پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,240 |
| تعداد مقالات | 67,867 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,408,248 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,177,325 |
تنوع زیستی(طبیعی-اجتماعی) به مثابه الگوی مداخله برای آبادانی سرزمین (پرسش‌گری از بهم پیوستگیِ حوزههای زیستی-اجتماعی) | ||
| بررسی مسائل اجتماعی ایران | ||
| دوره 14، شماره 1، آبان 1402، صفحه 25-40 اصل مقاله (894.85 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijsp.2023.355647.671103 | ||
| نویسنده | ||
| محمود مهام* | ||
| استادیار پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی | ||
| چکیده | ||
| ایده اصلی این مقاله بر پیوند حوزههای طبیعی و انسانی در تحلیل مسائل تنوع زیستیِ طبیعی-اجتماعی و پژوهشهای آن، استوار است. از اینرو، چگونگی بازاندیشی تنوع زیستی بر مبنای پیوستگی و یکپارچگی سطوح و لایههای درهمپیچیدهی بیولوژی و فیزیولوژی و اکولوژی، به عنوان یک مساله و چالش حیاتی مطرح میشود. چنانچه تنوع زیستی را به مثابه گنجینه مواریث طبیعی و انسانی در نظر بگیریم، روابط لایههای پیشگفته، در طول زمان، مشاهده و درک خواهند شد. درهمتنیدگی مواریث طبیعی و انسانی، تنوعی از تغییرات و مداخلات را در بر دارد که کارورزی و عملکرد بشر را در طیفی از انواعِ روابط «فرهنگ و فناوری» در طول تاریخ به نمایش میگذارد. چگونگی بازاندیشی تنوع زیستی در طول زمان و حفاظت از آن و آیندهنگری روند تغییرات، بدینصورت در پرسش اصلی مقاله آورده شده است: جایگاه مباحث انسانی و مطالعات اجتماعی در پژوهشهای علوم زیستی چگونه قابل شناسایی و بازیابیِ فرهنگی و فناورانه است؟ برای پاسخگویی به پرسش اصلی از روش توصیفی-تحلیلی-انتقادی و رویکرد تلفیقی از مناظر اکولوژی عمیق و آمایش سرزمین استفاده شد. به نظر میرسد با بازآرایی و عبور از تک-حوزه رشتهها به سوی فعالیتهای بین رشتهای و فرا رشتهای برای غلبه بر گسست دانشی موجود میان حوزههای طبیعی و انسانی، از یکسو و توجه به همبست «فرهنگ-زیستبوم-فناوری(بومی و نو)» از سوی دیگر، بتوان همکاریهای علمی را با محوریت زیستبوم و هدفگذاریِ پیشرفتِ مانا، سامان داد. زمین-گیاه به مثابه بستر زیستهای پایدار و تنوع استقرار و اسکان در زیست جمعی در قالب آمایش سرزمینِ بومپایه، سرفصلی کلان برای پیوندشناسی کلانحوزههای علمی (علوم اجتماعی و انسانی، فنی-مهندسی، و علوم پزشکی و دامپزشکی) میباشد. بدیهی است روند بازتوانی علمی و احیاء سوادِ زیستی-اجتماعی برای حرکت به سویِ پیشرفت مانا، میبایستی در شبکهای پویا از دیگر سرفصلهای بنیادین، تکمیل شود و مستمراً اصلاح و ارتقاء یابد. امری که در این مقاله بهصورتِ همبستِ «فرهنگ-زیستبوم-فناوری» پیشنهاد شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تنوع زمینی؛ تنوع گیاهی؛ سواد زیستی-اجتماعی؛ مجتمع‌های زیستی؛ آمایش سرزمین؛ زیست ژئوموفولوژی؛ جامعهشناسی گیاهی؛ امنیت غذایی؛ همبستِ فرهنگ-زیستبوم-فناوری؛ ژئواکودینامیک | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Biodiversity as a model of intervention for earth development (Questioning the interconnectedness of biological-social domains) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mahmood Maham | ||
| Assistant Professor of Culture and Social Studies Research Institute of Islamic Culture and Thought | ||
| چکیده [English] | ||
| The main idea of this article is based on the connection between natural and human fields in the analysis of biodiversity issues and its research. Hence, how to rethink biodiversity based on the interconnectedness of complex levels and layers of biology, physiology, and ecology is an issue and a challenge. If we consider biodiversity as a treasure trove of natural and human heritage, the relationships of the aforementioned layers will be observed and understood over time. The entanglement of natural and human heritages involves a variety of changes and interventions that represent internships and human performance in a range of "cultural and technological" relationships throughout history. Accordingly, how to rethink biodiversity over time and conserve it and foreshadow the process of change, is presented in the main question of the article: How can the place of human issues and social studies in biological sciences research be identified and culturally and technologically retrieved? To answer the main question, descriptive-analytical-critical method and combined approach of deep ecological landscapes and land use were used. It seems that by rearranging and moving from single-discipline to interdisciplinary activities to overcome the existing knowledge gap between the natural and human domains, On the one hand, and considering the nexus of "culture-ecosystem-technology" on the other hand, it is possible to organize scientific collaborations with the focus on the ecosystem and the goal of sustainable development. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Geodiversity, Plant diversity, Biosocial literacy, Biological complexes, Spatial planning, nexus of "culture-ecosystem-technology", Food security, Geoecodynamics | ||
| مراجع | ||
|
آسپینال، ریچارد جی. و هیل، مایکل جی(1392). تغییر کاربری زمین: علم، سیاست و مدیریت، مترجمان: مجتبی رفیعیان، مهران محمودی، و سمیه خالقی. چاپ اول، انتشارات آذرخش.
آقامحمدی، مهدی. و شرفی، حسین (1390). تحلیلی بر پراکندگی جغرافیایی ایلات و عشایر استان همدان، چاپ اول، قومس.
آل محمد، سیده. ملکمحمدی، بهرام. یاوری، احمدرضا. و یزدانپناه، مهسا(1395). تحلیلی بر تابآوری منابع آب در فرایند حکمرانی سرزمین فلات ایران. فصلنامه راهبرد، 25(4): 145-176.
آل هاشمی، آیدا. و منصوری، سید امیر(1396). منظر؛ مفهومی در حال تغییر؛ نگاهی به سیر تحول منظر از رنسانس تا کنون. باغ نظر، 14(57): 33-44.
احمدی، ع. و کاکاوند، ا(1396). مبانی و مفاهیم ژئومورفولوژی پزشکی. چاپ اول، انتشارات دانشگاه بزرگمهر قائنات.
ایرانی بهبهانی، ه. و شفیعی، ب(1386). منظرسازی کوهستان با استفاده از گیاهان بومی(نمونه موردی: دره جمشیدیه). فصلنامه محیطشناسی، سال 33، شماره 42 : 109-124.
بولن، پاتریک. و هاوس، گار(1392). مدیریت پایدار اگرواکوسیستم: تلفیقی اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی، مترجمان: هادی ویسی، حسین صباحی، حسین محمودی، و کورش خوشبخت. چاپ اول، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
جوانشیر،ک(1377). تاریخ علوم منابع طبیعی ایران. چاپ اول، سازمان تحقیقاتی آموزش و ترویج کشاورزی-فرهنگستان علوم، چاپ اول.
جمزاد، زیبا. با همکاری اعضای تدوین برنامه(1387). برنامه راهبردی تحقیقات گیاهشناسی و ردهبندی گیاهان در محیطهای طبیعی ایران، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع.
حبیبی، امین(1400). جریانهای احیایی منظر در باغ ایرانی(جستاری در باغ شازده). مجله منظر. شماره 54: 6-17.
حسنزاده، جمشید،. اسماعیلی فرد، صغری. و ظیفی، زویا (1377). دادههای زمینگرمایی ایران و تعبیرهای زمینساختی آن. مجله فیزیک زمین و فضا، شمارههای 1 و 2: 27-39.
سایت دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی. 29/12/1399. برگزاری جلسه دفاع اولین دانش آموخته مقطع کارشناسی ارشد اکولوژی انسانی، آدرس بازیابی:
داریوش، بابک، متدین، حشمت الله، اسگر، آن(1399). رویکرد منظرین در تعامل کوه و شهر (رابطه شهر تهران و کوههای البرز از نگاه خبرگان). نشریه باغ نظر، سال 17، شماره 82 : 33-42.
رامشت، محمدحسین(1393). نقشههای ژئومورفولوژی(نمادها و مجازها). چاپ هشتم، تهران: سمت.
رکنی لموکی، غلامرضا(1396). ارمغان زیستشناسی برای ریاضی در سده بیست و یکم. مجله زیستشناسی ایران. جلد 1، شماره 1: 20-30.
عرشی، احمدرضا. و بهرامیزاده سجادی، شیما(1395)، زیرساختهای پروتکل ملّی درمان با اسب(هیپوتراپی): مبانی بیومکانیک، نرومکانیک، پزشکی و روانشناسی. چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر.
عباس، علیرضا(1380)، تئوری و عمل در باستانشناسی(با فصلهایی در زیستشناسی تحولی و معرفتشناسی)، چاپ اول، سازمان میراث فرهنگی کشور-پژوهشکده باستانشناسی.
عصری، یونس(1384). جامعهشناسی گیاهی شالوده مطالعات تنوع زیستی. تنوع گیاهی ایران(مجموعه مقالات)، تهیه و تدوین: محمدحسن عصاره، چاپ اول، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع: 101-153.
فرهادی، مرتضی(1388). انسانشناسی یاریگری. چاپ اول، ثالث.
فرهادی، مرتضی(1392). گلخوشناسی گونهای گل حسرت، جوغاسم(جی غال اِسمک، پیشوک، پیغوک، ...). فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 63: 1-33.
قربانلی، مه لقا(1381). جغرافیای گیاهی. چاپ اول، سمت.
کریمزاده، سارا و صادق صالحی(1397). نقد معرفت شناختی نظریه نوسازی بومشناختی با تاکید بر ادبیات غرب، فصلنامه علوم اجتماعی(دانشگاه علامه طباطبایی)، شماره 80: 137-163.
کوچکی، علیرضا و همکاران(1397). شناسایی و ارزیابی زراعی و اکولوژیک گیاهان فراموش شده در بومنظامهای زراعی ایران؛ معرفی گیاهان کم بهرهبرداری شده و فراموش شده، نشریه بومشناسی کشاورزی، جلد 10، شماره 2: 353-367.
کوهپایه، عابد و همکاران(1390). مطالعه دامپزشکی سنتی(اِتنووِتریناری) گیاهان دارویی استان کرمان. فصلنامه داروهای گیاهی، سال دوم، شماره 3: 211-216.
محمودی محمدآبادی، طیبه، محمدحسین رامشت، ژئومرفولوژی پدیداری، مشهد: انتشارات پاپلی و انتشارات کتاب امید، 1399.
مختاری، لیلا گلی، بیرامعلی، فرشته(1397)، محاسبه و تحلیل تنوع زمینی(ژئودایورسیتی) (مطالعه موردی: شهرستان اشتهارد)، پژوهشهای جغرافیای طبیعی، شماره 2: 307-322.
منصوری، سید امیر(1383)، درآمدی بر شناخت معماری منظر، نشریه باغ نظر، شماره 2: 69-78.
نقشه جامع علمی کشور(1382). چاپ اول، دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی.
هاشمی یزدی، فیروزه(1396). علم دیرینه گیاهی و گیاهشناسی روز. نشریه طبیعت ایران، جلد 5 ، شماره 2: 21-26.
یاوری، احمدرضا(1378). مشکلات مطالعات تحلیلی محیط زیست در فضای کوهستان. فصلنامه محیطشناسی، شماره 23،: 69-78.
یاوری، احمدرضا(1381). سال جهانی کوهها و وضعیت زیستبومهای کوهستانی در ایران. فصلنامه محیطشناسی، شماره 30،: 87-96.
یاوری، احمدرضا(1396). سنجش و ارزیابی در برنامهریزی استفاده از سرزمین. چاپ اول، آوای قلم.
Baldermann, S, L. Blagojevic, K. Frede, R. Klopsch, S. Neugart, A. Neumann, B. Ngwene, J. Norkeweit, D. Schroter, A. Schroter, F. J. Schweigert, M. Wiesner, and M. Schreiner (2016), “Are Neglected Plants the Food for the Future?”, CRITICAL REVIEWS IN PLANT SCIENCES, VOL. 35, NO. 2, pp 106–119
Cotterill, F.P.D, And M.J. De Wit .2011. “Geoecodynamics And The Kalahari Epeirogeny: Linking Its Genomic Record, Tree Of Life And Palimpsest Into A Unified Narrative of Landscape Evolution”, South African Journal of Geology · December, p: 488-514.
Grassberger, Martin, Ronald A. Sherman, Olga S. Gileva, Christopher M.H. Kim, Kosta Y. Mumcuoglu. 2013. Biotherapy: History, Principles and Practice: A Practical Guide to the Diagnosis and Treatment of Disease using Living Organisms, Kindle Edition, Published by Springer, p: 330.
Heinrich, Michael (1998), “Plants as Antidiarrheals in medicine and diet”, In H.D.V. Prendergast, N.L.ETKIN,D.R. Harris and P.J. Houghton (Editors), Plants for food and medicine, Royal Botanic Gardens, Kew. p: 17-30
Minorsky, Peter V .2020. “American racism and the lost legacy of Sir Jagadis Chandra Bose, the father of plant neurobiology”, Plant Signaling & Behavior, 16:1, 1818030, p:1-18-
Plants Invade the Land: Evolutionary and Environmental Perspectives. 2001. Edited by: Patricia Gensel and Dianne Edwards, Published by Columbia University Press, p: 512.
Ustin, Susan L, Stéphane Jacquemoud, and Michel M. Verstraete. 1999. “Geobotany: Vegetation Mapping for Earth Sciences”, In book: Remote Sensing for the Earth Sciences, Manual of Remote Sensing. Publisher: John Wiley and Sons, Editors: Andrew N. Rencz,, Third Edition, Volume 3: 189-248.
Viles, Heather .2020. Biogeomorphology: Past, present and future, Geomorphology Volume 366, Elsevier B.V. 1(10): 106809 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 131 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 176 |
||