
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,683 |
تعداد مقالات | 72,063 |
تعداد مشاهده مقاله | 128,917,447 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 101,701,027 |
فرودستان در تصاویر عکاسانه: تحلیل نشانهشناختی مجموعه عکسهای «میدان غار» و «رانده شده از بهشت» در دهۀ 1390 | ||
نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
مقالات آماده انتشار، اصلاح شده برای چاپ، انتشار آنلاین از تاریخ 01 اردیبهشت 1403 اصل مقاله (1.61 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2023.366305.667192 | ||
نویسندگان | ||
فاطمه زهرا امیرابراهیمی خوشمهر* 1؛ محمدرضا مریدی2؛ مهدی مقیم نژاد2 | ||
1دانشکده هنرهای تجسمی، دانشگاه هنر تهران | ||
2دانشگاه هنر تهران | ||
چکیده | ||
فرودستان سهم اندکی در تصاویر دارند و آنچه عمومأ از آنان به تصویر کشیده میشود با جهتگیریهای سیاسی همراه است. عکاسی مستند که عملکردش عمدتأ متکی به سازوکارهای نهادی است، در تولید تصاویر از فرودستان حامل نشانههایی اجتماعی است که این نشانهها در برساخت گروههای فرودست نقش بسزایی دارند. هدف مقالۀ حاضر نشانهشناسی اجتماعی تصویر در مطالعۀ عکسهای مستند دهۀ 1390 است که به عنوان متون تصویری سهم بسزایی در القای مفاهیم اجتماعی دارند. در این مقاله این پرسش دنبال میگردد که فرودستان در مجموعه عکسهای جریان اصلی عکاسی مستند ایران در دهۀ 1390 چگونه بازنمایی میشوند؟ چگونگی این بازنمایی به هدف شناخت دلالتهای معنایی مرتبط به گفتمانهای اجتماعی و پیامهای مستقل از متن است. بدین منظور به روش کیفی با رویکرد نشانهشناسی اجتماعی تصویر، عطف توجه به الگوی کرس و ونلیون بر دو مورد پژوهشی از مجموعه عکسهای مستند این دهه ـ «میدان غار» و «رانده شده از بهشت» ـ تمرکز شده است. نتایج این مقاله نشان داد که تصاویر عکاسانۀ فرودستی در دهۀ 1390 حامل نشانههای اجتماعی برجستهای هستند که در ساحت کالاییسازی گفتمان نئولیبرالی این دهه، چهرۀ فرودست را با تأکید بر نامکانها، به مثابه ابژۀ ناکارآمد، نامولد و مضر برای اجتماع برمیسازد. تصویر فرودست، در بدنهایی گروتسک، مُثلهشده، اگزوتیک و کالاییشده، نشانهگذاری و برجستهسازی میشود و بر مبنای ارزشگذاری بازار محور در زیستی نامرئی به شیوارهای نئولیبرالی در بازار هنر تقلیل مییابد. | ||
کلیدواژهها | ||
فرودست؛ نئولیبرالیسم؛ نشانهشناسی اجتماعی؛ تصویر عکاسانه؛ عکاسی مستند ایران | ||
مراجع | ||
آقاگلزاده، فردوس (1390)، تحلیل گفتمان انتقادی: تکوین تحلیل گفتمان در زبانشناسی. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. امیرابراهیمی، فاطمهزهرا؛ مقیمنژاد، مهدی و مریدی، محمدرضا (1402)، تحلیل گفتمان فرودستی: بازنمایی عکاسانۀ فرودستان از دهۀ 1350 تا دهۀ 1390، نشریه جامعهشناسی هنر و ادبیات، 15(1)، 53-73. https://doi.org/10.22059/jsal.2023.357309.666235
امیری، ساره؛ مریدی، محمدرضا (1398). اسطوره فقر در سینمای ایران: تحلیل نشانهشناختی فیلم ابد و یک روز. نشریه جامعهشناسی هنر و ادبیات، 11(1)، 47ـ65. https://doi.org/10.22059/jsal.2019.282348.665757
پورمند، فاطمه و افضلطوسی، عفتالسادات (1398). تحلیل انتقادی گرایشهای غالب بازار هنر معاصر ایران در رویکرد به هویت فرهنگی. مجله باغ نظر، 16(70)، 31-48. https://doi.org/10.22034/bagh.2019.84955
پیری، صدیقه (1395)، بازسازی معنایی فقر: تحلیل گفتمانهای تاریخی فقر در ایران. رساله دکتری جامعهشناسی توسعه اجتماعی روستایی، به راهنمایی موسی عنبری، تهران: دانشگاه تهران، دانشکده علوم اجتماعی.
حسندختفیروز، سیما (1400)، مطالعه حوزه واژگانی فرودستان در سپهر سیاسی ـ اجتماعی ایران معاصر. رساله دکتری زبانشناسی، به راهنمایی دکتر امیرعلی نجومیان، تهران: دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
حسینیمقدم، محمد (1390)، انگاره مستضعف در مطبوعات: بررسی شیوه بازنمایی مستضعفین در روزنامههای کیهان، اطلاعات و جمهوری اسلامی در فاصله سالهای 1358 تا 1388، پایاننامه ارشد علوم ارتباطات، به راهنمایی حسین افخمی، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده علوم اجتماعی.
حقایق، آذین و سجودی، فرزان (1394). تحلیل معناشناختی دو نگاره از شاهنامۀ فردوسی بر اساس الگوی نشانهشناسی اجتماعی تصویر. نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی، 20(2)، 5-12.
حیدری، آرش؛ سارا فرهپور (1402). تهیدستی و فقر تجربۀ فیلمساز ایرانی: تحلیلِ تصویر زندگیِ تهیدستان شهری در سینمای ایران دهۀ 1390. نشریۀ جامعهشناسی هنر و ادبیات، 14(2)، 1-23. https://doi.org/10.22059/jsal.2023.92663
سانتاگ، سوزان (1394)، نگریستن به رنج دیگران. ترجمۀ احسان کیانی خواه، تهران: ققنوس. سانتاگ، سوزان (1389)، دربارۀ عکاسی. ترجمه نگین شیدوش، تهران: حرفه نویسنده.
سکولا، آلن (1388)، بایگانی و تن. ترجمه مهران مهاجر، تهران: آگه. سعید، ادوارد (1386)، شرقشناسی. ترجمه لطفعلی خنجی، تهران: امیرکبیر.
کرس، گونتز و ونلیوون، تئو (1398)، خوانش تصاویر: دستور طراحی بصری. ترجمه سجاد کبگانی، تهران: فرهنگسرای میردشتی.
گرامشی، آنتونیو (1402)، نامههای زندان، ترجمه اثمار موسوینیا، تهران: نی.
صادقی، علیرضا (1397)، زندگی روزمرهی تهیدستان شهری، تهران: آگاه.
لوئی، الحبیب؛ الوندی، رضا (1397). بازنگری در مفهوم سابالترن (فرودستان) از گرامشی تا اسپیواک؛ (تحولات تاریخی و کاربردهای جدید)، نشریه تاریخ نو، 8 (25)، 3ـ14.
لوئیس، اسکار (1353)، فرهنگ فقر، ترجمه سیدمهدی ثریا، نشریه مطالعات جامعهشناختی، دوره قدیم (4)، 124-140.
محمودی، بهارک؛ دهصوفیانی، اعظم (1399)، تصویر زندگی فرودستان در اینستاگرام؛ مطالعۀ موردی زنانِ بیخانمان بهبودیافته. فصلنامه مطالعات رسانههای نوین، 6(23)، 189-226. https://doi.org/10.22054/nms.2021.53424.1001
مریدی، محمدرضا (1398)، هنر اجتماعی، مقالاتی در جامعهشناسی هنر، تهران: آبان/دانشگاه هنر.
مورتون، استیفان (1392)، گایاتری چاکراورتی اسپیواک، ترجمه نجمه قابلی، تهران: بیدگل.
میلر، سالی (1401)، عکاسی معاصر و نظریه، ترجمه مهدی مقیمنژاد، تهران: گیلگمش.
ناکلین، لیندا (1399)، بدن تکهتکهشده؛ قطعه به مثابه استعارهای از مدرنیته، ترجمه مجید اخگر، تهران: بیدگل.
ولز، لیز (1390)، عکاسی: درآمدی انتقادی، ترجمه سولماز ختاییلر و همکاران، تهران: مینوی خرد.
هاروی، دیوید (1386)، تاریخ مختصر نئولیبرالیسم، ترجمۀ محمود عبدالهزاده، تهران: اخوان.
Amiri, S., & Moridi, M. (2020). A Semiotic Analysis of The Poverty in The Iranian Cinema. Sociology Journal of Art and Literature, 11(1), 47-65. https://doi.org/10.22059/jsal.2019.282348.665757 . (in Persian). Amirebrahimi. Z., Moghim Nejad. M., & Moridi, M. (2023). Discourse analysis of Subalternity: Photographic Representation of Subalterns in Iran (1970-2010). Sociology journal of Art and Literate. 15(1). 53-73. https://doi.org/10.22059/jsal.2023.357309.666235 .(in Persian). Aghagolzedeh. F (2011). Critical Discourse Analysis. Tehran: Scientific and Cultural Pub. (in Persian). Boggos. G. (1984). The Two Revolutions: Gramsci and The Dilemmas of Western Mexican. Boston: South End Press. Butler, J (2007). Torture and The Ethics of Photography. Environment and Planning D: Society and Space, 25(6), 951-966. https://doi.org/10.1068/d2506jb. Gramsci, A. (2023). Selections from the Prison Notebooks. (Translated by Asmar Mousavi Nia). Tehran: Ney. (in Persian). Hasandokhtfirouz. S. (2021). A Study of the Lexical Field of Subalternity in Iran’s Social and political Arena. PhD thesis, under supervision of Dr Amirali Nojoumian, Tehran: Shahid Beheshti University, faculty of literature and humanities. (in Persian). Hosseinimogham. M. (2011). The Image of the Mustazaf in The Press. Master thesis. under supervision of Dr Hossein Afkhami,Tehran: Allameh Tbabaei University, faculty of humanities. (in Persian). Haghayegh. A., & Sojoudi. F. (2015). Semantic Analysis of Two Painting from Shahnameh. Journal of Fine Art: Visual Art, 20(2), 5-12. (in Persian). Harvey. D. (2007). A Brief History of Neoliberalism. (translated by Mahmoud Abdollahzadeh). Tehran: Akhavan. (in Persian). Heydari. A., Farahpour. S., & Mohebbi. M. (2023). Urban Poor and Poverty of experience in Iranian Cinema). Sociology Journal of Art and Literature, 14(2), 1-23. https://doi.org/10.22059/jsal.2023.92663 .(in Persian). Kress. T., & Vanleeuwen. G. (2019). Reading Images, The Grammar of Visual Design. (Translated by Sajad Kabgani). Tehran: Mirdashti Cultural Center. (in Persian). Louai. E., & Alvand. R. (2018). Retracing the Concept of Subaltern from Gramsci to Spivak. Journal of Tarikh No, 8 (25), 3-14. (in Persian). Lewis. O. (1974). The Culture of Poverty. (Translated by Seyed Mehdi Sorraya), Journal of Social Studies (4),124 – 140. (in Persian). Mahmoudi. B., Soufiyani. A. (2020). The Life if Subaltern Group on Instagram. New Media Studies, 6(23), 189-226. https://doi.org/10.22054/nms.2021.53424.1001. (in Persian). Miller. S. (2022). Photography and Theory. (translated by Mehdi Moghimnejad). Tehran: Gilgamesh. (in Persian). Moridi. M. (2019). Social Art. Tehran: Aban/ Tehran University of Art. (in Persian). Morton. S. (2013). Gayatri Chakravorty Spivak. (Translated by Najmeh Ghabeli). Tehran: Bidgol. (in Persian). Nochlin. L. (2020). The Body in Pieces: The Fragment as a Metaphor of Modernity. (Translated by Majid Akhgar). Tehran: Bidgol. (in Persian). Olssen. M., & Peters. M. (2005). Neoliberalism, Higher Education and Knowledge Economy: From the Market to Knowledge Capitalism. Journal of Education Policy, 20(3), 313-345. 10.1080/02680930500108718. Pinney. C. (1992). The Parallel Histories of Anthropology and Photography. In E. Edwards (Ed.), Anthropology and photography, 1860-1920, 1-40, Yale University press. Piri. S. (2017). Conceptual Reconstruction of Poverty: Analysis of Historical Disourse in Iran. PhD Thesis in sociology of rural development, under supervision of Dr Mousa Anbari, Tehran: Social Science Faculty, Tehran: Tehran University, Social Science Faculty. (in Persian). Pourmand. F. & Afzal Tousi. E. (2009). Critical of Predominant Orientations in Contemporary Iranian Art Market towards Cultural Identity. Journal of Bagh Nazar. 16(70), 31-48, https://doi.org/10.22034/bagh.2019.84955 . (in Persian). Said. E. (2007). Orientalism. (translated by Lotfali Khanji). Tehran: Amirkabir. (in Persian). Sadeghi. A. (2018). Daily Life of Subalterns. Tehran: Agah. (in Persian). Sontag. S. (2015). Regarding the Pain of Others. (translated by Ehsan Kianikhah). Tehran: Ghoghnous. )in Persian(. Sontag. S. (2010). On Photography. (translated by Negin Shidvash). Tehran: Herfeh Nevisandeh. )in Persian(. Skula. A. (2009). The Body and The Archive. (translated by Mehran Mohajer). Tehran: Agah. (in Persian). Wells. L. (2011). Photography: A Critical Introduction. (Translated by Solmaz Khatalie Lar). Tehran: Minuye Kherad. (in Persian). | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 361 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 290 |