تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,502 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,119,191 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,225,527 |
تحلیل مولفه های تاثیر گذار در مدیریت بحران در نواحی روستایی از دیدگاه کارشناسان و خبرگان | ||
پژوهشهای جغرافیای انسانی | ||
دوره 56، شماره 3، تیر 1403، صفحه 133-148 اصل مقاله (1.4 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhgr.2023.334796.1008418 | ||
نویسنده | ||
احمد حجاریان* | ||
گروه جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران. | ||
چکیده | ||
تداوم مخاطرات طبیعی و آسیبپذیری نواحی روستایی موجب شده تا این مخاطرات به بحرانهایی بدل گردند که هرساله خسارات فراوانی را برجای میگذارند، با توجه به اینکه وضعیت مدیریت بحران، نقش بسزایی در کنترل و تبدیل مخاطرات طبیعی دارد، در این راستا نیاز است که وضعیت نواحی روستایی مورد مداقه و تحلیل قرار گیرد. لذا ارائه مدلی متناسب در پایش و مدیریت بحران به حل مشکلات عدیده در زمینه بلاهای طبیعی میتواند کمک کند. مناطق روستایی استان اصفهان دارای روستاهای بسیار زیادی میباشد که نبود قوانین و برنامهای متناسب در زمینه کنترل و مدیریت مخاطرات طبیعی، منابع زیادی را نابود خواهد کرد که این امر بررسی و تحلیل مؤلفههای مؤثر در مدیریت ریسک و تبیین الگوی برنامهریزی متناسب آن را طلب میکند. لذا هدف از این مطالعه تحلیل مؤلفههای مؤثر در مدیریت بحران نواحی روستایی استان اصفهان میباشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است و جهت گردآوری دادهها از مطالعات میدانی استفادهشده است. ابزار مورداستفاده برای جمعآوری اطلاعات پرسشنامه بود که با توجه بهمرور زمینه تحقیق و انجام مصاحبههای فردی با کارشناسان اداره کل مدیریت بحران منطقه طراحی گردید. جامعه آماری این تحقیق شامل 22 نفر از مدیران مرتبط هستند که در حوزه مدیریت بحران فعالیت داشتند. برای تجزیهوتحلیل دادهها از معادلات ساختاری استفادهشده است. نتایج بهدستآمده حاکی از آن است که شاخص برنامهریزی (30/0)، آموزش و ترویج (18/0)، قوانین و مقررات (66/0)، اطلاعرسانی (46/0) و عامل زیربنایی (22/0) از بارهای عاملی را تبیین مینماید. دیدگاه ساختاری و جامع، جهت شناخت عوامل مؤثر بر وضعیت مدیریت بحران نواحی روستایی وجه تمایز این پژوهش با سایر پژوهشها میباشد. | ||
کلیدواژهها | ||
مدیریت؛ بحران؛ معادلات ساختاری؛ نواحی روستایی؛ استان اصفهان | ||
مراجع | ||
ازکیا، مصطفی؛ شیرزاد، حسین و صادقی، محمد. (1384). اصول ایمنی و مقابله با حوادث پیشبینینشده در مناطق روستایی. انتشارات سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور، چاپ اول آهنچی، محمد. (1376). مدیریت سوانح: مفاهیم، اصول و تئوریها. کتاب یکم، مرکز آموزش و تحقیقات جمعیت هلالاحمر جمهوری اسلامی ایران، تهران. بیرودیان، نادر. (1395). مدیریت بحران و اصول ایمنی در حوادث غیرمنتظره. انتشارات جهاد دانشگاهی، مشهد، چاپ دوم سعدآبادی، علیاصغر و عظیمی، محدثه. (1393). شناسایی اقدامات اساسی در مراحل مدیریت بحران به کمک روش فازی (موردمطالعه: شناسایی اقدامات اساسی در مراحل مدیریت بحران زلزله). مطالعات ساختار و کارکرد شهری، 2(6)، 31-54. جهانگیری، کتایون. (1389). اصول و مبانی مدیریت بحران. انتشارات هلال ایران، چاپ اول حافظ نیا، محمدرضا. (1391). مقدمهای بر روش تحقیق در علوم انسانی. انتشارات سمت، چاپ پنجم رزاقی بورخانی، فاطمه، رضوانفر، احمد؛ موحد محمدی، سید حمید و حجازی، سید یوسف. (1396). راهکارهای کاهش مخاطرات طبیعی و مدیریت ریسک در توسعه پایدار باغات مرکبات استان مازندران. تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، ۴ (۳)، ۳۵-۵۲ رکنالدین افتخاری، عبدالرضا و وزین، نرگس. (1394). مطالعه تعیین تفاوت اثربخشی دو دانش بومی و نوین در کاهش آسیبپذیری جوامع روستایی در برابر بلایای طبیعی (مطالعه موردی: روستاهای بخش خورشرستم شهرستان خلخال). پژوهشهای جغرافیای انسانی، 47(4)، 727-742. . doi: 10.22059/jhgr.2015.52627 کریمی، خدیجه؛ ریاحی، وحید؛ عزیزپور، فرهاد و تقی لو، علیاکبر. (1396). تحلیلی بر ناکارآمدی نظام مدیریت بحران در دگرگونی فضایی مناسب نواحی روستایی موردمطالعه: شهرستان ارومیه. تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، ۴ (۲)،87-۱۰۶ کشاورز، مرضیه و کرمی، رویا. (1401). آسیبپذیری ساختاری و سازگاری موقعیتی خانوارهای کشاورز با تغییر اقلیم: واکاوی تجربی استان زنجان. علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، 18(2)، 123-143. doi/full/10.5555/20230121203 فرجی سبکبار، حسنعلی؛ بدری، سیدعلی؛ عباسی ورکی، رضا و عباسی ورکی، الهام. (1393). تحلیل فضایی اثرات مخاطرات طبیعی در نواحی روستایی با استفاده از مدل مؤلفههای اصلی وزن جغرافیایی (مطالعه موردی: حوضه الموت قزوین). جغرافیا و مخاطرات محیطی، 3(2)، 111-128. . doi: 10.22067/geo.v3i2.27223 قاسمی، وحید. (1389)، مدلسازی معادله ساختاری با کاربرد Amos Graphics. تهران: نشر جامعه شناسان. عباسی، حامد؛ شرفی، سیامک و مریانجی، زهره. (1396). تحلیل فضایی مخاطرات ژئومورفیک تهدیدکننده مجتمعهای زیستی شهری در استان لرستان. نشریه تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، 4 (2)، 107-125. عبدی، علی؛ رحمانی، بیژن و تاج، شهره. (1398). ارائه الگوی مدیریت بحران در مناطق روستایی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان قرچک). فصلنامه جغرافیا (برنامهریزی منطقهای)، 9(37)، 203-226. علیجانی، بهلول. (1393). مبانی فلسفی مخاطرات محیطی. تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، ۱ (۱)، ۱-۱۵ غلامی، مصیب؛ علی بیگی، امیرحسین و سواری، مسلم. (1394). پدیدارشناسی ادراک کشاورزان از خشکسالی (مطالعه موردی: شهرستان سرپل ذهاب). تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 46(3)، 439-456. doi: 10.22059/ijaedr.2015.55518 نگارش، حسین و یاری، یاسمن. (1392). تحلیل مدیریت ریسک و بحران مخاطرات محیطی و طبیعی استان لرستان. نشریه جغرافیا و مخاطرات محیطی، 7(5)، 126-107. هادی زاده بزاز، مریم. (1386). مدیریت بحران: کاهش آسیبپذیری در برابر بلایای طبیعی. انتشارات آذر برزین، چاپ اول Reference Abbasi H, sharafi S, maryakji Z. (2017). Geomorphological hazards threatening the spatial analysis of urban living complex in Lorestan province. Journal of Spatial Analysis Environmental Hazards. 4 (2),107-125. [In Persian]. Abdi, A., Rahmani, B., & Taj, S. (2020). Presentation of crisis management model in rural areas (case study: villages of Qarchak city). Geography (Regional Planning), 9(37), 203-226. [In Persian]. Ahanchi, M. (1997). Disaster Management: Concepts, Principles and Theories. Book 1, Red Crescent Education and Research Center of the Islamic Republic of Iran, Tehran. [In Persian]. Alijani, B. (2014). Philosophical Foundation of environmental hazards. Journal of Spatial Analysis Environmental Hazards, 1 (1),1-15 Azkia, M., Shirzad, H., Sadeghi, M. (2004). Principles of Safety and Dealing with Unforeseen Accidents in Rural Areas. Publications of the Organization of Municipalities and Villages of the Country, First Edition. [In Persian]. Biroudian, N. (2016). Crisis Management and Safety Principles in Unexpected Events. Jihad University Press, Mashhad, second edition. [In Persian]. Bommer, J. J., Abrahamson, N. A., Strasser, F. O., Pecker, A., Bard, P. Y., Bungum, H., ... & Studer, J. (2004). The challenge of defining upper bounds on earthquake ground motions. Seismological Research Letters, 75(1), 82-95. Burby, R. J., Deyle, R. E., Godschalk, D. R., & Olshansky, R. B. (2000). Creating hazard resilient communities through land-use planning. Natural hazards review, 1(2), 99-106. https://doi.org/10.1061/(ASCE)1527-6988 Davies, T. R., & Davies, A. J. (2018). Increasing communities’ resilience to disasters: An impact-based approach. International journal of disaster risk reduction, 31, 742-749. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2018.07.026 Faraji Sabokbar, H., Badri, S. A., Abbasi Verki, R., & Verki, A. (2014). Spatial Analysis of Natural Hazards Effects in Rural Areas Using Geographically Weighted Principal Component Analysis (GWPCA) (Case study: Alamut in Qazvin). Journal of Geography and Environmental Hazards, 3(2), 111-128. doi: 10.22067/geo.v3i2.27223[In Persian]. Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of marketing research, 18(1), 39-50. doi/abs/10.1177/002224378101800104 Ghasemi, V. (2012). structural equation modeling using Amos Graphics. Tehran, Sociologists Publishing. [In Persian]. Gholami, M., Alibaygi, A. H., & Savari, M. (2015). Phenomenology of perception's farmers from drought (Case study: Sarepol-e-Zahab city). Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research (IJAEDR), 46(3). doi: 10.22059/ijaedr.2015.55518 [In Persian]. Hadizadeh Bazaz, M. (2006). Crisis management: reducing vulnerability to natural disasters. Azar Barzin Publications, first edition. [In Persian]. Hafez Nia, M. R. (2013). An Introduction to Research Methodology in Essay Sciences. Semat Publications, 5th Edition. [In Persian]. Hetu, S. N., Gupta, S., Vu, V. A., & Tan, G. (2018). A simulation framework for crisis management: Design and use. Simulation Modelling Practice and Theory, 85, 15-32. https://doi.org/10.1016/j.simpat.2018.03.001 Jahangiri, K. (2009). principles and basics of crisis management. Hilal Iran Publications, first edition. [In Persian]. Jigyasu, R. (2004). Sustainable post disaster reconstruction through integrated risk management–the case of rural communities in South Asia. Journal of research in architecture and planning, 3, 32-43. Karimi, K., Riahi, V., Azizpour F., & Taghilou, A. (2016). An analysis on the inefficiency of the crisis management system in the appropriate spatial transformation of the rural areas under study: Urmia city. Spatial analysis of environmental hazards, 4 (2), 87-106. [In Persian]. Keshavarz, M., & Karami, R. (2023). Structural vulnerability and situated adaptation of farm families to climate change: an empirical investigation of Zanjan Province. Iranian Agricultural Extension and Education Journal, 18(2), 123-143. doi/full/10.5555/20230121203 [In Persian]. Montz, B. E., & Tobin, G. A. (2011). Natural hazards: An evolving tradition in applied geography. Applied Geography, 31(1), 1-4. doi: 10.1016/j.apgeog.2010.06.005 Negaresh, H., & Yari, Y. (2013). Analysis of Environmental and Natural Hazards and Risk Management of Lorestan Province. Journal of Geography and Environmental Hazards, 2(1), 107-126. doi: 10.22067/geo.v2i1.21240 [In Persian]. Ostrowska, M., & Mazur, S. (2015). Risk in A Crisis situation. Procedia Economics and Finance, 23, 1054-1059. https://doi.org/10.1016/S2212-5671(15)00373-1 Rahman, M. H., & Yamao, M. (2007). Community based organic farming and social capital in different network structures: Studies in two farming communities in Bangladesh. American Journal of Agricultural and Biological Science, 2(2), 62-68. DIO:106317728/ajabssp.2007.62 Razzaghi Burkhani, F., Rizvanfar, A., Mohammadi, S. H., Hejazi, Y. (2017). Strategies to reduce natural hazards and risk management in the sustainable development of citrus orchards in Mazandaran province. Spatial analysis of environmental hazards, 4 (3), 52-35. [In Persian]. Ruknuddin Eftekhari, R., & Vazin, N. (2014). A study to determine the difference in the effectiveness of both native and modern knowledge in reducing the vulnerability of rural communities against natural disasters (case study: villages in Khorsrostam district of Khalkhal). Human Geography Research, 47(4), 727-742. doi: 10.22059/jhgr.2015.52627[In Persian]. Saadabadi, A. A., & Azimi, M. (2014). Identifying the basic actions in phases of disaster management using fuzzy technique. Urban Structure and Function Studies, 2(6), 31-54. [In Persian]. Shook, C. L., Ketchen Jr, D. J., Hult, G. T. M., & Kacmar, K. M. (2004). An assessment of the use of structural equation modeling in strategic management research. Strategic management journal, 25(4), 397-404. https://doi.org/10.1002/smj.385 Tokakis, V., Polychroniou, P., & Boustras, G. (2019). Crisis management in public administration: The three phases model for safety incidents. Safety science, 113, 37-43. https://doi.org/10.1016/j.ssci.2018.11.013 Traoré, B. B., Kamsu-Foguem, B., Tangara, F., & Tiako, P. (2018). Software services for supporting remote crisis management. Sustainable cities and society, 39, 814-827. https://doi.org/10.1016/j.scs.2018.02.029 UNISDR )United Nations International Strategy for Disaster Reduction(. (2016). Hyogo Framework for Action 2005-2015: Building the Resilience of Nations and Communities to Disasters, Extract from the final report of the World Conference on Disaster Reduction. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 234 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 150 |