پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,578 |
| تعداد مقالات | 71,072 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,695,563 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,924,734 |
بررسی تطبیقی جامعه آرمانی در دیدگاه سیاسی ـ اجتماعی ابن‌سینا و ابن‌خلدون بر اساس الگوی اسپریگنز | ||
| فصلنامه علمی نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان | ||
| دوره 14، شماره 1، فروردین 1403، صفحه 86-107 اصل مقاله (1.91 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jstmt.2023.367074.1661 | ||
| نویسنده | ||
| احمد جهانی نسب* | ||
| پژوهشگر پسادکتری اندیشه‌های سیاسی (غرب، اسلام و ایران)، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران. | ||
| چکیده | ||
| مقاله در تلاش است تا جامعه آرمانی را در اندیشه سیاسی ـ اجتماعی ابن‌سینا و ابن‌خلدون، بر اساس الگوی اسپریگنز بررسی کند. لذا مسئله پژوهشی چنین تدوین شده است که ابن‌سینا و ابن‌خلدون بر اساس دیدگاه سیاسی ـ اجتماعی خود، در طرح جامعه آرمانی چگونه می‌اندیشند؟ به بیانی دیگر، این دو اندیشمند مسلمان، بحران استقرار جامعه آرمانی را چگونه تعلیل‌یابی کرده و برای برون‌رفت از آن چه راهکاری ارائه می‌دهند؟ نوشتار حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی موردی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای، به این گزارش دست یافته است که ابن‌سینا در تلاش برای پیوند بین سیاست و نبوت، بحران را نبود قدرت متمرکز ملی دانسته که فقدان سیاست نبوی و عدم اجرای درست شریعت را در پی داشته است. وی در طرح جامعه آرمانی، بهترین نوع نظام را نظام سیاسی نبوی دانسته که پیامبر یا جانشین او، در رأس امور قرار دارند. آرمان او آشتی بین دین و فلسفه، پیوند سیاست با شریعت و حفظ وحدت جامعه مسلمان از طریق قدرت متمرکز فیلسوف ـ پیامبر است. در واقع طرح جامعه آرمانی در اندیشه سیاسی ـ اجتماعی ابن‌سینا بر مبنای فطرت الهی انسان و نقش حداکثری دولت در سعادت و رستگاری اتباع در هر دو جهان بنا شده است. در حالی که در آراء ابن‌خلدون، شکل‌گیری و بسط حکومت‌های پهناور و قدرتمند با منشاء اصول دینی و نقش دین و مذهب در طول عمر دولت‌ها ارتباط دارد. وی دولت را پدیده‌ای سیال و زوال‌پذیر می‌داند که همانند انسان‌ها دارای عمر طبیعی، از زایش تا مرگ، بوده که در این راستا، علاوه بر عصبیت قبیله‌ای، عصبیت دینی می‌تواند قوام‌بخش دولت‌ها باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ابن‌سینا؛ ابن‌خلدون؛ جامعه آرمانی؛ دولت نبوی؛ عصبیت؛ عنایت الهی | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
آزادارمکی، تقی (1387). تاریخ تفکر اجتماعی در اسلام: از آغاز تا دوره معاصر، تهران: علم.
ابن‌خلدون، عبدالرحمن بن محمد (1398). مقدمه ابن‌خلدون، ترجمه محمد پروین گنابادی، تهران: علمی و فرهنگی.
ابن‌خلدون، عبدالرحمن بن محمد (1383). العبر: تاریخ ابن‌خلدون، ترجمه عبدالمحمد آیتی، ج4، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
احمدوند، شجاع (1395). تاریخ تحول دولت در اسلام (تا پایان امویان)، تهران: نی.
ابن‌سینا (1404هـ). الشفاء (الالهیات)، تصحیح و مقدمه ابراهیم مدکور، قم: مکتبه آیت الله مرعشی نجفی.
ابن‌سینا (1405هـ). منطق المشرقیین، قم: مکتبه آیت الله مرعشی نجفی.
ابن‌سینا (1318هـ). تسع رسائل فی الحکمه و الطبیعیات، الطبیعیات من عیون الحکمه، بمبئی، هند: مطبعه گلزار حسنی.
ابن‌سینا (1978م). التعلیقات علی حواشی کتاب «النفس» لارسطاطالیس، ارسطو عندالعرب، تحقیق عبدالرحمن بدوی، کویت، وکاله المطبوعات.
ابن‌سینا (1390). الاشارات و التنبیهات، ترجمه و شرح حسن ملکشاهی، ج 1، تهران: سروش.
ابن‌سینا (1360). رسائل ابن‌سینا، ترجمه ضیاء الدین دُرّی، تهران: انتشارات مرکزی.
ابن‌سینا (1363). المبداء و المعاد، به اهتمام عبدالله نورانی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران و دانشگاه مک‌گیل کانادا.
ابن‌سینا (1377). الهیات نجات، ترجمه سید یحیی یثربی، تهران: فکر روز.
اسپریگنز، توماس (1398). فهم نظریه‌های سیاسی، ترجمه فرهنگ رجایی، تهران: آگاه.
