تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,114,917 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,218,788 |
بودجهریزی کارآفرینانه در بودجه دولتی ایران: موانع و راهکارها | ||
مدیریت دولتی | ||
دوره 16، شماره 1، 1403، صفحه 11-26 اصل مقاله (561.67 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jipa.2022.348731.3217 | ||
نویسندگان | ||
سیدمحمد مقیمی1؛ علیرضا سلمانیان* 2 | ||
1استاد، گروه رهبری و سرمایه انسانی، دانشکده مدیریت دولتی و علوم سازمانی، دانشکدگان مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
2کارشناس ارشد، گروه رهبری و سرمایه انسانی، دانشکده مدیریت دولتی و علوم سازمانی، دانشکدگان مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
هدف: جدیدترین رویکرد در بودجهریزی، بودجهریزی کارآفرینانه است. در این رویکرد برنامههای استراتژیک، محرکهای انگیزشی و پاسخگویی، در چارچوب بودجه با یکدیگر ادغام میشوند و با شهروندان بهعنوان یک بسته کلی، ارتباط برقرار میشود. موفقیت بودجه کارآفرینانه، بر اساس بودجهبندی عملکرد پیشین آن بنا شده است که نیاز دارد به بیان مأموریت، اهداف سنجشپذیر، اقدامهای عملکردی برای کارایی و اثربخشی و حلقههای بازخورد برای بهکارگیری از نظرسنجی رضایت شهروندان و گروههای متمرکز. بودجهبندی عملکرد پاسخگویی را مدنظر قرار میدهد و مسئولیت آن را متوجه رؤسای بنگاه و مدیران برنامه میکند. با توجه به پاسخگویی و شاخصهای عملکرد کافی، سیاستگذاران میتوانند به سیستمهای بوروکراتیک اعتماد کنند تا اختیار هزینهکردن بودجه را نامتمرکز سازند. در واقع، بودجه به مدیران سازمان، بهصورت تخصیص یکجا پرداخت میشود تا هر طور که صلاح میداند، آن را اداره کند. در ازای این اعتماد چشمگیر به مدیران دولتی، انتظار میرود که آنها بر اساس دستاوردهای عملکرد خود، شواهدی از موفقیت در دستاوردها را ارائه دهند. در ایران و در سالهای اخیر، بر حرکت بهسمت طراحی بودجه، بر اساس بودجهریزی مبتنی بر عملکرد، تأکیدهای زیادی شده است؛ اما بهطور کلی، بودجهریزی در ایران معمولاً ترکیبی از دو نوع بودجهریزی افزایشی و برنامهای بوده است. میتوان این گونه استدلال کرد که بهدلیل وجود نقاط مشترک فراوان، بین بودجهریزی مبتنی بر عملکرد و بودجهریزی کارآفرینانه، تلاش در جهت کارآفرینانهشدن بودجه در کشور، نهتنها با برنامههای گذشته منافاتی ندارد، بلکه تکمیلکننده آنها خواهد بود. در پژوهش حاضر، در وهله اول، بهدنبال شناخت موانع کارآفرینانهشدن بودجه دولتی ایران و در وهله دوم، پیشنهاد راهحلهای مقتضی بودهایم. روش: رویکرد این پژوهش، کیفی تحلیل مضمون و مطابق با تحلیل دادههای حاصل از مصاحبههای نیمهساختاریافته با ۱۸ تن از خبرگان، مجریان و صاحبنظران بودجهریزی عمومی است. در این پژوهش نخست با استفاده از روش کتابخانهای و مرور کتابها و مقالههای داخلی و خارجی، به بررسی مبانی نظری و پیشینه پژوهش پرداخته خواهد شد. سپس دادههای اولیه پژوهش، بر اساس پیشینه پژوهش و مصاحبههای نیمهساختاریافته گردآوری و اطلاعات مصاحبهها، کدگذاری میشود. یافتهها: موانع بر سر راه کارآفرینانهشدن بودجه دولتی ایران، در پنج گروه قانونی (شکاف میان بودجه و اسناد بالادستی، انعطافناپذیری قوانین، ضعف قوانین مالیاتی، فقدان شفافیت، عدم بازنگری در سازمانهای گیرنده بودجه)، تنظیم دستگاهی (ضعف ساختار اداری، فرهنگ غلط سازمانی، فقدان کارآفرینی سازمانی، عدم تخصصگرایی و شایستهسالاری، حکمفرمایی نظام چانهزنی)، تصویبی (رابطه مجلس و دولت، ساختار منافع، صلاحیت فنی نمایندگان، حاکمیت دیدگاه محلی و منطقهای)، اجرایی (رانت نفت، ناکارآمدی دولت، مشکلات فنی و ساختاری، حاکمیت دیدگاههای سیاسی و ایدئولوژیک، بیثباتی اقتصادی) و نظارتی (رویکرد سنتی، تعدد نهادهای نظارتی، فقدان نظارت همگانی) طبقهبندی شدند که ذیل هر یک مهمترین موارد مربوطه معرفی و شرح داده شده است. نتیجهگیری: با تحلیل دادههای حاصل از مصاحبهها و بازبینی و تعمیق در مضمونهای فراگیر بهدستآمده، سه مؤلفه ساختار حاکمیتی، بهکارگیری نابجای درآمدهای نفتی و ضعف تولید داخلی و ضعف جامعه مدنی را میتوان ریشههای بروز مشکلات و موانع دیگر در جهت استقرار بودجهریزی کارآفرینانه در کشور دانست. به این ترتیب، راهکارهای استقرار این سیستم بودجهریزی در کشور از مسیر حل این موارد میگذرد. | ||
کلیدواژهها | ||
بودجهریزی کارآفرینانه؛ بودجه دولتی ایران؛ روحیه کارآفرینی در بودجهریزی؛ کارآفرینی در دولت؛ تحلیل مضمون | ||
مراجع | ||
سلمانیان، علیرضا (۱۴۰۰). بررسی موانع و راهکارهای بودجه ریزی کازآفرینانه در بودجه دولتی ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
مرزبان، شیرمراد؛ مقیمی، سید محمد و عربیون، ابوالقاسم (۱۳۹۰). تأثیر جو کارآفرینی سازمانی بر رفتار کارآفرینانه مدیران. فصلنامه اقتصاد و تجارت نوین، (21 و 22)، 1-25.
مقدم چوکامی، نگین؛ امیرخانی، طیبه (1398). ارائه الگویی برای شفافیت بودجه در ایران. علوم مدیریت ایران، 13(52)، 51-83.
مقیمی، سید محمد (۱۳۸۳). عوامل مؤثر در کارآفرینی سازمانی در سازمان های بخش خدمات اجتماعی فرهنگی دولتی ایران. فرهنگ مدیریت، 2(7)، 27- 78.
مقیمی، سید محمد (1398). بودجهریزی دولتی: نظریهها، اصول و کاربردها از تنظیم تا کنترل (ویرایش دوم). تهران: راهدان.
میرزایی اهرنجانی، حسن و مقیمی، سید محمد (۱۳۸۲). ارائه الگوی مطلوب سازمانی برای سازمان های غیر دولتی ایران با استفاده از رویکرد کارآفرینی. دانش مدیریت، (62)، 101- 138.
References Cothran, D.A. (1993). Entrepreneurial Budgeting: An Emerging Reform? Public Administration Review, 53(5), 445-454. King, S.M. (1996). The Entrepreneurial Budgeting System of Texas Parks and Wildlife Department. Paper presented at the Annual American Society for Public Administration National Conference, Atlanta, July. Lynch, T.D. & Lynch, C. (1996). Twenty-first Century Budget Reform: Performance, Entrepreneurial and Competitive Budgeting. Public Administration Quarterly, 20 (3), 255-284. Marzban, Sh. & Moghimi, M. & Arabiyoun, A. (2011). The effect of organizational entrepreneurial climate on managers' entrepreneurial behavior. Modern Economy and Trade Quarterly, 21(22), 1-25. (in Persian) Mirzayi Aharanjani, H. & Moghimi, M. (2003). Presenting the ideal organizational model for Iran's non-governmental organizations using the entrepreneurial approach. Management knowledge, 62, 101-138. (in Persian) Moghadam Choukani, N. & Amirkhani, T. (2019). Providing a model for budget transparency in Iran. Iranian Management Sciences, 13(52), 51-83. (in Persian) Moghimi, M. (2004). Effective factors in organizational entrepreneurship in Iran's governmental social and cultural service organizations. Management culture, 2(7), 27-78. (in Persian) Moghimi, M. (2019). Public budgeting: theories, principles & Applications from preparation to control, (2th Ed.). Tehran: Rahdan. (in Persian) Osborne, D. & Gabler, T. (1993). Reinventing Government. New York: Plume. Salmanian, A. (2021). Investigating Barriers and Solutions of Entrepreneurial Budgeting in Iran's Public Budget. Msc., University of Tehran. (in Persian)
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 473 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 383 |