پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,625 |
| تعداد مقالات | 71,561 |
| تعداد مشاهده مقاله | 126,945,018 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 99,982,652 |
نسبت مکاتب سنتی و مدارس نوین در استقرار نظم جدید آموزشی در ایران: 1276 تا 1280ش | ||
| تاریخ علم | ||
| دوره 21، شماره 1 - شماره پیاپی 34، آبان 1402، صفحه 11-29 اصل مقاله (587.54 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jihs.2023.362847.371751 | ||
| نویسندگان | ||
| نرگس معینی1؛ محمدجواد عبدالهی* 2 | ||
| 1دانش آموخته کارشناسی ارشد مطالعات فرهنگی دانشگاه علم و فرهنگ | ||
| 2استادیار تاریخ سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران | ||
| چکیده | ||
| در نیمۀ قرن نوزدهم میلادی و در کنار تغییرات گسترده‌‌ای که در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در حال وقوع بود، به تدریج اشکال جدید و متفاوتی از سازمان‌دهی و تشکل‌یابی در حوزۀ آموزش در بخش‌های مختلفی از ایران ظهور پیدا کرد. با این حال در تاریخ‌نگاری‌های این موضوع عموماً چیستی، چرایی و چگونگی آموزش بدیهی انگاشته می‌شوند؛ گویی تنها یک روش صحیح برای تعریف آن‌ها وجود دارد و سیر تاریخی به وجود آمدن آنچه امروز مدرسه می‌نامیم، نیز حرکتی ناگزیر از شیوه‌های غلط آموزش به شیوه‌های «مدرن»، «جدید» و «درست» آموزش بوده است. بر مبنای این فرض، گویی آموزش مدرسه‌ای جدید کاملاً با تربیت مکتب‌خانه‌ای متفاوت بوده و مدارس کنونی ما نیز، با اندکی تغییر، ادامۀ همان شیوۀ تعلیم و تربیتی جدید، و میراث مدرسۀ رشدیه هستند که محصول فرآیند «ترجمۀ» الگوهای غربی در شرایط بومی بودند. با وجود این، خوانش مدارک تاریخی مربوط به این دوره نشان از چنین خط فارقی میان مکاتب سنتی و مدارس نوین ندارد. با توجه به این موضوع، نوشتۀ حاضر بر پایۀ نظام‌نامه‌های مدارس آن دوره به دنبال پاسخ به این پرسش است که چه نسبتی میان مکاتب و مدارس نوین در حدفاصل سال های 1276 تا 1280ش به عنوان سال‌های شروع اصلاحات آموزشی برقرار بوده است؟ مدعای ما آن است که بر خلاف تمایز به ظاهر بدیهی میان مکاتب و مدارس، مدارس نوین اولیه از بسیاری از جهات با آنچه «مکاتب سنتی»خوانده می‌شود مشابهت دارند و تحلیل رفتن فرم‌های سنتی آموزش و پدیدار شدن فرم‌های نوین، دفعتاً و یک‌پارچه اتفاق نیفتاده است؛ بلکه نتیجۀ آزمون و خطاهای بسیار حول فرم‌های مختلف در فضاهای آموزشی در جای‌جای کشور بوده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اصلاحات آموزشی؛ دورۀ مظفری؛ فضاهای مرزی؛ مدارس نوین؛ مکاتب | ||
| مراجع | ||
|
اپل، مایکل. (1395ش). آیا آموزش می‌تواند جامعه را تغییر دهد؟. ترجمۀ نازنین میرزابیگی. تهران: آگاه.
اسکینر، کوئنتین. (1393ش). بینش‌های علم سیاست. ترجمۀ فریبرز مجیدی. تهران: فرهنگ جاوید.
آخوندزاده، فتحعلی. (1357ق). مکتوبات و الفبای جدید. تبریز: چاپ چهر.
توکلی طرقی، محمد. (2016م). تجدد بومی و بازاندیشی تاریخ. تورنتو: کتاب ایران‌نامه.
جناب، ضیاءالدین. (1395ش). ایام پرتلاطم: نگاهی به تحولات مشروطه و بنیاد آموزش نوین در اصفهان. تهران: شیرازه کتاب ما.
حاتمی، زهرا. (1395ش). تاریخ کودکی در ایران (از آغاز عصر ناصری تا پایان دوره رضا شاه). تهران: نشر علم.
حیدری، آرش. (1399ش). واژگونه‌خوانی استبداد ایرانی. تهران: مانیا هنر.
دولت‌آبادی، یحیی. (1362ش). تاریخ معاصر یا حیات یحیی دولت‌آبادی. تهران: فردوسی.
ربیعی، الهام و مهدی حسین‌زاده یزدی. (1401ش). «رویکرد رابطه‌گرا به علم مدرن در مکتب ماربورگ.» فلسفه علم. (1)12، ص305-327.
رشدیه، فخرالدین. (1370ش). زندگینامه پیر معارف رشدیه. تهران: چاپ پارس.
رهبریان، محمدرضا. (1395ش). مدرسه یا قفس: بازتاب مدرسه در متون کهن و داستان‌نویسی معاصر. تهران: علمی و فرهنگی.
رینگر، مونیکا. (1381ش). کتاب آموزش، دین، و گفتمان اصلاح فرهنگی در دوران قاجار. ترجمۀ مهدی حقیقت‌خواه. تهران: ققنوس.
فوکو، میشل. (1378ش). مراقبت و تنبیه. ترجمۀ نیکو سرخوش و افشین جهاندیده. تهران: نشر نی.
قاسمی‌پویا، اقبال. (1377ش). مدارس جدید در دورۀ قاجاریه: بانیان و پیشروان. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
گلستان سعدی، (1368ش). به تصحیح غلامحسین یوسفی. تهران: خوارزمی. چاپ اول.
محبوبی اردکانی، حسین. (1370ش). تاریخ مؤسسات تمدنی جدید در ایران. تهران: دانشگاه تهران. چاپ دوم.
محمدی، محمود. (1401ش). تولد مدرسه در ایران. تهران: جامعه‌شناسان.
معتمدی، اسفندیار. (1383ش). مدرسه باقریه و نظام نامه آن. وقف میراث جاویدان, 45(11).
مناشری، دیوید. (1397ش). نظام آموزشی و ساختن ایران مدرن. ترجمۀ عرفان مصلح و محمدحسین بادامچی. تهران: سینا.
نجم‌آبادی، افسانه. (1396ش). زنان سیبیلو و مردان بیریش: نگرانی‌های جنسیتی در مدرنیتۀ ایرانی. ترجمۀ آتنا کامل و ایمان واقفی، جلد یکم. تهران: انتشارات تیسا.
والکردین، والری. (1386ش). «روان‌شناسی رشد و مطالعۀ کودکی.» در مری جین کیلی (ویراستار)، درآمدی بر مطالعات کودکی. ترجمۀ علیرضا کرمانی. تهران: نشر ثالث.
Apple, M. W. (Ed.). (2014). Knowledge, power, and education: The selected works of Michael W. Apple. Routledge.
Alexander, J. K. (2003). “The Concept of Efficiency: An Historical Analysis.” Philosophy of Technology and Engineering Sciences, pp. 1007-1030. Elsevier.
Zarrinnal, N. (2022). Theory from the South: Disciplinary education and the beginning of religious optionality in Iran (1889-1934). Columbia University.
مطبوعات
روزنامه ادب
روزنامۀ ادب، 27 شوال 1316، شمارۀ 11-14؛ 17 ذیحجه 1316، شمارۀ 15-16.
روزنامه تربیت
روزنامۀ تربیت، 19 ذیقعده 1314، شمارۀ 19؛ 11 ربیع الثانی 1315 قمری، شماره 40؛ 25 ربیع الثانی 1315، شماره 41؛ 9 جمادی الاولی 1315 قمری، شماره 42؛ 26 ذیحجه 1315 قمری، شماره 107؛ 16ربیع الثانی 1316 قمری، شماره 127؛ 23 ربیع الثانی 1317 قمری، شماره 154؛ 28 جمادی الاول 1317 قمری، شماره 159؛ 25 رجب 1317 قمری، شماره 167؛ 19 ذیحجه 1317 قمری، شماره 182.
روزنامه کمال
روزنامۀ کمال، 11 شوال 1317، شمارۀ 4؛ 29 شوال 1317، شمارۀ 5؛ 1 ذیحجه 1317، شمارۀ 6؛ ذیقعده 1317، شمارۀ 7؛ 1 ربیع الاول 1318، شمارۀ 12؛ 1 صفر 1319، شمارۀ 3؛ 15 صفر 1319، شمارۀ 4 ؛ 15 ربیع‌الاول 1319، شمارۀ 6؛ 1 ربیع‌الثانی 1319، شمارۀ 7.
روزنامه مظفری:
روزنامۀ مظفری، 1 ذیحجه 1319، شمارۀ 3؛ 15 ذیحجه 1319، شمارۀ 4؛ 15 محرم سال 1320، شمارۀ 8؛ 1 جمادی الاول 1320، شمارۀ 15؛ 15 رمضان 1320، شمارۀ 23 ؛ 15 ذیقعده 1320، شمارۀ 29؛ 1 محرم 1321، شمارۀ 30.
روزنامه معارف:
روزنامۀ معارف، 1 شعبان 1316، شمارۀ 1؛ 15 صفر 1317، شمارۀ 14؛ 1 جمادی الاول 1317، شمارۀ 19؛15 جمادی الثانی 1317، شمارۀ 22؛ 10 شعبان 1317، شمارۀ 26؛ 20 شعبان 1317، شمارۀ 27؛20 رمضان 1317، شمارهی 30؛ 1 شوال 1317، شمارۀ 31. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 292 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 289 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب