سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,524
تعداد مقالات70,432
تعداد مشاهده مقاله123,974,465
تعداد دریافت فایل اصل مقاله97,101,183
قائمی نیا, علیرضا, حکمت مهر, محمد مهدی. (1402). بررسی دیدگاه اقبال لاهوری درباره تجربه دینی. , 20(3), 189-202. doi: 10.22059/jpht.2023.361440.1005975
علیرضا قائمی نیا; محمد مهدی حکمت مهر. "بررسی دیدگاه اقبال لاهوری درباره تجربه دینی". , 20, 3, 1402, 189-202. doi: 10.22059/jpht.2023.361440.1005975
قائمی نیا, علیرضا, حکمت مهر, محمد مهدی. (1402). 'بررسی دیدگاه اقبال لاهوری درباره تجربه دینی', , 20(3), pp. 189-202. doi: 10.22059/jpht.2023.361440.1005975
قائمی نیا, علیرضا, حکمت مهر, محمد مهدی. بررسی دیدگاه اقبال لاهوری درباره تجربه دینی. , 1402; 20(3): 189-202. doi: 10.22059/jpht.2023.361440.1005975

بررسی دیدگاه اقبال لاهوری درباره تجربه دینی

مجله علمی " فلسفه دین "
دوره 20، شماره 3، مهر 1402، صفحه 189-202    اصل مقاله (551.55 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpht.2023.361440.1005975
نویسندگان
علیرضا قائمی نیا* 1؛ محمد مهدی حکمت مهر2
1گروه معرفت‌شناسی و علوم شناختی، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، قم، ایران
2گروه معارف اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، اراک، ایران
چکیده
بی‌تردید نخستین نویسنده از میان متفکران مسلمان که به مباحث تجربۀ دینی در غرب توّجه کرده اقبال لاهوری است. این مقاله روش توصیفی تحلیلی در صدد واکاوی نظر اقبال لاهوری درباره تجربه دینی است. اقبال لاهوری با توّجه به دیدگاه هاکینگ، رویکردی پراگماتیستی نسبت به دین را پذیرفت که در آن تجربۀ دینی و عقل و شهود جایگاه خاصِ خود را دارند. او از این راه دیدگاه جیمز را نقد کرد و تبیین جدیدی را از مفاهیم کلیدی اسلام پیش کشید. از منظر اقبال دین، نوعی «خودآگاهی بالقوّه» است که در کنار «خودآگاهی عادی» قرار می‌گیرد که امکاناتی برای تجربه و تحصیل معرفت فراهم می‌آورد. اقبال گوهر دین را ایمان می‌داند و در عین حال عقل را محدودکننده یا مخالف ایمان نمی‌داند. اقبال همچون هاکینگ بر این نکته تأکید دارد که دین با احساس آغاز می‌شود، ولی به آن محدود نمی‌شود و به مابعدالطبیعه نیز گسترش می‌یابد. دین خود را در طول تاریخش هرگز به‌عنوان یک موضوع احساس مطرح نکرده، بلکه پیوسته سعی مدام در کشف مابعدالطبیعه داشته است. اقبال با پذیرش سخن هاکینگ دو نتیجه را به دست می‌آورد: 1) رّد نگاه متصوفه به عقل، 2) حل مشکل وحی زبانی.
کلیدواژه‌ها
دین؛ تجربه دینی؛ اقبال لاهوری؛ گوهر دین؛ ایمان
مراجع
ـ قرآن کریم

  1. اقبال لاهوری، محمد (بی‌تا).احیاء فکر دینی در اسلام. ترجمۀ احمد آرام. تهران: کانون نشر پژوهش‌های اسلامی.
  2. اقبال، جاوید (1372). زندگی و افکار علامه اقبال لاهوری. ترجمه شهیندخت کامران مقدم. مشهد: آستان قدس.
  3. قائمی‌نیا، علیرضا (1381). وحی و افعال گفتاری. قم: انجمن معارف.
  4. قیصر، نذیر (1384). اقبال‌ و شش‌ فیلسوف‌ غربی‌ (فیخته‌، شوپنهاور، نیچه‌، جیمز، برگسون‌، مک‌ تاگارت‌). ترجمه‌ محمدبقایی‌ ماکان‌. تهران: یادآوران.
  5. لاهوری، اقبال (1376). کلّیات اقبال. با شرح و تفسیر احمد سروش. چ7، تهران: سنایی.
  6. لاهوری. اقبال (1379). بازسازی اندیشه دینی در اسلام. ترجمۀ محمد بقائی. تهران: انتشارات فردوس.
  7. نراقی، احمد (1378). رسالۀ دین‌شناخت. تهران: انتشارات طرح نو.
  8. Cuppit, Don. (1998). Mysticism after Modernity. Black Well.
  9. Davis, Caroline Franks (1989). The Evidential Fore of Religious Experience. Oxford, New York.
  10. Hacking, William Ernest (1924). Meaning of God in Human Experience: A Philosophic Study of Religion. Sixth printing, New Haven: Yale University Press.
  11. Iqbal Lahori, Mohammad. (1997). Kolliyat Iqbal. with commentary by Ahmad Soroush. Tehran: Sana'ei. (in Persian)
  12. Iqbal Lahori, Mohammad. (2000). Revival of religious thought in Islam, translated by Ahmad Aram. Tehran: Islamic Research Publishing Center. (in Persian)
  13. Iqbal Lahori, Mohammad. (not date), Revival of religious thought in Islam, translated by Ahmad Aram. Tehran: Islamic Research Publishing Center. (in Persian)
  14. Javid. (1996). The life and thoughts of Allamah Iqbal Lahori. translated by Shahindokht Kamran Moghadam. Mashhad: Astan Quds Razavi. (in Persian)
  15. James, William (1982). The Varieties of Religious Experience. New York.
  16. James, William. (1982). The Varieties of Religious Experience. New York.
  17. Kant, Immanuel (1996). Critiqe of Pure reason. translated by Werners S. Pluhar. Cambridge: Hacket Publishing company.
  18. Kant, Immanuel. (1996). Critiqe of Pure reason. translated by Werners S. Pluhar. Cambridge: Hacket Publishing company.
  19. Naraqi, Ahmad. (1998). Treatise on Knowledgen of Religion. Tehran: New Design Publications. (in Persian)
  20. Qaeminia, Alireza. (2002). Revelation and verbal verbs. Qom: Association of Education. (in Persian)
  21. Qeysar, Nazir. (2005). Iqbal and six Western philosophers (Fichte, Schopenhauer, Nietzsche, James, Bergson, McTaggart). translated by Mohammad Baqaei Makan. Tehran: Yadavaran. (in Persian)
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 169
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 158


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب