پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,501 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,110,066 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,213,798 |
سیاست اجتماعی در ایران (پوشش فضایی نظام تأمین اجتماعی) | ||
| مطالعات جامعه شناختی (نامه علوم اجتماعی سابق) | ||
| دوره 30، شماره 1، شهریور 1402، صفحه 423-445 اصل مقاله (1.36 M) | ||
| نوع مقاله: علمی وپزوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jsr.2023.325030.1667 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدرضا تهمک* 1؛ ابراهیم توفیق2؛ علیرضا گودرزی3؛ میرشاهین فاطمی4 | ||
| 1گروه جامعه شناسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران | ||
| 2مدرس جامعه شناسی در دانشگاه علم و فرهنگ | ||
| 3گروه برنامه ریزی توسعه منطقه ای، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران | ||
| 4گروه مطالعات فرهنگی، دانشگاه علم و فرهنگ | ||
| چکیده | ||
| این مقاله به وضعیت سیاست اجتماعی در ایران دوره حاکمیت دولت مدرن از روزن پوشش فضایی سیستم تأمین اجتماعی می‌پردازد. این پژوهش با روش اسنادی و کتابخانه‌ای و ترکیبی از شیوه‌‌های کمی و کیفی، نابرابری میان استان‌ها در چتر پوششی تأمین اجتماعی که در یک قرن اخیر به نوعی از وضعیت مرکز-پیرامون انجامیده است را مورد بررسی قرار داده است. تمرکزگرایی سرزمینی دولت مدرن و پیامد آن تهران‌محوری که خود متقابلاً نابرابری مرکز-پیرامون را تشدید می‌کند، سیستم برنامهریزی از بالا و توزیع امکانات اشتغال، صنایع و خدمات و تخصیص منابع اقتصادی و رفاه اجتماعی بر محوریت پایتخت در دوره دولت پهلوی و تداوم آن در دوره جمهوری اسلامی به عدم‌توازن فضایی، تقلیل و تثبیت وضعیت سیاسی-اقتصادی و اجتماعی مناطق پیرامونی انجامیده است. از آنجا که نظام تأمین اجتماعی و بیمه-های آن نیز متعاقب چرخه صنایع، اشتغال و خدمات گسترش می‌یابد، نابرابری و فاصله میان مناطق در قالب مرکز-پیرامون عدم توازن در حوزه پوشش نظام تأمین اجتماعی در سطح کشور را در پی داشته و تشدیدکننده وضعیت نابرابر رفاهی میان مناطق کشور بوده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سیاست اجتماعی؛ نظام تأمین اجتماعی؛ دولت مدرن؛ تمرکزگرایی؛ تهران-محوری؛ اقتصاد سیاسی فضا؛ نابرابری فضایی | ||
| مراجع | ||
|
آبراهامیان، یرواند (1389). تاریخ ایران مدرن، محمدابراهیم فتاحی. تهران: نی.
آذربد، افضل الدین (1316). نقشه تقسیمات کشور شاهنشاهی ایران، تهران: اقبال.
اتابکی، تورج و زورکر، اریک یان (1387). پیشگفتار. در: اتابکی، تورج (گردآورنده)، تجدد آمرانه: جامعه و دولت در عصر رضاشاه، مهدی حقیقتخواه. تهران: ققنوس.
احمدی پور، زهرا و منصوریان، علیرضا (1385). تقسیمات کشوری و بی ثباتی در ایران (1285-1357)، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال دوم شماره اول.
اجلالی، پرویز (1381). الگوی مدیریت سرزمین ایرانی و تمرکززدایی، در: دوماهنامه اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شماره 175-176، تهران: موسسه اطلاعات.
استویانوویچ، ترایان (1386). روش تاریخی یا پارادایم آنال، ترجمه: نسرین جهانگرد، تهران: فضا.
الیوت، مَتیو (1387). ایران نو و زوال سیاستهای حزبی در دوره رضاشاه، در: اتابکی، تورج (گردآورنده)، تجدد آمرانه: جامعه و دولت در عصر رضا شاه، مهدی حقیقتخواه، تهران: ققنوس.
اطاعت، جواد و موسوی، زهرا (1390). رابطه متقابل امنیت ناحیهای و توسعه یافتگی فضاهای سیاسی با تاکید بر سیستان و بلوچستان، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال هفتم، شماره اول.
امیدی، رضا (1391). تحلیل برنامه های عمران و توسعه ایران از منظر منظر مولفه های برنامه ریزی اجتماعی، فصلنامه برنامهریزی و بودجه، شماره 4، 97-114.
برک، پیتر (1393). انقلاب تاریخی فرانسه مکتب آنال 1989 - 1929، ترجمه: محمدجواد عبداللهی، تهران: علم.
بک، اولریش (1388). جامعه در مخاطره جهانی، ترجمه: محمدرضا مهدیزاده، تهران: کویر.
بیات، بهرام (1389). آسیبشناسی حاشیهنشینی در تهران، تهران: موسسه انتشارات شهر.
پیران، پرویز (1366). شهرنشینی شتابان و ناهمگون: مسکن نامتعارف؛ بخش سوم، در: دوماهنامه اطلاعات سیاسی-اقتصادی، بهمنماه، شماره 16، صص: 57 – 54، تهران: موسسه اطلاعات.
تاروردی، رضا (1397). افزایش عجیب سهم تهران از تسهیلات بانکی در دولت روحانی، در: نود اقتصادی، دریافت در 13 خرداد 1400، از:
توفیق، ابراهیم (1385). مدرنیسم و شبهپاتریمونیالیسم: تحلیلی از دولت در عصر پهلوی، در: مجله جامعهشناسی ایران، بهار، شماره 1، صص: 125 – 93، تهران: انجمن جامعهشناسی ایران.
تهمک، محمدرضا و توفیق، ابراهیم (1394). آریستوکراسی منطقهای و کلان مالکی خانی در در ایران: منطقه گلهدار. فصلنامه علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی، شماره 69، صص 197 – 131، تابستان.
حاج یوسفی، علی (1380). برنامهریزی منطقهای در ایران از آغاز تا دهه 1350، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 6. تهران: سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های وزارت کشور.
حناچی، سیمین (1383). بررسی نظام برنامهریزی و مدیریت توسعه شهری در ایران، فصلنامه آبادی، شماره 42.
درایسدل، آلاسدایر و بلیک، جرالد اچ (1373). جغرافیای سیاسی خاورمیانه و شمال آفریقا، ترجمه دره میرحیدر، تهران: وزارت امور خارجه.
دفتر بیمههای اجتماعی وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی (1391). نقشه ضریب نفوذ بیمههای اجتماعی در کشور، دفتر بیمههای اجتماعی، دریافت در: 5 / 3 / 1397، از: https://bimeh.mcls.gov.ir/icm_content/media/image/2014/05/41177_orig.gif
رضازاده، زهره؛ شاطری، مفید و راستی، عمران (1393). اقدامات توسعه ای و نقش آن در تامین امنیت پایدار مناطق مرزی، مطاله موردی: کمربند سبز دشت خوشاب/ مرز خراسان جنوبی با افغانستان، فصلنامه مطالعات فرهنگی و اجتماعی خراسان.
سازمان تأمین اجتماعی (1399). گزیده آمار بیمهای تا پایان سال 1398، تهران: مدیریت آمار و اطلاعات و محاسبات سازمان تأمین اجتماعی.
سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور (1383). مطالعات آمایش سرزمین، تهران: دفتر آمایش و توسعه پایدار.
سلطانی، احسان (1400). دست تهرانیها در جیب شهرستانیها، موسسه مطالعاتی تحریریه، دریافت در 12 خرداد 1400، از:
سیف‌الدینی، فرانک و پناهندهخواه، موسی (1389). چالشها و موانع برنامهریزی توسعه منطقهای در ایران، پژوهشهای جغرافیای انسانی، شماره 73.
شایق، سیروس (1384). تاملی در ابعاد اجتماعی تاریخ تامین اجتماعی ایران 1905-1950، در: مجموعه مقالات همایش سیاستها و مدیریت برنامههای رشد و توسعه در ایران، جلد سوم، صص 164 - 159.
شایق، سیروس (1384). توسعه بیمههای اجتماعی در ایران: شرایط فنی-مالی و دلایل سیاسی (1339-1320)، مجله گفتگو، شماره 44، صص 120-87.
صرافی، مظفر (1377). مبانی برنامهریزی توسعه منطقهای در ایران، تهران: انتشارات سازمان برنامه و بودجه.
فراهی، محترم (1377). سیر تحول نقشه و تقسیمات کشور ایران 1285 تا 1377 هجری شمسی. تهران: معاونت سیاسی و اجتماعی (تقسیمات کشوری) وزارت کشور.
قدیری معصوم؛ مجتبی و جهان‌محمدی، فیروز (1386). نقش برنامههای عمرانی پیش از انقلاب در مهاجرت روستا شهری کشور، با تاکید بر درآمدهای نفتی، مجله پژوهشهای جغرافیایی، شماره 63.
قراجهداغی، علی (1286 ه.ق [(1248 خ)]). نقشه تمام ممالک محروسه دولت علیه ایران، تهران: دارالطباعه دولتی. موجود در: تهران: کتابخانه و موزه ملی ملک، به شماره: 1393.17.00097.
قانون برنامه پنجم و ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران، تالیف 1390 و 1396
قنبری، ابوالفضل (1390). تحلیل عوامل موثر بر نابرابری در نقاط شهری استانهای ایران، فصلنامه جغرافیایی آمایش محیط، شماره 3، ص 137 -169.
غفاری، غلامرضا و امیدی، رضا (1378). کیفیت زندگی در برنامه عمرانی و توسعه ایران، فصلنامه رفاه اجتماعی، شماره 30 و 31، 9-33.
کاتوزیان (همایون کاتوزیان)، محمدعلی (1382). اقتصاد سیاسی ایران: از مشروطیت تا پایان سلسله پهلوی، ترجمه محمدرضا نفیسی و کامبیز عزیزی، تهران: مرکز.
کریمیپور، یلدا (1381). مقدمهای بر تقسیمات کشوری ایران، جلد نخست: وضع موجود، تهران: انتشارات انجمن جغرافیایی ایران.
کریمی موغاری، زهرا و براتی، جواد (1396). تعیین سطح نابرابری منطقهای استانهای ایران: تحلیل شاخص ترکیبی چندبعدی، فصلنامه پژوهشهای رشد و توسعه اقتصادی، سال هفتم شماره 26.
ماهر، علی و کریمی، مظفر (1382). تأمین اجتماعی در برنامههای توسعه، فصلنامه تامین اجتماعی، سال پنجم شماره پانزدهم، تهران: سازمان تأمین اجتماعی کشور.
مدنی، قاسم (1389). بررسی مسایل و مشکلات کلانشهر تهران، بخش چهارم (سناریوهای ممکن برای نقش و کارکرد آینده شهر تهران)، تهران: استانداری تهران.
مرکز آمار ایران (1385). نتایج کلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن - ۱۳8۵، تهران: مرکز آمار ایران.
مرکز آمار ایران (1395 الف). گزیده نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹۵، تهران: مرکز آمار ایران، دریافت در 4 مهر 1397، از: https://www.amar.org.ir/Portals/0/1_result%20951221.pdf
مرکز آمار ایران (1395 ب). جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری سال 1395 استان تهران، تهران: مرکز آمار ایران، دریافت در 4 مهر 1397، از:
مرکز آمار ایران (1395 ج). سالنامه آماری کشور 1395: فصول بهزیستی و تامین اجتماعی و جمعیت، تهران: مرکز آمار ایران.
مرکز آمار ایران (1385 ب). سالنامه آماری کشور 1385: فصول بهزیستی و تامین اجتماعی و جمعیت، تهران: مرکز آمار ایران.
مرکز آمار ایران (1378). سالنامه آماری کشور - 1376، تهران: مرکز آمار ایران.
مشهدی‌زاده دهاقانی، ناصر (1381). مقدمهای بر ویژگیهای برنامهریزی شهری در ایران، تهران: دانشگاه علم و صنعت.
وزارت کشور (1335). نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳3۵، تهران: وزارت کشور.
وحیدی، منوچهر (1370). روند برنامهریزی منطقهای در ایران و جایگاه قانونی آن، مجموع مقالات کنفرانس طرحریزی کالبد، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران.
یاسوری، مجید؛ حاتمینژاد، حسین و اسدزاده، هانیه (1394). بررسی علل و چگونگی تمرکز گرایی تهران در سه دهه گذشته، پژوهشهای جغرافیای انسانی، دوره 47، شماره 2، تهران: دانشگاه تهران. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 510 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 314 |
||
