سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,572
تعداد مقالات71,006
تعداد مشاهده مقاله125,494,423
تعداد دریافت فایل اصل مقاله98,755,371
مولوی, مهرناز, امجدیان, امیرمحمد. (1403). شناسایی پهنه های مناسب برای مکان یابی فضاهای سبز چندمنظوره شهری جهت اسکان موقت پس از بحران، مطالعه موردی: شهر رشت. , 56(4), 247-265. doi: 10.22059/jhgr.2024.364677.1008630
مهرناز مولوی; امیرمحمد امجدیان. "شناسایی پهنه های مناسب برای مکان یابی فضاهای سبز چندمنظوره شهری جهت اسکان موقت پس از بحران، مطالعه موردی: شهر رشت". , 56, 4, 1403, 247-265. doi: 10.22059/jhgr.2024.364677.1008630
مولوی, مهرناز, امجدیان, امیرمحمد. (1403). 'شناسایی پهنه های مناسب برای مکان یابی فضاهای سبز چندمنظوره شهری جهت اسکان موقت پس از بحران، مطالعه موردی: شهر رشت', , 56(4), pp. 247-265. doi: 10.22059/jhgr.2024.364677.1008630
مولوی, مهرناز, امجدیان, امیرمحمد. شناسایی پهنه های مناسب برای مکان یابی فضاهای سبز چندمنظوره شهری جهت اسکان موقت پس از بحران، مطالعه موردی: شهر رشت. , 1403; 56(4): 247-265. doi: 10.22059/jhgr.2024.364677.1008630

شناسایی پهنه های مناسب برای مکان یابی فضاهای سبز چندمنظوره شهری جهت اسکان موقت پس از بحران، مطالعه موردی: شهر رشت

پژوهشهای جغرافیای انسانی
دوره 56، شماره 4، دی 1403، صفحه 247-265    اصل مقاله (2.11 M)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhgr.2024.364677.1008630
نویسندگان
مهرناز مولوی* 1؛ امیرمحمد امجدیان2
1گروه شهرسازی، دانشکده معماری و هنر، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.
2گروه شهرسازی، دانشکده معماری و هنر، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
چکیده
بازتعریف مفهوم فضای سبز شهری نه‌فقط به‌عنوان مکانی برای تفریح بلکه به‌عنوان یک کاربری منعطف و چندمنظوره در شرایط مختلف، می‌تواند در تاب‌آوری سکونت و زندگی شهری پس از بلایا تأثیرگذار باشد. بنابراین یکی از اصلی‌ترین مقاصد در احداث فضاهای سبز چندمنظوره، ارتقای تاب‌آوری شهری و اسکان موقت می‌باشد. ازاین‌رو برنامه‌ریزی آگاهانه برای جانمایی و احداث فضاهای سبز چندمنظوره، با فراهم کردن شرایطی مطلوب برای سـپری کـردن اوقـات ساکنان در آن و افزایش خدمات‌رسانی به مصدومان، رویکردی اثرگذار بر کاهش ریسک بحران خواهد بود. هدف از تحقیق حاضر جانمایی بهینه پهنه‌های سبز چندمنظوره با تأکید بر اسکان موقت در شهر رشت است. روش به‌کاررفته در این تحقیق، ترکیب رویکرد بهترین – بدترین (BWM) و توابع فازی در GIS می‌باشد. با تعیین وزن نهایی معیارها و زیر معیارهای مؤثر در مکان‌یابی فضاهای سبز چندمنظوره و مقایسه آن‌ها به روش بهترین-بدترین، بیشترین وزن زیرمعیارها در معیارهای "طبیعی"، "سازگاری"، "ناسازگاری" و "کارایی" مشخص گردید که به ترتیب عبارت‌اند از "فاصله از گسل"، "نزدیکی به مناطق مسکونی"، "فاصله از تأسیسات پرخطر" و "تراکم جمعیتی". سپس پهنه‌بندی رشت به روش فازی انجام شد و محدوده‌های بهینه در پنج منطقه رشت مشخص گردید. نتیجه نشان می‌دهد مناسب‌ترین مکان‌ها برای احداث فضاهای سبز چندمنظوره و اسکان موقت در مناطق 3 و 1 به ترتیب با مساحت‌های"01/967"، "6/718" هکتار در شمال و شرق شهر رشت می‌باشد. اما از نظر نسبت سطوح بهینه به مناطق، منطقه 2 با نسبت"64/0"، دارای بیشترین نسبت می‌باشد.
کلیدواژه‌ها
فضاهای سبز چندمنظوره؛ رویکرد بهترین – بدترین؛ اسکان موقت؛ مکان‌یابی؛ شهر رشت
مراجع
  1.   آذرکیش، محسن، حافظ رضازاده، معصومه و میری غلامرضا. (1396). کاربرد روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)  در مکان‌یابی محل‌های اسکان موقت پس از وقوع حوادث طبیعی (مطالعه موردی: منطقه دو شهرداری زاهدان). فصلنامه فضای جغرافیایی، 17(58)، 189-169.
  2. آوند, محمدتقی؛ مرادی، حمیدرضا و رمضان زاده لسبویی، مهدی. (1401). ارزیابی آسیب‌پذیری حوزه آبخیز تجن از نظر سیلاب با استفاده از روش BWM. پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز، 13(26)، 20-10. ‎ doi:10.52547/jwmr.13.26.10 
  3. بزی، خدارحم، خسروی، سمیه و حسین نژاد، مجتبی. (1391). بررسی وضع موجود و مکان‌یابی فضای سبز موردنیاز شهر زابل با استفاده از.GIS برنامه‌ریزی فضایی (جغرافیا)، 1(4)، 74-39. https://dorl.net/dor/20.1001.1.22287485.1391.1.4.3.6
  4. حاتمی نژاد، حسین؛ ویسیان، محمد؛ محمدی ورزنه، ناصر و علیزاده، عادل. (1393). تحلیل و اولویت بندی فضای سبز شهری با بهره‌گیری از تکنیک‌های (TOPSIS و (GIS مطالعه موردی: شهر دهگلان. آمایش محیط، 7(26)، 88-65
  5. خزایی، صفا و روستایی‌حسین‌آبادی، سعید. (1395). مکان‌یابی پناهگاه‌های چندمنظوره شهری با استفاده از سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: منطقه یک شهرداری تهران). فصلنامه پدافند غیرعامل، 7(4)، 12-1.
  6. سبزی، مهدی. (1396). کاربرد GIS پایه مدل ANP-FUZZY در مکان‌یابی‌های چندمنظوره مخاطرات شهری با تأکید بر اسکان موقت و فضای سبز (مطالعه موردی: شمال شهر تبریز). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز.
  7. سرتیاک، شیوا؛ رحیمی، امیر مسعود؛ زعیم دار، مژگان؛ جوزی، سید علی و خالدی، حمیدرضا. (1402). ارزیابی سیستم حمل‌ونقل شهری در مواقع بحران با استفاده از نرم‌افزار ترنسکد، مطالعه موردی: شهر اصفهان. فصلنامه پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 55(3)، 66-37. https://doi.org/10.22059/jhgr.2022.324644.1008311
  8. شجاعیان، علی و علیزاده، هادی. (1393). مکان‌یابی فضاهای چندمنظوره با هدف مدیریت بحران بعد از زلزله مورد شناسی: بافت فرسوده شهر شوشتر. جغرافیا و آمایش شهری منطقه‌ای، 4(11)، 140-127. https://doi.org/10.22111/gaij.2014.1546
  9. شفیع‌زاده، مرتضی و موحدی‌کوزانی حبیب. (1399). شناسایی اماکن امن جهت اسکان اضطراری شهروندان شهر رشت در هنگام بحران. نشریه رویکردهای پژوهشی نوین مدیریت و حسابداری، 4(13), 116-134.‌
  10. عابدینی، موسی؛ پیروزی، الناز؛ امینی، زهرا و پرستار، سمیه. (1400). مکان‌یابی بهینه فضای سبز شهر اردبیل با استفاده از مدل فرآیند تحلیل شبکه‌ای (ANP) و سیستم اطلاعات جغرافیایی. فصلنامه پژوهش‌های بوم‌شناسی شهری، 12(23)، ص 20-1. https://doi.org/10.30473/grup.2021.8615
  11. قادرمرزی، حامد، کاشفی دوست، شیدا، قادرمرزی, جمیل و کاشفی دوست، دیمن. (1395). تحلیلی بر الگوی پراکنش فضایی-مکانی فضای سبز و مکان‌یابی بهینه پارک‌های شهری با بهره‌گیری از مدل ANP و تحلیل شبکه مطالعه موردی: شهر پیرانشهر، نشریه جغرافیا و توسعه، 14(42)، ص 160-145. https://doi.org/10.22111/gdij.2016.2348
  12. کاظمی نیا، عبدالرضا. (1398). مکان‌یابی احـداث اسـکان اضطـراری شـهر کرمـان بـا اسـتفاده ازGIS. دو فصلنامه مدیریت و بحران، 48(16)، 59-47. https://dor.isc.ac/dor/20.1001.1.23453915.1398.8.2.4.2
  13. روشنی، محمود و پوررمضان، عیسی. (1395). تحلیل فضایی مخاطرات طبیعی سکونتگاه‌های روستایی استان گیلان با استفاده از GIS. اولین کنفرانس بین‌المللی مخاطرات طبیعی و بحران‌های زیست‌محیطی ایران، راهکارها و چالش‌ها، اردبیل.
  14. یاری‌پور، مجید و هادی‌زاده زرگر، صادق. (1394). بررسی شاخص‌های کمی و کیفی مؤثر در برنامه‌ریزی فضای سبز شهری (مطالعه موردی: شهر میانه). اقتصاد و مدیریت شهری، 10، 57-37. http://dorl.net/dor/20.1001.1.23452870.1394.3.10.3.1
  15. یزدانی، محمدحسن و محمدی حمیدی، سمیه. (1396). تحلیل فضایی کاربری‌های چندمنظوره در شهر با رویکرد پدافند غیرعامل، موردمطالعه: کاربری مذهبی شهر میاندوآب. جغرافیا و توسعه فضای شهری، 4(2)، 242-221. DOI: 10.22067/gusd.v4i2.63099
  16. رمضانی کیاسج محله، رؤیا؛ اسماعیلی علویجه، الهام و امیری، محمدجواد. (1399). مکان‌یابی فضای سبز شهری با استفاده از روش‌های ارزیابی چند معیاره مطالعه موردی: منطقه 4 تهران. فصلنامه پژوهش‌های بوم‌شناسی شهری، 11(2)، 28-13. https://doi.org/10.30473/grup.2021.7618
  17. قیصری، حدیثه؛ احدنژاد، محسن و آهار، حسن. (1394). مکان‌یابی فضاهای شهری چندمنظوره ایمن در مواقع بروز بحران با به‌کارگیری روش شاخص همپوشانی وزنی. فصلنامه علمی امداد و نجات، 7(1)، ص 35-50.
  18. نصیری، خاله، اسماعیل؛ رستمی، شاه بختی و شیرینی، مصطفی. (1402). مکان‌یابی پایگاه پشتیبانی مدیریت بحران مرکزی کلان‌شهر کرج. فصلنامه پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 55(3)، 96-83. https://doi.org/10.22059/jhgr.2022.333053.1008403
  19. Azarkish, M., Hafez Rezazadeh, M., & Miri,. Gh. (2017). Application of Analytic Hierarchy Process (AHP) and Geographic Information System (GIS) in locating temporary settlements after natural disasters (Case Study: Region Two of Zahedan Municipality). Journal of Geographical Space Research, 17(58), 169-189. [in Persian]
  20. Avand, M. T., Moradi, H. R., & Ramezanzadeh Lesboei, M. (2021). Assessing the vulnerability of Tajan watershed to flooding using the BWM method. Journal of Watershed Management Research, 13(26), 20-10. ‌ doi:10.52547/JWMR.13.26.10. [in Persian]
  21.  Bazi, K., Khosravi, S., & Hossein Nejad, M. (2012). Investigating the current situation and locating the required green space in Zabol city using GIS. Spatial Planning (Geography), 1(4), 74-39. https://dorl.net/dor/20.1001.1.22287485.1391.1.4.3.6. [in Persian]
  22. Hatami-Nejad, H., Waysian, M., Mohammadi Varzaneh, N., & Alizadeh, A. (2014). Analysis and prioritization of urban green space using TOPSIS and GIS techniques. Case study: Dehgolan city. Environmental Planning, 7(26), 65-88.. [in Persian]
  23. Khazaei, S., & Roustaei-Hosseinabadi, S. (2016). Locating multipurpose urban shelters using geographic information systems (case study: District 1 of Tehran Municipality). Journal of Passive Defense, 7(4), 12-1. [in Persian]
  24. Sabzi, M. (2017). Application of GIS based on ANP-FUZZY model in multi-purpose location of urban hazards with emphasis on temporary housing and green space (case study: north of Tabriz city). Master's thesis, University of Tabriz. [in Persian]
  25. Sartiak, Sh., Rahimi, A. M., Zaeemdar, M., Jozi, S. A., & Khalidi, H. R. (2023). Evaluation of urban transportation system in times of crisis using Transcode software, case study: Isfahan city. Journal of Human Geography Research, 55(3), 37-66. https://doi.org/10.22059/jhgr.2022.324644.1008311. [in Persian]
  26. Shojaian, A., & Alizadeh, H. (2014). Locating multipurpose spaces for the purpose of post-earthquake crisis management. Case study: the dilapidated fabric of Shushtar city. Geography and Regional Urban Planning, 4(11), 127-140. https://doi.org/10.22111/gaij.2014.1546. [in Persian]
  27. Shafizadeh, M., & Movahedikozani, H. (2019). Identifying safe places for emergency accommodation of Rasht city citizens during crises. Journal of New Research Approaches to Management and Accounting, 4(13), 116-134. [in Persian]
  28. Abedini, M., Piroozi, E., Amini, Z., & Parast, S. (2017). Optimal location of green space in Ardabil city using the Analytical Network Process (ANP) model and Geographic Information System. Journal of Urban Ecology Research, 12(23), 1-20. https://doi.org/10.30473/grup.2021.8615. [in Persian]
  29. Ghadermarzi, H., Kashfi Doost, Sh., Ghadermarzi, J., & Kashfi Doost, D. (2016). An analysis of the spatial distribution pattern of green space and optimal location of urban parks using the ANP model and network analysis. Case study: Piranshahr city. Journal of Geography and Development, 14(42), 145-160. https://doi.org/10.22111/gdij.2016.2348. [in Persian]
  30. Kazeminia, A. (2019). Location of emergency housing events in Kerman city using GIS, Management and Crisis Bi-Quarterly, 48(16), 47-59. Https://Dor.Isc.Ac/Dor/20.1001.1.23453915.1398.8.2.4.2. [in Persian]
  31. Roshani, M., & Pourramazan, I. (2016). Spatial analysis of natural hazards in rural settlements of Guilan province using GIS. First International Conference on Natural Hazards and Environmental Crises of Iran, Solutions and Challenges, Ardabil. [in Persian]
  32. Yaripour, M., & Hadizadeh Zargar, S. (2015). Study of effective quantitative and qualitative indicators in urban green space planning (case study: Mianeh city). Urban Economics and Management, 10, 37-57. http://dorl.net/dor/20.1001.1.23452870.1394.3.10.3.1. [in Persian]
  33. Yazdani, M. H., & Mohammadi Hamidi, S. (2017). Spatial analysis of multipurpose uses in the city with a passive defense approach, case study: religious use of the city of Miandoab. Geography and Urban Space Development, 4(2), 221-242. DOI: 10.22067/gusd.v4i2.63099. [in Persian]
  34. Ramazan Kiasaj Mahalle, R., Esmaeili Alavijeh, E., & Amiri, M. J. (2019). Locating urban green space using multi-criteria evaluation methods, case study: Tehran District 4. Journal of Urban Ecology Research, 11(2), 13-28. https://doi.org/10.30473/grup.2021.7618. [in Persian]
  35. Qaysari, Hadiseh, Ahadnejad, Mohsen and Ahar, Hassan. (2015). Locating safe multipurpose urban spaces in times of crisis using the weighted overlap index method. Quarterly Journal of Emdad and Nejat, 7(1), pp. 35-50. [in Persian]
  36. Nasiri Hinde Khaleh, I., Rostami, Sh., & Shirini, M. (2023). Locating the Central Crisis Management Support Base in Karaj Metropolitan Area. Journal of Human Geography Research, 55(3), 83-96. https://doi.org/10.22059/jhgr.2022.333053.1008403. [in Persian]
  37. Administration USGS. The National Response Framework [cited 2 May 2021]. Available from: https://www.gsa.gov/governmentwide-initiatives/emergency-response/the-national-response framework
  38. Allan, P., & Bryant, M. (2011). Resilience as a framework for urbanism and recovery. J Landsc Archit, 6(2), 34–45. https://doi.org/10.1080/18626033.2011.9723453.
  39. Allan, P., Bryant, M., Wirsching, C., Garcia, D., and Rodriguez, M. T. (2013). The Influence of Urban Morphology on the Resilience of Cities Following an Earthquake. Journal of Urban Design, 18, 242–262. https://doi.org/10.1080/13574809.2013.772881
  40. Bauwelinck, M., Casas, L., Nawrot, T. S., Nemery, B., Trabelsi, S., Thomas, I., Aerts, R., Lefebvre, W., Vanpoucke, C., Van Nieuwenhuyse, A., Deboosere, P., & Vandenheede, H., (2021). Residing in urban areas with higher green space is associated with lower mortality risk: A census-based cohort study with ten years of follow-up. Environment International., 148, 106365, https://doi.org/10.1016/j.envint.2020.106365
  41. Borland, J., (2019). Small parks, big designs: reconstructed Tokyo’s new green spaces, 1923–1931. Urban History, 47, 106–125. https://doi.org/10.1017/S0963926819000567
  42. Boulton, C., Dedekorkut-Howes, A., & Byrne, J. (2018). Factors shaping urban greenspace provision: A systematic review of the literature. Landscape Urban Plan., 178, 82–101, https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2018.05.029
  43. Colding, J., & Barthel, S. (2013). The potential of “Urban Green Commons” in the resilience building of cities, Ecol. Econ., 86, 156–166. https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2012.10.016.
  44. Galasso, C., McCloskey, J., Pelling, M., Hope, M., Bean, C. J., Cremen, G., Guragain, R., Hancilar, U., Menoscal, J., Mwang’a, K., Phillips, J., Rush, D., & Sinclair, H. (2021). Editorial. Risk-based, Pro-poor Urban Design and Planning for Tomorrow’s Cities, Int. J. Disast. Risk Re., 58, 102158. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2021.102158.
  45. García-Lamarca, M., Connolly, J., & Anguelovski, I. (2020). Green gentrification and displacement in Barcelona, in: Housing Displacement, Routledge, 156–170
  46. Jeong, D., Kim, M., Song, K., & Lee, J. (2021). Planning a Green Infrastructure Network to Integrate Potential Evacuation Routes and the Urban Green Space in a Coastal City: The Case Study of Haeundae District, Busan, South Korea, Science of The Total Environment., 761, 143179. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2020.143179
  47. Liu,, Xu, H., Wu, J., Li, W., & Hu, H. (2022). Measuring spatial accessibility to refuge green space after earthquakes: A case study of Nanjing, China. PLOS ONE https://doi.org/10.1371/journal.pone.0270035
  48. Marselle, M. R., Bowler, D. E., Watzema, J., Eichenberg, D., Kirsten, T., & Bonn, A. (2020). Urban street tree biodiversity and antidepressant prescriptions. Scientific Reports, 10, 22445, https://doi.org/10.1038/s41598-020-79924-5.