اطهری، سیدحسین و حسینی‌گاج، موسی‌الرضا (1391). کالبدشکافی زوال و انحطاط سیاسی از دیدگاه ابن‌خلدون و ماکیاولی، مجله دانش سیاسی و بین‌الملل، سال 1، شماره 3، صص 22 ـ1.
برزگر، ابراهیم (1387). تاریخ تحول دولت در اسلام و ایران، تهران: سمت.
بعلی، فوأد (1382). جامعه، دولت و شهرنشینی ابن‌خلدون: تفکر جامعه‌شناختی ابن‌خلدون، ترجمه غلامرضا جمشیدی‌ها، تهران: دانشگاه تهران.
بی‌کوچ، جرج (1387). ابن‌سینا (نابغه‌ای از شرق)، ترجمه ذبیح‌الله منصوری، تهران: نگارستان کتاب.
پولادی، کمال (1394). تاریخ اندیشه سیاسی در ایران و اسلام، تهران: مرکز.
پولادی، کمال و جهانی‌نسب، احمد (1399). مقایسه نظریه دولت در فلسفه سیاسی سنت اوگوستن و ابن‌سینا. حکمت سینوی، دوره 24، شماره 64، ص217 ـ240، DOI: 10.30497/AP.2021.240287.1509
جابری، محمدعابد (1397). ما و میراث فلسفی‌مان: خوانشی نوین از فلسفه فارابی و ابن‌سینا، ترجمه سید محمد آل‌مهدی، تهران: ثالث.
جهانی‌نسب، احمد (1401). چهار گفتار در باب نظریه‌پردازی دولت: سنت آگوستین، ابن‌سینا، ابن‌خلدون و ماکیاولی، ساری: هاوژین.
حلبی، علی‌اصغر (1386). تاریخ فلسفه در ایران و جهان اسلامی، تهران: اساطیر.
حلبی، علی‌اصغر (1372). تاریخ تمدن اسلامی: بررسی‌هایی چند در فرهنگ و علوم عقلی اسلامی، تهران: اساطیر.
روویون، فردریک (1385). آرمانشهر در تاریخ اندیشه غرب، ترجمه عباس باقری، تهران: نی.
زیباپور، فرزاد (1382). سرگذشت سامانیان: برگرفته از تاریخ بخارا اثر محمدبن جعفر نرشخی، تهران: مؤسسه فرهنگی اهل قلم.
ژیلسون، اتین (1395). تاریخ فلسفه مسیحی در قرون وسطا، ترجمه رضا گندمی نصرآبادی، قم: دانشگاه ادیان و مذاهب.
شیخ، محمدعلی (1396). پژوهشی در اندیشه‌های ابن‌خلدون، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
طباطبائی، سیدجواد (1391). ابن‌خلدون و علوم اجتماعی، تهران: نشر ثالث.
طباطبائی، سیدجواد (1368). مفهوم عدالت در اندیشه سیاسی ابن‌خلدون، مجله معارف، دوره 6، شماره 16 و 17، صص185 ـ168.
طباطبائی، سیدجواد (1367). درآمدی فلسفی بر تاریخ اندیشه سیاسی در ایران، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
صادقی فسائی، سهیلا (1379). بررسی جامعه‌شناختی تئوری انحطاط در نظریات ابن‌خلدون، تهران: امیرکبیر.
عمید زنجانی، عباسعلی (1387). مبانی اندیشه سیاسی اسلام، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
فتحی، بهرام؛ ترابی، تقی و علی میرزایی، فاطمه (1387). نقش دولت در اقتصاد از دیدگاه ابن‌خلدون، فصلنامه تاریخ، دوره 3، شماره 8، صص83 ـ99.
قادری، حاتم (1388). اندیشه سیاسی در اسلام و ایران، تهران: سمت.
لاکوست، ایو (1363). جهان‌بینی ابن‌خلدون، ترجمه مظفر مهدوی، تهران: شرکت سهامی انتشار.
محمدی آشنایی، علی (1392). جامعه آرمانی قرآن کریم، قم: بوستان کتاب.
میرسندسی، سیدمحمد (1388). نظریه دولت ابن‌خلدون، مجوعه مقالات همایش بزرگداشت ابن‌خلدون، تهران: مؤسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی
موثقی، سید احمد (1386). جنبش‌های اسلامی معاصر، تهران: سمت.
مهدی، محسن (1352). فلسفه تاریخ ابن‌خلدون، ترجمه مجید مسعودی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
هدایت‌افزا، محمود و فروزیان، مونا (1399). فرایند وضع یا تدوین قانون جهان‌شمول از منظر ابن‌سینا و کانت، حکمت سینوی، دوره 24، شماره 64، صص 241 ـ 264، DOI: 10.30497/AP.2021.239531.1495
هروی، جواد (1382). تاریخ سامانیان: عصر طلایی ایران بعد از اسلام، تهران: امیرکبیر.
Baeck, L(1996). Ibn Khaldun”s Political and Economic Realism, in L.S. Moss and Joseph A. (eds). Schumpeter Historian of Economics, London:Routledge,pp.83
Dilthey, Wilhelm(1989)." Selected Worlds", Introduction to Human Science ,Princeton University Press, Vol.1,No.3 .
Rosental, Erwin(1993). Political thoughtin medieval islam, London: Cambridge university press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 448 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 303 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب