پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,573 |
| تعداد مقالات | 71,037 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,519,712 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,778,970 |
بازخوانی انتقادی چیستی جامعه در اندیشه اجتماعی متفکران قرآنی شیعی معاصر | ||
| فصلنامه علمی نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان | ||
| دوره 14، شماره 1، فروردین 1403، صفحه 19-36 اصل مقاله (851.38 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jstmt.2024.298469.1341 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد دادسرشت* 1؛ نفیسه مقیسه2 | ||
| 1دکترای قرآن و علوم اجتماعی، مجتمع عالی قرآن و حدیث، جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران. | ||
| 2دکترای تفسیر تطبیقی، محتمع عالی بنت الهدی جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران. | ||
| چکیده | ||
| سؤال از چیستی جامعه، پرسشی است که فلسفه علوم اجتماعی متکفل پاسخ به آن است. در طول تاریخ دانشمندان زیادی در پی جواب درخور به این پرسش بوده‌اند؛ اما توفیق و توافق چندانی نیافتند. متفکران مسلمان نیز درصدد برآمدند از راه انتزاع از حقیقت بیرونی و شناخت واژه‌های متناظر جامعه در قرآن کریم و شناسایی ویژگی‌های آن واژگان، به تبیین ماهیت جامعه بپردازند، اما این راه نیز چندان که باید مسئله را حل نکرده است. قرآن کریم مابه‌الاشتراکی که موجب پدیدآیی جامعه می‌شود را در واژه «ولایت» خلاصه نموده و نوعی رابطه عرضی را بین افراد، بر پایه ایمان یا کفر و کنش‌های مطابق با آن‌ها، ذکر می‌نماید که در این پژوهش از آن با عنوان ولایت جمعی یادشده است. نوشتار حاضر که با روش اسنادی و با رویکرد توصیفی تحلیلی و با روش تفسیر استنطاقی به رشته تحریر درآمده، در تبیین چیستی جامعه معتقد است که اولاً قرآن ماهیت جامعه را معنوی ذکر می‌کند و وابسته به جغرافیا، قبیله، نژاد و زبان نمی‌داند و ثانیاً ازنظر قرآن کریم جامعه به مجموعه‌ای از انسان‌ها اطلاق می‌شود که بر یکدیگر ولایت جمعی مبتنی بر بینش و کنش‌های منطبق بر ایمان یا کفر داشته باشند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| جامعه؛ قرآن کریم؛ متفکران مسلمان؛ ولایت؛ ولایت جمعی | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم، ترجمه مکارم شیرازی، ناصر.
ابن فارس، ابوالحسین احمد (1404ق). معجم مقاییسُ اللّغة، حقیق و ضبط عبد السَلام محمَد هارون، قم: مکتب الإعلام الإسلامی.
ابن منظور، محمد بن مکرم (1414ق)، لسان العرب، جمال الدین میردامادی، بیروت، دارالفکر.
احمدی، ظهیر (1388)، مفهوم شناسی امت در قرآن و اجتماع، پژوهشنامه علوم و معارف قرآن کریم، سال اول، شماره 2.
ادگار، آندرو، سجویک، پیتر (1388)، مفاهیم کلیدی در نظریه فرهنگی، ناصرالدین علی تقویان، تهران، دفتر برنامه ریزی اجتماعی و مطالعات فرهنگی و پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
آراسته‌خو، محمد (1381)، فرهنگ اصطلاحات علمی- اجتماعی، تهران، چاپخش.
جوادی آملی، عبدالله (1393)، جامعه در قرآن، قم، اسراء.
خامنه‌ای، سید علی (1392)، طرح کلی اندیشه اسلامی، تهران، خاتم.
دادسرشت، محمد (1400)، راهبردهای جهانی شدن ارزش‌های دینی از منظر قرآن کریم، رساله دکتری جامعه المصطفی العالمیه.
دهخدا، علی‌اکبر (1365)، لغت‌نامه دهخدا، تهران، موسسه لغت‌نامه دهخدا و دانشگاه تهران.
رازی، فخرالدین (1371)، تفسیر کبیر (مفاتیح الغیب)، علی اصغر حلبی، تهران، اساطیر.
راغب اصفهانی، حسین (1412ق)، مفردات قرآن کریم، بیروت-دمشق، دارالقلم-الدارالشامیه.
رشید رضا (بیتا)، تفسیر المنار، بیروت، دارالمعرفه.
رفیع پور، فرامرز (1387)، آناتومی جامعه یا سنة الله: مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی کاربردی، تهران، شرکت سهامی انتشار.
ریتزر، جورج (1395)، نظریه جامعه‌شناسی، هوشنگ نایبی، تهران، نشر نی.
ساروخانی، باقر (1386)، درآمدی بر دایرة‌المعارف علوم اجتماعی، تهران، کیهان.
سجادی، سیدجعفر (1386)، فرهنگ اصطلاحات فلسفی ملاصدرا، تهران، سازمان چاپ وانتشارات وزارت ارشاد.
سلطان قرائی، خلیل، سلیمان نژاد، اکبر (1387)، تفکر انتقادی و ضرورت آموزش آن در کلاس درس، دوفصلنامه تربیت اسلامی، سال سوم، شماره ششم، بهار و تابستان، ص 181-196.
شاکرین، فاطمه (1390)، هستی‌شناسی جامعه، قم، موسسه آموزشی- پژوهشی امام خمینی.
شمالی، محمدعلی (1388)، واکاوی ولایت و ابعاد اجتماعی آن، دو فصلنامه علمی پژوهشی الهیات اجتماعی، سال اول، شماره 1.
طباطبایی، سید محمدحسین (1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
طبرسی، فضل بن حسن (1372)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصرخسرو.
فخرزارع، سید حسین (1393)، جامعه از منظر قرآن، پژوهشنامه معارف قرآنی، شماره 16، سال پنجم.
قرشی بنابی، علی‌اکبر (1371)، قاموس قرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
گولد، جولیوس؛ کولب، ویلیام ل (1376)، فرهنگ علوم اجتماعی، محمدجواد زاهدی مازندرانی، تهران، مازیار.
مصباح یزدی، محمدتقی (1379)، آذرخشی دیگر از آسمان کربلا، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مصباح یزدی، محمدتقی (1390)، جامعه و تاریخ از دیدگاه قرآن، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مصطفوی، حسن (1430ق)، التحقیق فی کلمات قرآن کریم، بیروت، دارالکتب العلمیه.
مطهری، مرتضی (1377)، مجموعه آثار شهید مطهری، قم- تهران، صدرا.
مقیسه، نفیسه (1398)، ولایت جمعی از منظر قرآن کریم، پایان‌نامه سطح سه رشته تفسیر و علوم قرآنی، استاد راهنما، محمد دادسرشت.
مکارم شیرازی، ناصر (1374)، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 224 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 337 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب