تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,502 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,118,440 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,224,486 |
ارزیابی شاخص های اجتماعی شهر های کوچک با مرتبه جمعیتی آنها: نمونه موردی نظام شهری استان ایلام | ||
پژوهشهای جغرافیای انسانی | ||
دوره 56، شماره 3، تیر 1403، صفحه 149-167 اصل مقاله (1.61 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhgr.2023.343755.1008495 | ||
نویسندگان | ||
محمد سلاورزی زاده* ؛ حجت شیخی؛ علی اصغر بگ محمدی | ||
گروه مهندسی معماری و شهرسازی، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران. | ||
چکیده | ||
شناخت و سنجش شاخصهای اجتماعی مهم و مؤثر در پایداری شهرها، مرحلهای فراتر از توسعه پایدار شهری و از مهمترین اقدامات برنامهریزان به شمار میرود. این پژوهش باهدف سنجش میزان پایداری اجتماعی 21 نقطه شهری استان ایلام با استفاده از 51 شاخص اجتماعی با استفاده از روش اولویتبندی بر اساس مشابهت به راهحل ایدهآل TOPSIS، تحلیل خوشهای و بررسی رابطه ضریب همبستگی اسپیرمن بین میزان پایداری شهرها و اندازه جمعیت آنها انجامگرفته است. روش انجام این پژوهش توصیفی– تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات آن کتابخانهای است. سپس با استفاده از نرمافزار SPSS و کاربرد روش اولویتبندی بر اساس مشابهت به راهحل بهینه، تاپسیس، دادههای گردآوریشده تجزیهوتحلیل شده و با استفاده از روش تحلیل خوشهای شهرهای استان ایلام در گروه پایدار، نیمه پایدار، نیمه ناپایدار و ناپایدار سطحبندی شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد فقط شهر توحید، در سطح اول یا پایدار، 4 شهر میمه، لومار، سراب باغ و بدره در سطح دوم یا نیمه پایدار،10 نقطه شهری؛ سرابله، موسیان، صالحآباد، دلگشا، چوار، آسمانآباد، مورموری، پهله، دره شهر و زرنه در سطح سوم یا نیمه ناپایدار، 6 نقطه شهری ارکواز ملکشاهی، آبدانان، مهران، ایلام، ایوان و دهلران در سطح چهارم یا ناپایدار قرارگرفته است. بررسی میزان ارتباط میان اندازه جمعیت و میزان پایداری شهرهای استان ایلام با استفاده از ضریب اسپیرمن رو نشان میدهد مقدار 782/0- بیانگر وجود ارتباط قوی و معکوس میان رتبه جمعیت شهرها و رتبه پایداری آنها است و نشان میدهد با افزایش جمعیت شهرها میزان پایداری آنها کاسته میشود و شهرهای کوچکتر از پایداری بیشتری برخوردارند. | ||
کلیدواژهها | ||
شاخص؛ پایداری اجتماعی"؛ تاپسیس"؛ استان ایلام"؛ "؛ توسعه پایدار شهری" | ||
مراجع | ||
اذانی، مهری؛ مختاری ملک آبادی، رضا و مولایی، شهره. (1392). بررسی شاخصهای توسعه پایدار محلهای منطقه 13 اصفهان. مجله برنامهریزی فضایی، 3 (2)، 119-142. آقایی، سید داوود. (1382). راهبردهای توسعه پایدار در سازمان ملل متحد. مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، 59. پاتر. ب، رابرت و سلی لوید، ایوانز. (1384). شهر در جهان درحالتوسعه. مترجمان: کیومرث ایراندوست، مهدی دهقان منشاوی و میترا احمدی، چاپ اول، انتشارات سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور، تهران. پاگ، سدریک. (1383). شهرهای پایدار در کشورهای درحالتوسعه. مترجمان: ناصر محرم نژاد و نشاط حداد تهرانی، چاپ اول، مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری ایران، تهران. پورطاهری، مهدی؛ سجاسی قیداری، حمدالله و صادقلو، طاهره. (1389). سنجش و اولویتبندی پایداری اجتماعی در مناطق روستایی، با استفاده از تکنیک رتبهبندی بر اساس تشابه به حل ایدهآل فازی (مطالعه موردی: دهستان حومه بخش مرکزی شهرستان خدابنده). پژوهشهای روستایی، 1(1)، 1-31. تقوایی، مسعود، و صفرآبادی، اعظم. (1392). توسعه پایدار شهری و برخی عوامل مؤثر بر آن (موردمطالعه: شهر کرمانشاه). مطالعات جامعهشناختی شهری (مطالعات شهری)، 3(6)، 1-22. تودارو، مایکل. (1368). توسعه اقتصادی در جهان سوم. ترجمه: غلامعلی فرجادی (جلد اول)، سازمان برنامهوبودجه، تهران. تیموری، ایرج؛ فرهودی، رحمت اله؛ رهنمایی، محمدتقی و قرخلو، مهدی. (1391). ارزیابی پایداری اجتماعی با استفاده از منطق فازی (مطالعه موردی: شهر تهران). جغرافیا، 10(35)، 19-39. حسینزاده دلیر، کریم. (1380). برنامهریزی ناحیهای. تهران: سمت. خاتونآبادی، سید احمد. (1384). جنبههایی از توسعه پایدار (از اندیشه تا عمل). انتشارات جهاد دانشگاهی و واحد صنعتی اصفهان مرکز انتشارات، اصفهان. رحیمی، حسین. (1383). مقدمهای بر جغرافیا و توسعه پایدار. مشهد: نشر اقلیدس. زاهدی، شمس السادات و نجفی، غلامعلی. (1385). بسط مفهومی توسعه پایدار. مدرس علوم انسانی، 10(4 (پیاپی 49) ویژهنامه مدیریت)، 43-76. ربیعی فر، ولی اله، زیاری، کرامت اله و حقیقت نایینی، غلامرضا. (1392). ارزیابی توسعه پایدار شهر زنجان از دیدگاه زیستمحیطی بر پایه تکنیک SWOT. مطالعات و پژوهشهای شهری منطقهای، 4(16)، 105-130. زیاری، کرامت اله. (1378). اصول روشهای برنامهریزی منطقهای. یزد: دانشگاه یزد. سن، آمارتیا. (1381). توسعه بهمثابه آزادی. ترجمه: سید احمد موثقی، انتشارات دانشکده حقوق و علوم انسانی، دانشگاه تهران. شکویی، حسین. (1382). فلسفههای محیطی و مکتبهای جغرافیایی. چاپ اول، انتشارات گیتاشناسی، تهران. صرافی، مظفر. (1379). شهر پایدار چیست؟. مدیریت شهری، 1(4)، 7-15. عزیزی، محمدمهدی. (1380). توسعه شهری پایدار برداشت و تحلیلی از دیدگاههای جهانی. صفه، 11(33)، 14-27. عنبری، موسی و ملاکی، احمد. (1390). بررسی آثار اجتماعی قطبهای رشد صنعتی بر توسعه پایدار محلی مطالعه موردی: قطب رشد صنعتی عسلویه. توسعه محلی روستایی - شهری (توسعه روستایی)، 3(2)، 87-106. غیاثوند، احمد. (1387). کاربرد آمار و نرمافزار SPSS در تحلیل دادهها. تهران: نشر لویه. کلانتری، خلیل. (1387). پردازش و تحلیل دادهها در تحقیقات اجتماعی –اقتصادی با استفاده از SPSS. چاپ سوم، تهران: انتشارات فرهنگ صبا. کلانتری، خلیل. (1391). مدلهای کمی در برنامهریزی (منطقهای، شهری و روستایی). مهندسین مشاور طرح و منظر، چاپ اول تهران. مشکینی، ابوالفضل، برهانی، کاظم، و شعبان زاده نمینی، رضا. (1392). تحلیل فضایی سنجش پایداری اجتماعی شهری (موردمطالعه: مناطق 22 گانه شهر تهران). جغرافیا، 11 (دوره جدید)(39)، 186-211. کاظمی محمدی، سید مهدی موسی، و شکویی، حسین. (1381). سنجش پایداری اجتماعی توسعه شهر قم. پژوهشهای جغرافیایی، 34(43)، 27-41. مهدیزاده، حسین. (1398). گزارش برنامه ارتقای وضعیت زنان و خانواده در استان ایلام، معاونت امور زنان و خانواده مولدان، بدریج، بیلهارز، سوزان. (1381). شاخصهای توسعه پایدار. ترجمه: نشاط حداد تهرانی، تهران: انتشارات سازمان حفاظت محیطزیست. ویلر. استپان ام، تیموتی بیتلی. (1384). نوشتارهایی درباره توسعه شهری پایدار. مترجم: کیانوش ذاکر حقیقی، چاپ اول، تهران: انتشارات مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری وزارت مسکن و شهرسازی. هال، پیتر و اولریخ فایفر. (1388). آینده شهری قرن 21. ترجمه؛ اسماعیل صادقی، ناهید صفایی، چاپ اول، جامعه مهندسان مشاور ایران، تهران.
References Aghaei, S. d. (2012). Sustainable Development Strategies in the United Nations. Journal of Law and Political Science, 59. [In Persain]. Anbari, M., & Malaki, A. (2013). investigation of the social effects of industrial growth poles on local sustainable development, case study: Industrial growth pole of Asalouye. Journal of Rural Development, 3(2), 87-106. [In Persain]. Azizi, M. M. (2001). Sustainable urban development, perception and analysis from global perspectives. Soffa, 11(33), 14-27. [In Persain]. Brennan, E. (2009). Definitions for Social Sustainability and Social Work Paper. Portland State University. Dempsey, N., Brown, C., & Bramley, G. (2012). The key to sustainable urban development in UK cities? The influence of density on social sustainability. Progress in planning, 77(3), 89-141. DFID. (2002). Indicators for Socially Sustainable Development. https://doi.org/10.1016/j.progress.2012.01.001 Ghiathvand, A. (2008). Application of statistics and SPSS software in data analysis. Tehran: Loya Publishing House. [In Persain]. Goodland, R. (2003). Sustainability Human, Social, Economic and Environmental. World Bank Washington DC, USA. GTZ. (2004). Chance for Socially Sustainable Development, Program me Office for Social and Ecological Standards. Hall, P., & Ulrich, P. (2018). The Urban Future of the 21st Century, trans by: Ismail Sadeghi, Nahid Safaei, first edition, Tehran: Iranian Society of Consulting Engineers,. [In Persain]. Harris, M.J. (2000). Basic Principles of Sustainable Development. Global Development and Environment institute, Tufts University Medford MA 02155, USA. Hartmut, B. (1999). Indicators for Sustainable Development: Theory, Method, Applications. Winnipeg, Man: International institute for Sustainable Development. Haughton, G., & Colin, H. (2005). Sustainable Cities. published in the Taylor & Francis e-Library, 1-326. https://doi.org/10.4324/9780203645567 Hosseinzadeh Delir, K. (2001). regional planning. Tehran: Samat. [In Persain]. Kalantari, K. (2012). Quantitative models in planning (regional, urban and rural). Tehran: Planning and landscape consulting engineers, first edition. [In Persain]. Kalantari, Kl. (2008). Data processing and analysis in socio-economic research using SPSS. Tehran: Farhange Saba Publications, third edition. [In Persain]. Kaluarachchi, Y. (2022). Implementing data-driven smart city applications for future cities. Smart Cities, 5(2), 455-474.https://doi.org/10.3390/smartcities5020025 Kazemi Mohammadi, S. M. M. & and Shakoui, H. (2002). Assessing the social sustainability of Qom city development. Geographical Researches’ Journal, 34(43), 27-41. [In Persain]. Khatun Abadi, S. A. (2014). aspects of sustainable development (from thought to practice). Isfahan: Jahade daneshgahi Press and Isfahan Industrial Unit, Publishing Center,. [In Persain]. Liu, D., Li, F., Hu, X.S., Wang, R. S., Yang, W.R., Li, D., & Zhao, D. (2009). Measurement indicators and an evaluation approach for assessing urban sustainable development: A case study for China’s Jining City. Landscape and Urban Planning, 90, (3-4), 134-142. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2008.10.022 Margeta, K., Glasnovic, Z., Zabukovec Logar, N., Tišma, S., & Farkaš, A. (2022). A Concept for Solving the Sustainability of Cities Worldwide. Energies, 15(2), 616. https://doi.org/10.3390/en15020616 Mehdizadeh, H. (2019). Report on the program to improve the status of women and families in Ilam province, Vice-Chancellor of Women and Family Affairs. [In Persain]. Meshkini, A.; Burhani, K. & Shabanzadeh Namini, R. (2012). Spatial analysis of measuring urban social sustainability (case of study: 22 rejoins of Tehran). Geography, 11 (new period)(39), 186-211. [In Persain]. Moldan, Badrej, Bilharz, Suzan. (2013). sustainable development indicators, translated by Neshat Haddad Tehrani, Tehran, Environmental Protection Organization Publications. [In Persain]. Murphy, K. (2012). "The Social Pillar of Sustainable Development: A Literature Review and Framework for Policy Analysis. Sustainability: Science, Practice and Policy 8. https://doi.org/10.1080/15487733.2012.11908081 Pacion, M. (2009). urban geography a global perspective. third edition published in the Taylor & Francis. Rodrigue, J.P. (2009). Sustainable Development. Dept. of Global Studies & Geography, Hofstra University. Scout, A. (2005). City, Rivers of the world, Translation: Pantea Lotfe Kazemy. Tehran: publication processing and urban planning. Torjman, Sh. (2000). the Social Dimension of Sustainable Development. Caledon Institute Social Policy. Vallance, S., Perkins, H. C., & Dixon, J. E. (2011). What is social sustainability? A clarification of concepts. Geoforum, 42(3), 342-348. https://doi.org/10.1016/j.geoforum.2011.01.002 Zemite, I., Kunda, I., & Judrupa, I. (2022). The Role of the Cultural and Creative Industries in Sustainable Development of Small Cities in Latvia. Sustainability, 14(15), 9009. https://doi.org/10.3390/su14159009 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 247 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 148 |