  49. Masuda,. (2014). Disaster refuge and relief urban park system in Japan. Landsc Archit Front, 2(4), 52–61.
  50. McDonald, R. I., Mansur, A. V., Ascensão, F., Colbert, M. L., Crossman, K., Elmqvist, T., Gonzalez, A., Güneralp, B., Haase, D., Hamann, M., Hillel, O., Huang, K., Kahnt, B., Maddox, D., Pacheco, A., Pereira, H. M., Seto, K. C., Simkin, R., Walsh, B., Werner, A. S., & Ziter, C. (2020). Research gaps in knowledge of the impact of urban growth on biodiversity. Nature Sustainability, 3, 16–24. https://doi.org/10.1038/s41893-019-0436-6.
  51. Muhammad, A., De Risi, R., De Luca, F., Mori, N., Yasuda, T., & Goda, K. (2021). “Are current tsunami evacuation approaches safe enough? Stochastic Environmental Research and Risk Assessment, 35, 759-779. https://link.springer.com/article/10.1007/s00477-021-02000-5
  52. - Ramazani, R., Ostadtaghizadeh, A., Yari, A., Hanafi-Bojd, A. A., Soltani, A., Rostami, S. B., and Heydari, A. (2022). Criteria for Locating Temporary Shelters for Refugees of Conflicts: A Systematic Review. Iranian Journal of Public Health, 51(4), 758-769.
  53. - Razzaghian, F., & Aghajani, H. (2016). Evaluating and Land-use locating of City Parks Using Network Analysis (Case Study: Mashhad Metropolis, Iran). International Technology, 6 (4): 18-24.
  54. Rezaie, J. (2015). Best- Worst Multi- Criteria Decision- Making Method, Omega, (53): 49-57
  55. Shi, W., & Woolley, H. (2014). Managing for multifunctionality in urban open spaces: Approaches for sustainable development. Journal of Urban Management, 3(1-2), 3-21.
  56. Shimpo, N., Wesener, A., & McWilliam, W. (2019). How community gardens may contribute to community resilience following an earthquake. Urban Forestry & Urban Greening, 38, 124–132. https://doi.org/10.1016/j.ufug.2018.12.002
  57. Tan, Z., Lau, K., & Ng, E. (2016). Urban tree design approaches for mitigating daytime urban heat island effects in a high-density urban environment. Energy and Buildings, 114: 265–274.
  58. Watson, C. S., Elliott, J. R., Ebmeier, S. K., Vásquez, M. A., Zapata, C., Bonilla-Bedoya, S., ... & Sevilla, E. (2022). Enhancing disaster risk resilience using greenspace in urbanising Quito, Ecuador. Natural Hazards and Earth System Sciences, 22(5), 1699-1721.
  59. Shi, W., & Woolley, H. (2014). Managing for multifunctionality in urban open spaces: Approaches for sustainable development. Journal of Urban Management, 3(1-2), 3-21.‌
  60. Uk COo. Evacuation and shelter guidance [cited 2 May 2021]. Available from: https://www.gov.uk/government/publications/evacuation-and-shelter-guidance.
  61. Wei,., Jin, L., Xu, M., Pan, S., Xu, Y., & Zhang, Y. (2020). Instructions for planning emergency shelters and open spaces in China: Lessons from global experiences and expertise. Int J Disaster Risk Reduct. DOI: 10.1016/j.ijdrr.2020.101813
  62. Yao,., Zhang Y, Yao T, Wong K, Tsou JY, Zhang Y. (2021). A GIS-based system for spatial-temporal availability evaluation of the open spaces used as emergency shelters: The case of Victoria, British Columbia, Canada. ISPRS Int Geo-Inf, 10(2), 63. https://doi.org/10.3390/ijgi10020063.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 177
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 166





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب