تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,572 |
تعداد مقالات | 71,031 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,501,058 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,764,285 |
ارزیابی تعریب شعر «مهتاب» نیما یوشیج با تکیه بر نظریۀ وینی و داربلنه | ||
پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت | ||
دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 29، خرداد 1402، صفحه 103-122 اصل مقاله (997.33 K) | ||
نوع مقاله: علمی-ترویجی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlcr.2023.349504.1886 | ||
نویسندگان | ||
عزت ملا ابراهیمی* 1؛ زهرا مسلمی2؛ هانیه درستکار3 | ||
1استاد گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
2دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
3گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
ترجمة شعر به دلیل ظرافتهای زبانی و ادبی ویژة آن، همواره از حساسیت بالایی برخوردار بوده است. در این میان، شعر معاصر فارسی که از لحاظ شکل، قالب و مضمون با شعر سنتی مغایرت دارد، تجربههای بسیار متفاوتی را هنگام ترجمه از سر گذرانیده است. افزون بر مترجمان عرب که دهههاست به برگردان اشعار شاعران ایرانی اهتمام ورزیدهاند، مترجمان ایرانی نیز در این مجال طبعآزمایی کردهاند. حاصل این برگردان و طبعآزماییها در بیشتر موارد، ارائه ترجمهای نثرگونه از شعر معاصر بوده است؛ بیآنکه به سبک شاعر و ویژگیهای شعری او توجهی شود. در پژوهش حاضر با تکیه بر نظریۀ وینی و داربلنه، شعر «مهتاب» نیما یوشیج در ترجمههای موسی بیدج، عارف زغلول و حیان محمدحسن مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج حاصل از آن نشان میدهد که دو مترجم عرب با گرایش به ترجمة غیرمستقیم کوشیدهاند تا با نهایت استفاده از رویة جابهجایی و تعدیل و تعادل، تصاویر شعری نیما را برای مخاطب عربزبان بازآفرینی کنند، اما در مقابل، مترجم ایرانی کوشیده است با ارائۀ ترجمهای لغوی از شعر مهتاب، به سبک نیما در انتخاب واژگان و تصاویر پایبند بماند. | ||
کلیدواژهها | ||
وینی و داربلنه؛ شعر مهتاب؛ نیما یوشیج؛ تعدیل و تعادل؛ جابهجایی | ||
مراجع | ||
ایویر، ولادیمیر (1370)، «روشهای ترجمۀ عناصر متفاوت فرهنگی»، مترجم، دورۀ 1، ش 2، 3- 14.
باطنی، محمدرضا (1373)، زبان و تفکر، چ 5، تهران، فرهنگ معاصر.
بخشش، مقصود و همکاران (1400)، «ارزیابی ترجمه استاد موسوی گرمارودی از خطبه قاصعه نهج البلاغه بر اساس نظریه وینی و داربلنه»، پژوهشهای نهج البلاغه، دوره 20، ش 68، 9-28.
بیدج، موسی (2008)، مختارات من الشعر الإیرانی الحدیث، الکویت، المجلس الوطنی للثقافة والفنون والآداب.
پورنامداریان، تقی (1377)، خانهام ابری است؛ شعر نیما از سنت تا تجدد، تهران، سروش.
چاوشیان، شراره و ناهید جلیلی مرند (1401)، «تحلیل شعر میتراود مهتاب بر اساس نظریۀ دوشه: ضرورت سیاسی-اجتماعی یا تأثیر شعرای فرانسوی؟»، دورۀ 16، ش 29، 53- 38.
حسینی معصوم، سیدمحمد و هایده کمیلیدوست (1389)، «بررسی شیوههای معادلیابی در ترجمة متون تبلیغاتی و تجاری از انگلیسی به فارسی»، مطالعات زبان و ترجمه، ش 2، 93- 114.
خبازی، نعیمه و رضا افخمی (1394)، «بررسی تطبیقی شعر مهتاب از نیما یوشیج و العودة لجیکور از بدر شاکر السیاب»، ادبیات تطبیقی، سال 7، ش 12، 107-130.
خزاعیفر، علی (2020)، «تکنیکهای هفتگانة ترجمه»، مترجم، سال اول، ش 4، 37- 42.
دهخدا، علیاکبر (1395)، لغتنامه، قم، تبیان.
زائری، علی (1393)، «جایگاه شعر معاصر فارسی در جهان عرب»، ایرانشناسی، سال 29، ش 2، 95- 117.
زغلول، عارف (2000)، مختارات من الشعر الفارسی، الکویت، مؤسسة جائزة عبدالعزیز سعود البابطین.
سنچولی، احمد (1391)، «کنایه در شعر نیما»، تاریخ ادبیات، دورۀ 4، ش 1، 117-130.
شریفیان، مهدی و جهانگیر جعفری (1387)، گردش سایهها، همدان، دانشگاه بوعلی سینا.
شهبازی، علیاصغر و مصطفی پارساییپور (1399)، «بررسی تعریب داستان شاه و کنیزک مثنوی با تکیه بر الگوی وینی و داربلنه (موردپژوهی مقایسۀ ترجمۀ منظوم هاشمی و جواهری)»، پژوهشهای ترجمه در زبان و ادبیات عربی، دوره 10، ش 23، 237-270.
شهرستانی، محمدعلی (1382)، عمارت دیگر (معنی شعر نیما)، تهران، قطره.
عظیمی، میلاد (1387)، در ترازوی نقد 7؛ نقد و تحلیل گزیدۀ اشعار نیما یوشیج، تهران، سخن.
گنجی، نرگس؛ علی کواری و محمد رحیمی خویگانی (1397)، «عملیة الترجمة الشفهیة من الفارسیة إلی العربیة فی وسائل الإعلام اعتمادا علی نظریة تقنیات فینی و داربلنت»، انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، دوره 14، ش 49، 41-60.
ماندی، جرمی (1397)، معرفی مطالعات ترجمه؛ نظریهها و کاربردها، ترجمۀ علی بهرامی و زینب تاجیک، تهران، رهنما.
محمدحسن، حیان (2019)، «مختارات من أشعار الشاعر الإیرانی نیما یوشیج»، الآداب العالمیة، ش 180، 95-100.
نورسیده، علیاکبر و مسعود سلمانی حقیقی (1400)، «نقد ترجمۀ عربی عادل عبدالمنعم سویلم از رمان مدیر مدرسه در پرتو نظریۀ وینی و داربلینه»، دوره 11، ش 24، 271-298.
نیازی، شهریار و زینب قاسمیاصل (1397)، الگوهای ارزیابی ترجمه (با تکیه بر زبان عربی)، تهران، دانشگاه تهران.
نیازی، شهریار؛ عطیه یوسفی و محمد امیریفر (1398)، «واکاوی بهشی از ترجمۀ رمان الشحاذ بر اساس الگوی نظری وینی و داربلنه»، زبانپژوهی، دروۀ 11، ش 30، 49-72.
ولیپور، واله (1382)، «بررسی نظریات معادلیابی در ترجمه»، متنپژوهی ادبی، دورۀ 7، ش 18، 62-73.
یوشیج، نیما (1389)، مجموعه اشعار فارسی نیما یوشیج، به اهتمام سیروس طاهباز، چ 10، تهران، نگاه. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 304 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 269 |