricing and supplier selection in a closed-loop supply chain. International Journal of Procurement Management, 11(4), 472-494. Feng, E.L., Zhang, J. & Tang, W. (2023). A joint dynamic pricing and advertising model of perishable products. Journal of the operational Research Society, 66(S), 1341-1351. Friesz, T. L. & Han, K. (2019). The mathematical foundations of dynamic user equilibrium. Transportation research part B: methodological, 126, 309-328. Gumus, J., Wen, Z., Zhon, Y. & Ji, K. (2023). The competitive strategies between the traditional and online retailers, International conference on service systems and service management, 182(2), 325-311. Hosseinzadeh Kashan, A. & Sardashti, T. (2023). Optimal pricing, warranty and quality level decisions in a competitive two-level supply chain using the championship algorithm in sports leagues. Industrial Management, 15(1), 65-91. (in Persian) Jabber, A. & Bertini, M. (2023). Profiting when customers choose value over price. Business strategy review, 22(1), 146-149. Jiazhen, H. & Qin, L. (2008, October). Revenue coordination contract based on Stackelberg game in upsteam supply chain. In 2008 4th International Conference on Wireless Communications, Networking and Mobile Computing. Lin, Y. J. & Ho, C. H. (2011). Integrated inventory model with quantity discount and price sensitive demand. Top, 19 (1), 177-188. Liu, Y. & Cooper, W.L. (2015). Cooper, Optimal dynamic pricing with patient customers. Operations research, 63(6), 1307-1319. Mujibian, F. & Khadivar, A. (2015). Designing a product pricing model in industrial clusters using the concept of game theory (case study: Stone cluster of Tehran province). Industrial Management, 8(2), 263-286. (in Persian) Mulvey, J. M., Vanderbei, R. J., & Zenios, S. A. (1995). Robust optimization of large-scale systems. Operations research, 43(2), 264-281. Pan, F. & Nagi, R. (2010). Robust supply chain design under uncertain demand in agile manufacturing. Computers & Operations Research, 37(4), 668–683. Peng, J., Amoozad Mahdiraji, H., Govindan, K. & Midute, L. (2013). Leadership Selection in an Unlimited Three Echelon Supply Chain. International Journal of Business, Economics and Management, 14(3), 616-637. Rana, R. & Oliveira, F. S. (2014). Real-time dynamic pricing in a non-stationary environment using model-free reinforcement learning.Omega, 47, 116–126. Sabouri, Gh., Nasiri, Gh. & Salehi, H. (2023). Evaluation of a pricing model in a two-level supply chain by integrating traditional and modern channels in terms of return policy. Industrial Management, 15(1), 92-111. (in Persian) Sarkis, J. (Ed.). (2024). The Palgrave Handbook of Supply Chain Management. Springer International Publishing AG. Shen, H. & Pang, Z. (2020). Supply chain coordination via capacity options with uncertain demand and supply. In 2004 IEEE International Conference on Systems, Man and Cybernetics (IEEE Cat. No. 04CH37583) Thompson, G.M. (2018). The Value of Timing Flexibility in Restaurant Reservations. Cornell Hospitality Quarterly, 60, 378 - 388. Timuri, E., Amiri, M., Alfat, L. & Zandiyeh, M. (2019). Model of supplier selection, order allocation and pricing in multi-product single-period and multi-supplier supply chain management with the approach of response level methods and genetic algorithm. Industrial Management, 12(1), 1-23. (in Persian) Wee, H. M., Lee, M. C., Yang, P. C. (2013). Bi-level vendorbuyer strategies for a time varying product price. Applied Mathematics and computation, 219(18), 9670-9680. Xu, J. & Liu, N. (2014). Research on closed loop supply chain with reference price effect. Journal of intelligent Manufacturing, 107(5): 10845-0154. Yu, C.S. & Li, H.L. (2000). A robust optimization model for stochastic logistic problems. International journal of production economics, 64(1-3), 385-397. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 518 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 475 |