تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,572 |
تعداد مقالات | 71,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,496,021 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,757,986 |
نگاهی بنیانی به چیستی و چگونگی تحقق مرجعیت علمی در علوم انسانی | ||
فصلنامه علمی پژوهشی توسعه کارآفرینی | ||
دوره 16، شماره 4 - شماره پیاپی 62، اسفند 1402، صفحه 1-28 اصل مقاله (1.19 M) | ||
نوع مقاله: مقالات پژوهشی- کیفی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jed.2023.370179.654311 | ||
نویسندگان | ||
محبوبه وهابی ابیانه* ؛ علی مبینی دهکردی | ||
گروه کارآفرینی فناورانه، دانشکده کارآفرینی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
هدف: : از آنجا که پرداختن به مرجعیّت علم با نگاهی بنیانی یک ضرورت بوده و میبایست بیش از پیش مورد توجّه پژوهشگران قرارگیرد، این پژوهش بر آن است تا با رجوع به ریشههای شکلگیری مرجعیّت درعلم و با گذر ازتاریخ تطوّر و تکامل علم در سیر تاریخی آن ،به سازوکاری درخور، جهت تحقق مرجعیّت علمی با استمداد از نگرشهای بدیل فلسفی دست یابد. روش: مقالۀ حاضر با برگزیدن نگاهی کلنگر، تلاش دارد که با کاربست سه روش تحلیل، آمیخته ساختن و سینتتیک به ارائۀ جامعیّتی برای چگونگی شکلگیری مرجعیّت در علم دست یابد. در اینراه، نخستین گام بهرهگیری از روش تحلیل و موشکافی مستندات علمی- فلسفی است.گامهای بعدی، شامل آمیخته ساختن یافتههای حاصل از تحلیل و استوار ساختن آنها بر اصولی مستحکم برمبنای روش سینتتیک درروش، می باشد. کاربرد توأمان این سه روش که بهمثابۀ بهرهگیری ازروششناسی استقراگرایانه همراه با واقعنگری در تحلیل و پیشینیانگاری قیاسگرایانه در سینتتیک است، این راهکار هرچند اغلب مورد کمتوجهی قرار گرفته است اما به جهت ادغام روشها و عدم تک سو نگری،روشی قابلاتّکا برای انجام پژوهش در حوزۀ علوم انسانی به شمار می رود. کاربست روش تحلیل و رجوع به مستندات علمی، حقیقت دانش در معنای ظاهری آن را روشن میسازد و رجوع به مستندات فلسفی، حقایق نهفته در پس ظواهررا در باب ماهیّت دانش، آشکار میسازد؛ تحلیل این دو رهیافت که هریک به وجهی از منشور چندوجهی شناخت از ماهیت دانش اشاره دارد و بعضاً متناقض به نظر میرسند، نیازمند وحدتبخشی از طریق آمیخته ساختن است. گام آخر بهکارگیری روش سینتتیک با اتّکا بر بنیان و اصول و طرح الزامی مبنی بر ضرورت طی نمودن مراتب چهارگانۀ جامعیّت تفکر علمی برای پاسخ به چگونگی تحقق مرجعیّت در علم است. یافتهها: یافتهها در این فرایند علمی نشان میدهد که مرجعیّت در علوم انسانی ممکن نخواهد بود مگر این که الزامات دستیابی به آن در عرصۀ علمی کشور محقق گردد. الزام نخست: رفتن ورای تجربه و روش علمی متکی به آن؛ اگرچه مورد پذیرش در علوم طبیعی است دوم: تکیهبر دانش پیشینی بهعنوان تنها دانش معتبر از نوع جهانشمول؛ سوم: طی نمودن مراتب صحیح تفکر علمی در علوم انسانی بهمنظور تحقق دانش جهانشمول، دانشی که بنیان آن استوار بر اصول دارای وجوب و قطعیّت و مورد پذیرش بدون قید و شرط است؛ چهارم: تربیت و پرورش افرادی برجسته در جایگاه ناظران بیطرف و فیلسوفان؛ ناظرانی که با بیطرفی به قضاوت و داوری در خصوص عملکرد بازیگران عرصۀ علم پرداخته و میزان اعتبار دستاوردهای علمی را مورد سنجش قرار میدهند؛ فیلسوفانی که دغدغه اصلیشان دستیابی به حقیقت است و انحراف از اصول در علم را گوشزد میکنند؛ پنجم لحاظ نمودن سه معیار و سنجه برای سنجش میزان اعتبار دانش تولید شدۀ علمی شامل «اصالت داشتن»، «الگو بودن» و «فایدهمند در جهت رفع مسائل مبتلابه جامعه» و ششم: تغییر روش متداول مرسوم شده در تدریس به روش مبتنی بر مباحثه و تعامل بر پایۀ تفکر انتقادی در مراکز علمی. نتیجه: نتیجه این تحقیق نشان میدهد که اگرچه غلبه نگرش تجربهگرایی در علوم انسانی بهعنوان نگرشی حدّی نسبت به دوران هزارسالۀ عصر تاریک، سبب مرجعیّت یافتن عینیتها بر این حوزه مطالعاتی گردید و اساس را بر روابط علّت و معلولی و قوانین حاکم بر آن قرار داد، امّا تلاش فلاسفهای نظیر کانت در مسیر دستیابی به حقیقت بالذّات و فینفسه، توجّهات را به بعد متافیزیک و ورای محسوسات از پدیدهها جلب نمود و انسان را نسبت به ذخایر عظیم نهفته در وجود، ظرفیتها، نبوغ و استعدادهای بالقوۀ خویش و مهمتر از آن قوای عظیم ذهنی خود، آگاه ساخت؛ تا آنجا که اگر کانت در جهان غرب به این حقایق انسانی دست نمییافت و تکیهبر الهام و شهود را بهعنوان منبع عظیم خلق آثار بدیل گوشزد نمینمود، نگرش تجربهگرایی حاکم، همهچیز را بر روابط علّت و معلول بنا مینهاد و جامعیّت مفهومی علم (Idea of science) هرگز تحقق نمییافت. بنابراین، باید پذیرفت که رهیافت بدیل در مرجعیّت علمی در حوزه علوم انسانی، قرارگیری بنیان مرجعیّت بر خلقهاست. خلقهایی که انسان علّت موجودیّت یافتن آن است و از پیش موجود و مشخص نیست. انسانی که بنا به ماهیت و فطرت وجودی خویش خلّاق آفریده شده است و اکسیر آزادی که همزاد با آفرینش او است امکان تجلّی ظرفیتهای عظیم و بیشمارذاتی و نبوغ و استعداد و توانمندی وی را ممکن میسازد. | ||
کلیدواژهها | ||
تفکر علمی؛ مرجعیت؛ اصالت؛ الگو بودن؛ فایدهمندی | ||
مراجع | ||
فرانکفورد، چاوا و دیوید نچمیاس، روشهای پژوهشی در علوم اجتماعی، تهران: سروش، 1381 حسن زاده, م. (2023). مدل چندلایه مرجعیّت علمی. علوم و فنون مدیریت اطلاعات, 9(2), 443-451. https://doi.org/10.22091/stim.2023.2521 متوسلی، محمود. (1394). نگاهی معرفتشناختی به جایگاه و منشأ ناولتی در توسعه اقتصادی. فصلنامه علمی پژوهشی توسعه متوسلی، محمود؛ وهابی ابیانه، محبوبه. فلسفه سیاسی آدام اسمیت؛ تجربهگرایی و اندیشه پردازی، نقطه عطف و آغازی بر توسعه اقتصادی در جهان. تهران؛ انتشارات نشر نهادگرا، 1401 انگلیسی
Andreasen, N. C. (2006). The creative brain: The science of genius. Penguin. Arendt, H. (1989). Lectures on Kant''s political philosophy. University of Chicago Press. Berg, H. v. d. (2014). Kant’s conception of proper science. In Kant on Proper Science (pp. 15-51). Springer. Boland, L. A. (1986). Economic methodology: Theory and practice. The Generation of Scientific Administrative Knowledge. Boland A.Lawrence, Critical economic methodology: A personal odyssey, Routledge 1997 Bukowski, C. (1990). Septuagenarian Stew: Stories & Poems. (No Title). Caygill, H. (1995). The Blackwell Philosopher Dictionaries. In: Cambridge: Blackwell Publishers. Commons, J. R. (1934). Institutional Economics. Vol. I: Its Place in Political Economy (Vol. 1). Transaction Publishers. Durant, W. (1961). Story of philosophy. Simon and Schuster. Frankfort-Nachmais, C., & Nachmais, D. 19 92. Research Methods in the Social Sciences. New York: St. In: Martin''s Press. Gardner, H. (2005). Multiple lenses on the mind. ExpoGestion Conference, Bogota Colombia, Gregor, M. J. (1996). Kant: The metaphysics of morals Hassanzadeh, M. (2023). Editor-in-Chief Lecture: Multilayer model of scientific authority. Sciences and Techniques of Information Management, 9(2): 443-451. https://doi.org/10.22091/stim.2023.2521)In Persian) Hayek, F. v. (1942). Scientism and the study of society. Part I. Economica, 9(35), 267-291. Immanuel, K. (1781). Critique of pure reaso Kant, I. (1881). Immanuel Kant''s critique of pure reason: In commemoration of the centenary of its first publication (Vol. 1). Macmillan. Kant, I. (1996). An answer to the question: What is enlightenment?(1784). Practical philosophy, 11-22. Lachmann, L. M. (1991). Austrian economics: a hermeneutic approach. 1994), London: Routledge, 276-290. Madison, G. B. (1989). Hayek and the interpretive turn. Critical Review, 3(2), 169-185. Mill, J. S. (1836). On the definition of political economy; and on the method of investigation proper to it. London and Westminster Review, 4(October), 120-164. Motavasseli, M. (2015). The process of creation of novelty in economic development and entrepreneurship. Journal of Entrepreneurship Development, 8(3), 413-431. https://doi.org/10.22059/jed.2015.53200)In Persian) Motavaseli, M. and Vahabi Abyaneh, M (2022). Adam Smith''s political philosophy: Empiricism and thinking, a turning point and the beginning of economic development in the world. Tehran: Institutional publication.)In Persian) North, D. C. (2012). Understanding the process of economic change. In Worlds of Capitalism (pp. 107-120). Routledge. Sen, A. (1998). Human development and financial conservatism. World development, 26(4), 733-742. Singer, C. (2013). A short history of science to the nineteenth century. Courier Corporation. Sweet, K. (2023). Kant on Freedom, Nature, and Judgment: The Territory of the Third Critique. Cambridge University Press. Schumpeter, Joseph A. (2005). Development. Journal of economic, XlIII, 108-120. Watkins, E. a. S., Marius. (2014). Kant''s Philosophy of Science. https://plato.stanford.edu/archives/fall2014/entries/kant-science (Metaphysics Research Lab, Stanford University) Weber, M. (2007). Objectivity and Understanding in Economics. In D. M. Hausman (Ed.), The Philosophy of Economics: An Anthology (3 ed., pp. 59-72). Cambridge University Press. https://doi.org/DOI: 10.1017/CBO9780511819025.004 Whitehouse, D. (2009). Renaissance genius: Galileo Galilei & His Legacy to Modern Science. New York. In: Sterling Publishing. Williamson, O. E. (2009). Transaction Cost Economics: The Natural Progression. Nobel Prize Lecture, December 8. In. Wood, A. W. (2007). Kantian ethics. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 739 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 323 |